Khul grup ngă hrŏm sâù riêng boh durian Dak Lak phrâo kĭ hăng anom kơsem min boh thâo ia rơgơi ngă hmua, pla kyâo Dap Kơdư hră hơdor pioh ngă hrŏm kơsem min, jao glăi boh tơhnal kơsem min amăng bruă pla pơjing boh durian mơ̆ng thun 2025-2030. Boh yom phun hơmâo: Ngă hrŏm kơsem min, pơjao nao rai boh thâo ia rơgơi laih kơsem min lơ̆m pla pơjing boh durian ƀơi Dak Lak; ngă hrŏm pơsir sa dua tơlơi thâo ia rơgơi, pơgang hơdjă mơnơ̆ng ƀong, ĕp lăng anŏ dŏ đôm ia jrao sat amăng gơnam boh čroh či ƀong, hơdră pơgang arong aruač, hlăt čao jing sa bruă mă khom pơmin tong ten rim hrơi; ngă hrŏm pơtô ba, jơnum pơčrong sai, hrăm glăi, hyu pơtô pơblang kiăng pơlar kơ lu mơnuih ngă hrŏm pla boh durian amăng đơ đam tơring čar thâo.

Tơhnal pơkă mơ̆ng jơlan hơdră anai, kiăng kơsem min, ngă hrŏm pơsir hĭ ia jrao Cadimi hăng djop mơta ia jrao pơgang arong aruač dŏ đôm glăi amăng boh čroh ƀudah ia jrao dŏ đôm glăi amăng lŏn; pơkra hơdră tơhnal pơkă djơ̆ boh thâo ia rơgơi tong ten kơ bruă pla boh durian sầu riêng Dak Lak; kơsem min djop mơta pơjeh hiam hăng hơbâo pruai, kmơ̆k dưm amăng đang hmua dưi pơgang hơdjă rơgoh lŏn hmua pla boh durian ƀơi tơring čar. Ơi Vũ Đức Côn, Khua Khul ngă hrŏm Boh durian sầu riêng Dak Lak lăi:

“Tơhnal pơkă lĕ tui anun, samơ̆ kiăng dưi ngă djơ̆ tơhnal pơkă anun ăt ƀu amuñ ôh. Dua boh anom bruă ăt phrâo ngă tui sa črăn đôč, anun lĕ pơphun hlâo ƀơ̆i hăng tơgŭ ngă bruă. Kiăng dưi ngă djơ̆ tơhnal pơkă anun, abih bang mơnuih ngă hmua pla pơjing, wơ̆t sang bruă gong gai kơnuk kơna, anom bruă hơmâo tơlơi thâo kơsem min hai, khom ngă hrŏm sa hơnơ̆ng tui tơlơi pơtrun, hơnơ̆ng pơkă djơ̆ lăp, hơdră ba yua anăp či ngă bruă kiăng djop tơlơi pơtrun brơi sem lăng tong ten hlâo či ngă tui sit nik”.

Bruă ngă hrŏm anai kah hăng sa bruă ngă phrâo lơ̆m thun blan gah anom bruă khul pla boh Durian Việt Nam glăk bưp lu tơlơi lông lăng, sit ba nao sĭ boh durian sầu riêng amăng hơdôm blan akŏ thun 2025 hrŏ hĭ kơtang pơkă hăng thun 2024, bơbeč djơ̆ lu rơnoh pơhrui glăi prăk kăk sĭ mơdrô hăng rơnoh pơđĭ kyar amăng abih glông bruă. Phun ñu yua anih sĭ mơdrô ƀơi dêh čar Khač ngă tui hơdră khom pel ĕp tong ten gơnam pơkra ming mơ̆ng boh durian ta, lơ̆m bruă mă wai lăng mơ̆ng hơdră pla hăng pơkra pơjing dŏ kơƀah, aka ƀu hơmâo djop tơlơi phiăn pơkă, jơlan hơdră pơsir, akŏ klôn, ngă hră pơar hăng bruă git gai wai lăng tơlơi ngă soh čih gru kơnăl lăi pơthâo anih ngă hmua pla pơjing, ĕp lăng phun tơdŭ mơ̆ng pơpă....bơwih brơi kơ bruă wai lăng, sem glăi boh tŭ yua hiam mơ̆ng boh sầu riêng (durian) anun hlâo kơ ba sĭ mơdrô pơ tač rơngiao aka ƀu tong ten ôh.

