Boh thâo phrâo lĕ akŏ phun, pơlir hơbit djop mơta kiăng hơdôm boh tơring čar ƀơi kual Dap kơdư pơđĭ kyar hơđong kjăp, jing kual bơwih ƀong phun amăng dêh čar ta. Yua anun, bruă pơtrut kơsem min, mă yua boh thâo phrâo amăng ngă đang hmua glăk pok pơhai khut khăt ƀơi hơdôm hơbô̆ bruă bơwih ƀong amăng hơdôm boh tơring čar kual Dap kơdư. Pơhmutu ƀơi Đức Trọng hăng Đơn Dương, 2 boh tơring glông pla añăm tam lu hloh amăng tơring čar Lâm Đồng. Yua kơ pơtrut kơtang mă bruă boh thâo phrâo ngă kơ mơnuih ƀon sang ƀơi 2 boh tơring glông anai jai hrơi hơmâo lu tơlơi tŭ yua hăng pơđĭ kyar kơtang tui hơdră pơplih phrâo.

Ƀơi Đơn Dương, anai lĕ tơring glông hơmâo đang pla añăm tam sĭ mơdrô prong hloh tơring čar Lâm Đồng hăng đơ đam đang hmua pla pơjing rĭm thun rơbêh 27.000 ektar. Dong mơng thun 2015, mơng hơdôm pluh ektar añăm pla amăng sang mơnil, sang păng hơñôl. Truh ră anai, tơring glông Đơn Dương hơmâo rơbêh 10.000 ektar añăm tam, bơnga hơmâo pla pơjing tui boh thâo phrâo, pơhrui glăi mơng 250 truh pơ 300 klăk prăk sa thun. Đa hơmâo hơbô̆ bruă pla añăm hơdjă tui boh thâo ia rơgơi dưi pơhrui glăi mơng 1 klai 200 klăk truh pơ 1 klai 500 klăk sa thun. Ơi Nguyễn Đình Tịnh, kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring glông Đơn Dương brơi thâo:

“Rơwang mơng thun 2019 truh ră anai, hăng abih tih prăk Kơnuk kơna tuh pơ alin rơbêh 17 klai prăk, amăng anun mơnuih ƀon sang pơgôp rơbêh 20 klai prăk hăng ngă tui hơdôm hơbô̆ bruă ba gru thâo rơgơi anun lĕ: pruih ia đuăi hajăn, pruai kmơk thâo rơgơi hăng mă yua boh thâo phrâo 4.0. Hăng tơring glông Đơn Dương hơmâo tui ră anai lĕ lơ̆m yua hrŏm apăn bruă sĭ mơdrô hơmâo tơring čar Lâm Đồng pơjing, anun lĕ anăn “Đà Lạt - gơnam yôm mơng kual lŏn hiam” yua anun ăt gêh gal amăng bruă lăi pơthâo gơnam sĭ mơdrô kah hăng ba gơnam tam mơng Đơn Dương nao hơdôm boh tơring čar jum dar”.

Ơi Huỳnh Sơn, Khua anom bơwih ƀong hrŏm Sơn Uyên glăk bơwih ƀong, sĭ mơdrô ƀơi tơring glông Đơn Dương, tơring čar Lâm Đồng pơsit tong, anom bơwih ƀong sĭ mơdrô mơng ñu hơmâo tŭ mă tơlơi dưi lu biă mă mơng anăn sĭ mơdrô “Đà Lạt - Gơnam yôm mơng kual lŏn hiam”.

“Dong mơng hrơi tŭ mă anăn sĭ mơdrô “Đà Lạt - Gơnam yôm mơng kual lŏn hiam” ngă kơ añăm tam sĭ gêh gal, yua anăn sĭ mơdrô hmư̆ hing. Bruă anai lĕ yua anăn sĭ mơdrô hmư̆ hing ngă kơ lu mơnuih thâo krăn. Anom bruă hơpă tŭ mă anăn sĭ mơdrô anai amra bơwih ƀong đĭ đăi mơn”.

