Thun phrâo, tơlơi mơak phrâo hlăk djru kơ lu sang anŏ hơđong pran jua đăo kơnang mă bruă hrưn đĭ bơwih ƀong huă kiăng hơmâo tơlơi hơdip mơda trơi pơđao hloh.
Phara hăng adai rơ-ot gah rơngiao sang, amăng sang phrâo mơ̆ng rơkơi bơnai bơn A Hâm, Y Lươk plơi Vi Čring, să Hiếu, tơring glông Kon Plong, tơring čar Kon Tum hlăk dŏ pơđao biă mă hơmâo tơlơi mơak čơkă thun phrâo. Amai Y Lươk brơi thâo, rơkơi bơnai ñu phrâo pơčlah hăng sang sô, sang hơđăp pơnăng tơkuih kĕ amăng hluh hơhur, bơbung čim paih hlang amăng hơhuet, sit bơyan hơjan ia ƀruač, bơyan puih adai rơ-ot ƀu thâo pơgang angin ôh, bơyan têt čơkă thun phrâo ăt găng mă mơ̆n. Sang anŏ gơñu hơmâo anăn sang anŏ rin ƀun, hơdôm thun rơgao, mơnong ƀong huă kơƀah na nao, ră anai tơlơi čang rơmang hrup hăng bơrơpơi đôč kiăng dŏ amăng sang phrâo hlom bom huăi angin pưh, ia hơjan huiă ƀruač jing hơmâo hĭ biă mơ̆n, ngă kơ dua rơkơi bơnai ñu dlưh pran jua hơtai boh, pơhiăp ol kơdol mơak ƀu thâo anŏ pia:
“Sang gơmơi dŏ blung a phŏ, răm abih laih. Ră anai, kơnuk kơna djru ba hrup anai, gơmơi mơak biă mă yơh. Kâo čang rơmang kơñ pơgi gir run hloh mă bruă hrưn đĭ pơklaih tañ mơ̆ng tơlơi tơnap tap, amra đĭ tui pơ anăp adih”.
Hrup hăng rơkơi bơnai bơn A Hâm hăng Y Lươk mơ̆n, hơmâo 6 boh sang anŏ ƀun rin pơkŏn dŏ ƀơi să Hiếu, hrŏm hăng 29 boh sang anŏ ƀơi să Đak Ring, Đak Nên, Ngok Tem, Măng Cành, Măng Ƀut tơring glông Kom Plong hơmâo hrŏm sa tơlơi mơak lĕ čơkă têt thun anai dŏ amăng sang phrâo soh, hơđong kjăp. Amai Y Hô̆, sa amăng hơdôm sang anŏ ƀun rin dưi hơmâo Kơnuk kơna djru pơdong brơi sang lăi, yua rơkơi ñu dju djuăm duăm ruă na nao, dŏ amăng sang tơ̆i rơ̆i, phŏ phơ̆i răm ƀăm lu thun hăng anai laih, anun yơh sit truh bơyan têt sang anŏ kret kruai đôč, rơngôt biă mă. Samơ̆ Têt thun anai, phara baih:
“Sang hơđăp tơ̆i joh abih laih, sit hơjan lĕ mơsah abih. Sang anŏ ƀun rin aka ƀu hơmâo têt thun pơpă ôh mơak. Ră anai hơmâo sang phrâo laih, mơak yơh, trơi pơđao tui. Hơmâo sang phrâo, ƀong têt mơak mơai mơ̆n. Têt thun anai anung ƀañ tek, ƀañ čưng, blơi ƀañ kĕo mơak hrŏm amăng sang phrâo”.
