Amăng mông jơnum, ƀing khua mua hơmâo lăi nao tơpă hơdôm anŏ aka ƀu klă amăng wai pơgang pơđĭ kyar glai rưng ƀơi kual Dap kơdư ră anai. Anai lĕ ngă kual glai rưng hrŏ trun kơtang yua phă glai, sua mă lŏn glai, trơ̆i dŏp kyâo ča čot. Bruă pơgăng glăi ƀing tơhan wai lăng glai ăt dŏ ƀuh na nao hăng lu bruă jai hrơi ngă glêh tơnap tui. Bruă pơtô pơblang, pơsur ăt pơphun na nao samơ̆ aka ƀu ba glăi tŭ yua. Bruă apah prăk wai lăng glai rưng dŏ aset aka ƀu pơhưč lu mơnuih mut hrŏm. Mơnuih wai lăng glai rưng aka ƀu dưi hơdip mơng bruă wai glai yua anun aka ƀu gơgrong amăng wai pơgang, pơđĭ kyar glai rưng…
Hơdôm tơlơi pơgôp hơmâo lăi pơthâo amăng jơnum bơkơtuai đing nao hơdôm bruă lăng glăi hơdră djru, tơlơi phiăn lŏn mơnai ră anai; sem lăng sa, dua hơdră bruă kiăng pơtrut, hrưn đĭ tŭ yua amăng wai pơgang hăng pơđĭ kyar glai kyâo. Amăng anun đing nao hơdôm hơdră apah prăk wai lăng glai rưng, pơđĭ kyar bơwih ƀong huă pơlir hăng tơlơi gal mơng rĭm boh ƀon lan. Ơi Hồ Văn Mười, Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring čar Dak Nông rơkâo:
“Pơđĭ kyar bơwih ƀong amăng glai rưng rơngiao kơ bruă trơ̆i mă kyâo pơtâo ăt kiăng ngă klă bruă wai pơgang, pơđĭ kyar laih dong pơlir hăng bơwih brơi tuai čuă ngui, ƀing gơmơi rơkâo djop ding jum, gơnong bruă tañ hơmâo tơlơi črâo ba tong ten. Hăng Dak Nông gêh gal amăng bruă bơwih brơi tuai čuă ngui rai pơdơi pran yua ayuh hyiăng rơ-ơ̆, hơmâo dơnao ia, ia krông gêh gal brơi kơ bruă anai”.
Tơlơi rơkâo kơ bruă pơhlôm brơi tơlơi hơdip bơwih ƀong kơ mơnuih ƀon sang kual hơmâo glai, sit biă ñu pơhlôm brơi tơlơi hơdip brơi mơnuih djuai ania ƀiă tui tơlơi pơtrun mrô 23 mơng Ding jum kơđi čar hăng tơlơi črâo trun mrô 13 mơng Khul git gai Ping gah. Ơi Hoàng Xuân Lương, Khua anom bruă kơsem min tơlơi dưi kơ mơnuih djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng brơi thâo:
“Hăng hơdôm kual lŏn wai pơgang glai sô hơđăp mơ̆ amăng anun ăt hơmâo plơi pla mơnuih djuai ania ƀiă dong, ƀing gơmơi ƀuh bruă pơdong plơi pla tui anun huăi bơbeč nao bruă wai lăng glai rưng, ƀing gơmơi plih hơdôm kual plơi pla anun jing anih pơkôl pơkă hrŏm kông nhơn wai lăng glai hăng ƀing gơñu jing lĕ ƀing mơnuih ngă bruă wai lăng glai phun”.