Truh ră anai tơring glông Đức Trọng hơmâo giăm 10.000 ektar lŏn đang hmua pla pơjing mă yua boh thâo phrâo. Pơhrui mơng 2,5 truh 3,5 wŏt pơhmu hăng đơ đam tơring glông. Amăng anun, pla pơjing añăm tam dưm dưm mơng 300 truh 400 klăk prăk amăng sa ektar. Hơdôm phun bơnga hiam hloh dưm dưm mơng 500 klăk truh 1 klai prăk sa ektar. Rơnoh pơhrui mơng 30 truh 35 %. Kmlai brơi kơ mơnuih ngă hmua rơbêh 40% pơhmu hăng ngă hmua tui hơđăp. Yua gơnam đang hmua hiam hơdjă jai hrơi hrưn đĭ ngă kơ gơnam tam ba sĭ mơdrô djơ̆ hăng tơlơi kiăng mơng hơdôm anih anom sĭ mơdrô pơprong, hơdôm boh kông ti pơkra pơjing kiăng sĭ amăng lŏn ia, kah hăng ba sĭ pơ hơdôm dêh čar amăng kual. Yă Phạm Thị Thanh Thủy, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring glông Đức Trọng, tơring čar Lâm Đồng brơi thâo:

“Pơtrut kơtang mă yua boh thâo phrâo amăng ngă đang hmua lĕ sa amăng hơdôm bruă kiăng đing nao hloh mơng ƀon lan pơ anăp anai. Yua anun, ƀon lan hơmâo ba tơbiă sa, dua hơdră bruă. Tal sa amra tŏ tui tuh pơ alin pơtrut mă yua boh thâo, lăi pơthâo gơnam tam hơmâo nua mơng ƀon lan, anun lĕ añăm tam, phun kơbuă hăng sa, dua phun kyâo boh troh pơkŏn tui jơlan hơdră ngă hmua hơdjă, ngă hmua thâo rơgơi, hăng ba glăi gơnam hiam hơdjă, gơnam hơmâo anăn apăn ba hyu sĭ mơdrô. Dua dong lĕ tŏ tui gum djru kiăng pơjing hơdôm hơdră pơlir hơbit bơwih ƀong hăng sĭ mơdrô gơnam tal hluai tui hơdôm plang anun lĕ anom bơwih ƀong hrŏm, grup ngă hrŏm”.

Bruă mă yua boh thâo phrâo amăng ngă đang hmua ƀơi tơring glông Đức Trọng jai hrơi hrưn đĭ klă dong. Dong mơng thun 2018, Đức Trọng hơmâo mă yua boh thâo 4.0 IoT amăng ngă hmua mă yua boh thâo phrâo ba glăi tŭ yua tong ten hăng jai hrơi pơđĭ kyar, pok prong, pơhưč lu anom bruă tuh pơ alin amăng tơring glông. Ngă hmua thâo rơgơi lĕ mă yua boh thaoa măi mok kiăng krăo lăng amăng wai lăng hăng bơwih brơi phun pla đuăi mă hơjăn, pơhlôm pơhrui lu hăng gơnam hiam hơdjă hloh. Ơi Nguyễn Như Thủy, pô akŏ anih bơwih ƀong Thủy Fam, tơring glông Đức Trọng, tơring čar Lâm Đồng brơi thâo:

“Lơ̆m boh thâo phrâo jai hrơi hrưn đĭ klă dong.. Ră anai pơđĭ kyar boh thâo IoT pruih ia thơthul, mah dŏ mơng ataih lêng kơ dưi pơplih tui tơlơi kiăng. Anom bơwih ƀong sĭ mơdrô, arăng blơi gơnam ăt rơkâo hơmâo hră pơsit tŭ yap tui VietGap, laih dong ƀing gơmơi hơmâo hră pơsit “Đà Lạt - Gơnam yôm mơng kual lŏn hiam”, hơdôm gơnam anai amra đĭ tui nua”.

Hơdôm hơbô̆ bruă ngă hmua mă yua boh thâo phrâo pok rai tơlơi dưi ngă pơdrông asah brơi hơdôm rơbâo čô mơnuih ƀơi 2 boh tơring glông Đức Trọng hăng Đơn Dương. Pơđĭ kyar ngă hmua mă yua boh thâo phrâo, anai lĕ tơlơi pơplih phrâo, pơgôp hrưn đĭ rơnoh yôm mơng gơnam đang hmua amăng rơnuk mut hrŏm jar kmar.