Ăt pơdjơ̆ nao kơ tơlơi anai mơ̆n, Gơnong bruă ngă hmua hăng ayuh hyiăng tơring čar Dak Lak phrâo jơnum :Kơtưn bruă wai lăng boh tŭ yua hiam, hơdjă mơnong ƀong huă; Hơdră pơđĭ tui rơnoh hiam hơdjă boh čroh đang hmua, kyâo pơtâo, mơnong akan hơdang. Ƀơi mông jơnum, ƀing pơ ala nao jơnum pơtum bơkơtuai, rơkâo đĭ lu hơdră brơi kơtưn pel ĕp wai lăng anŏ hơdjă rơgoh boh čroh, gơnam mơ̆ng đang hmua. Amăng anun, đing nao hơdră pla pơjing, kiăng pok pơhư prong anih anom pla pơjing hơdjă rơgoh, akŏ pơjing anih ngă hmua kăng pơpha rơđah rơđong, pơtrut bruă ngă hrŏm pơgang rơnoh sĭ mơdrô hơđong, pơmă hloh, khom pel ĕp gơnam sĭ mơdrô mơ̆ng bruă pla pơjing truh pơ sĭ mơdrô.....Ơi Nguyễn Hắc Hiển, Khua anom bruă wai lăng pla pơjing hăng pơgang phun pla tơring čar Dak Lak lăi lĕ:

“Pơphun ngă hmua lĕ ƀing ta ngă hrŏm pioh pơkra ming gơnam sĭ mơdrô sa hơnơ̆ng, mrô rơnoh lu hloh, kiăng hơmâo gơnam sĭ mơdrô hiam klă hơđong, hơdjă  rơgoh kiăng akŏ pơjing anom ngă hrŏm laih anun grup ngă hrŏm. Khul ngă hrŏm anun čih glăi bruă mă rim hrơi mơ̆ng sang anŏ mơnuih ngă hmua, lăng glăi dưm kơmơ̆k hơgĕt, pruai hơbâo pơpă, mă yua ia jrao hlăt hiưm ñu, hơdră ba yua akŏ klôn laih anun jŭ yap boh tŭ yua kơ tơlơi bơwih ƀong huă khom dưi ngă djop bruă anun kah dưi”.

Kiăng pơđĭ tui boh tŭ yua hiam hăng tơlơi đăo kơnang tong ten kơ anŏ hơdjă rơgoh mơnong ƀong huă, boh čroh mơ̆ng đang hmua ƀơi Dak Lak, ƀing khua mua nao jơnum lăi, kiăng pơtrut bruă pôr pơthâo tơlơi pơhing pơthâo brơi djop anih pla, pơkra ming gơnam sĭ mơdrô hơdjă, rơgoh, hiam, glăm ba tơlơi pơhing hơmâo pôr pơthâo amăng dêh čar hăng kơ dêh čar tač rơngiao....Ơi Nguyễn Văn Hà, Kơ-iăng khua Gơnong bruă ngă hmua hăng ayuh hyiăng tơring čar Dak Lak lăi dơ̆ng: Amăng rơnuk mut phung bơwih ƀong huă hrŏm amăng lŏn tơnah, bruă pơđĭ hiam mơnong ƀong huă, boh čroh mơ̆ng đang hmua, ngă djơ̆ rơnoh pơkă rơgoh hơdjă jing yom biă mă, laih anun khom ngă djơ̆. Yua kơ anun, tơdơi kơ tal jơnum anai, pơtrun hiăp kơ djop anom bruă, sang bruă pơdjơ̆ nao ngă hrŏm sa hơnơ̆ng pơsir hĭ hơdôm tơlơi dŏ kơđông, dŏ kơƀah amăng bruă wai pơgang rơnoh pơkă hơdjă rơgoh, hơđong kơ mơnong ƀong huă, boh čroh laih pơkra ming ƀơi tơring čar ră anai.

“Ƀu hơmâo jơlan pơpă dơ̆ng tah khom pơgang klă anŏ hiam hơdjă sa bruă ngă khom gir run pơkra ming gơnam sĭ mơdrô mơ̆ng boh čroh đang hmua tui hơnơ̆ng pơkă hơdjă, kiăng pơđĭ rơnoh pơhrui glăi kơ mơnuih ƀôn sang. Tơdơi kơ tal jơnum anai, gơmơi amra lăi pơthâo dơ̆ng hăng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar nrơi pok pơhai dơ̆ng hơdôm boh yom phun kơtưn wai lăng anŏ pơkă hơnơ̆ng hơdjă rơgoh, rơnuk rơnua mơnơ̆ng ƀong huă hăng lu hơdră yom pioh pơsir amăng hrơi blan pơ anăp”.

Ngă hmua, pla pơjing hăng rông akan hơdang hơmâo bruă ngă yom biă mă amăng tơlơi bơwih ƀong huă ƀơi tơring čar Dak Lak, djru hrŏm 36,8% amăng rơnoh gơnam sĭ mơdrô, djru hrŏm 90% rơnoh prăk sĭ mơdrô hăng pơsir bruă mă kơ 70% mrô mơnuih mă bruă ƀơi tơring čar.....Truh ră anai, Dak Lak hơmâo rơbêh 610 boh sang bruă hơmâo ngă brơi hră tŭ yap djơ̆ hơnơ̆ng pơkă hơdjă rơgoh amăng bruă pla pơjing, čem rông hlô mơnong hăng akan hơdang. Đơ đam tơring čar hơmâo akŏ pơjing 123 ruăi pơlir hơbit yua gong gai kơnuk kơna djop gưl ngă hrŏm, 150 boh anom ngă hrŏm đang hmua  hơmâo ngă hrŏm pla pơjing hăng sĭ mơdrô hăng sang bruă mơdrô pơprong, hơmâo 5 khul kơsem min boh thâo ia rơgơi ngă hrŏm khul lir hơbit anai.