Kiăng pơđĭ kyar bơwih ƀong ngă hmua, wai lăng glai mơtah, hơđong kjăp kual Dap kơdư, Kơ-iăng nai tha prin, nai prin tha Nguyễn Thế Chinh, Khua anom hơdră bruă wai lăng glai rưng hơđăp pơtă, hơdôm boh ƀon lan amăng kual kiăng đing nao pơđĭ kyar bơwih ƀong pơplih nao rai, bơwih ƀong ngă hmua, pla glai hơdjă tui jơlan gah pơđĭ kyar kual glai rưng ƀơi Dap kơdư:
“Ră anai ƀing gơmơi hơmâo tơlơi gal anun lĕ bruă pơkra boh ñông, kơphê, kơsu mơ̆ ƀing gơmơi ƀu tuh tui hơđuh gah rơngiao mơ̆ yua pơkra gơnam pơkŏn dong, hơđuh kơphê pơkra jing gơnam yua pơkŏn dong. Anŏ klă mơng ngă hmua pơplih nao rai lĕ pơhrui glăi lu tui. Anai lĕ ƀing gơmơi huăi ngă hơƀak jrak ôh mơ̆ ba glăi pơhrui lu dong brơi kơ anom bơwih ƀong sĭ mơdrô. Tơdah ƀing ta thâo rơđah bruă bơwih ƀong pơplih nao rai anun lĕ akŏ phun kiăng ƀing ta pok pơhai hơdră pơđĭ kyar mơtah ƀơi kual Dap kơdư”.
Hrŏm hăng anun, ƀing khua mua ăt pơgôp hiăp kơ bruă wai pơgang djop mơta la mơnong amăng glai rưng, pơđĭ kyar bơwih ƀong gah yŭ glai kyâo, hơdră pơđĭ kyar gơnong bruă pơkra pơjing hăng sĭ mơdrô kyâo pơtâo, pơgiong hơnong pơkă wai lăng car-bon glai ƀơi Việt Nam.
Amăng mông jơnum bơkơtuai, ơi Trần Tuấn Anh, Ding kơna Ding jum kơđi čar, Khua khul bơwih ƀong gơnong glông lăi rơđah, kual Dap kơdư lĕ kual glai rưng prong tal dua amăng đơ đam dêh čar, hơmâo tơlơi gal prong prin amăng pơđĭ kyar kyâo pơtâo hăng lu tơlơi dưi amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, pơđĭ kyar kyâo glai. Glai ƀơi Dap kơdư bơbeč prong nao tơlơi hơdip bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam mơng djop djuai ania, anih akŏ phun amăng pơhlôm rơnuk rơnua, wai pơgang djop mơta la mơnong hăng wai lăng atur ia, ngă ayuh hyiăng rơ-ơ̆. Amăng jơlan gah pơđĭ kyar bơwih ƀong huă - mơnuih mơnam hăng pơhlôm rơnuk rơnua, hơdodng amăng kual Dap kơdư truh thun 2030, anăp nao truh thun 2045, Kơnuk kơna hơmâo ba tơbiă hơnong pơkă rơwang truh thun 2030 kyâo dưi pơging ƀơi Dap kơdư rơbêh 47%; truh thun 2045, jing kual pơđĭ kyar hơđong kjăp, tơlơi bơwih ƀong mơtah mơda, pơplih nao rai, sa, dua boh tơring čar amăng kual lĕ dong amăng grup pơđĭ kyar kơtang amăng đơ đam dêh čar. Glai rưng hơmâo wai pơgang hăng pơđĭ kyar; pơjing rai hơdôm kual bơwih brơi tuai čuă ngui klă hloh, anih pơhưč tuai čuă ngui amăng lŏn ia hăng tač rơngiao. Hơdôm tơlơi pơgôp hiăp amăng mông jơnum amra pơgôp yôm phăn amăng bruă lăng glăi 5 thun ngă tui tơlơi pơtrun mrô 13 mơng Khul git gai Ping gah kơ bruă “Kơtưn git gai mơng Ping gah hăng bruă wai pơgang hăng pơđĭ kyar glai kyâo. Ơi Trần Tuấn Anh pơsit tong:
“Djop boh tơhnal anai hrŏm hăng tŭ mă hơdôm tơlơi pơplih phrâo, ƀing gơmơi amra sem lăng kiăng tŏ tui rơnoh yôm tui tơlơi črâo trun mrô 13. Ƀing gơmơi čang rơmang hơdôm boh tơhnal phrâo anai pơhlôm brơi bruă pơđĭ kyar glai kyâo kah hăng pơđĭ kyar hơđong kjăp ƀơi kual Dap kơdư hăng amra jing akŏ phun kiăng pơhlôm ngă pơgiong tơlơi pơtrun mrô 23 mơng Ding jum kơđi čar brơi kơ kual Dap kơdư”./.
Viết bình luận