Hăng rơnoh prăk kơnuk kơna djru mơ̆ng gơnong dlông lĕ 40 klăk prăk, tơring čar djru dơ̆ng 1 klăk prăk kơ rim sang anŏ, kiăng kơ bruă man pơdong sang djop hnong pơkă: “Atur khăng-không sang kjăp, pơnăng hăng bơbung ăt tong ten mơ̆n”, gong gai kơnuk kơna, khul grup mơnuih mơnam amăng plơi pla hơmâo lu hơdră djru hrŏm djơ̆ lăp biă mă brơi kơ mơnuih ƀôn sang, kah hăng: Djru kơ sang anŏ pơdong sang anun hăng hrơi bruă; djru gơnam man pơdong; blơi gơnam pioh yua amăng sang anŏ ƀing phrâo pơdong sang. Dưi hơmâo gong gai kơnuk kơna, mơnuih ƀôn sang amăng plơi pla đing nao, abih bang sang anŏ ƀun rin dưi djru pơdong sang anun, čan thim dơ̆ng 40 klăk prăk tui Hră pơtrun mrô 28 mơ̆ng kơnuk kơna đah mơ̆ng djop prăk man pơdong sang phrâo prong rơhaih ƀiă, kjăp hơđong. Ơi A Thảo, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Hiếu, tơring glông Kon Plong brơi thâo, yua kơ anun, hơdôm boh sang phrâo mơ̆ng sang anŏ ƀun rin anun Têt anai hơmâo sang phrâo dŏ mơak, pơđao pran jua amăng sang anŏ hăng ană plơi pla:
“Kơnuk kơnd djru, mơnuih ƀôn sang čan thim. Sang anŏ hơmâo adơi ayong djru man pơdong brơi kiăng sang anŏ ƀun rin dưi hơmâo sang. Amăng anun, yôm hloh hơmâo ƀing tơdăm dra mut phung djru pơgiăng brơi gơnam man pơdong, čuah, pơtâo djru brơi sang anŏ tơnap tap ƀun rin pioh pơdong sang phrâo trơi pơđao”.
Thun 2023 phrâo laih rơgao, tơring čar Kon Tum hơmâo djru 35 klai prăk djru kơ sang anŏ ƀun rin, giăm ƀun rin man pơdong sang phrâo hăng pơkra glăi sang dŏ. Amăng anun, hơmâo 174 boh sang aka ƀu hơmâo sang dŏ phrâo čơkă têt amăng thun phrâo ƀơi 3 boh tơring glông : Kon Plong, Ia H’Drai, Tu Mrông, ră anai hơmâo sang phrâo kjăp phik hnong hơđong pran jua mơ̆ng 20 thun pơngŏ. Ơi U Minh Nam, Kơ-iăng Khua anom bruă djuai ania tơring čar Kon Tum brơi thâo, thun anai hăng thun 2025 tơring čar Kon Tum pơkă tơhnal djru 350 boh sang anŏ ƀun rin, giăm ƀun rin pơdong sang. Kiăng tơlơi mơak anun tañ truh pơ mơnuih ƀôn sang tơnap tap, kiăng djru ba dơ̆ng mơ̆ng ră anai mơtam, akŏ thun 2024, Khua mua anom bruă djuai ania tơring čar Kon Tum pok pơhai yơh bruă ngă anai:
“Djop sang bruă, tơring glông plơi pla, pơtum pok pơhai ngă tui jŭ yap glăi, pơtong rơđah anŏ kiăng, ƀing hơmâo anăn djru pơkra hơdră amăng thun 2024 hăng 2025 khom ngă giong. Gir run ngă djơ̆ rơnoh pơtrun kiăng pơdong sang brơi sang anŏ ƀun rin, mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă hăng sang anŏ ƀun rin djuai ania Yuan hai dŏ amăngsă ataih, tơnap tap dưi tŭ mă tơlơi djru tui hăng hră pơtrun mơ̆ng kơnuk kơna mơ̆n”.
Hơmâo tơlơi djru ba mơ̆ng Ping gah, kơnuk kơna, wơ̆t hăng djop gưl anom bruă kơnuk kơna, plơi pla buă hăng tơlơi khăp pap; tơlơi djru ba mơ̆ng phung wang adơi ayong, kơnung djuai, Têt thun anai hơdôm sang anŏ ƀun rin ƀơi tơring čar Kon Tum hơmâo dơ̆ng lu tơlơi mơak. Hơdôm boh sang phrâo pơdong hiam klă, pơđao pran jua hlăk pơtrut tui tơlơi đăo kơnang laih anun kiăng kơ mơnuih ƀôn sang hơđong pran jua yak nao amăng thun phrâo Giáp Thìn 2024 khin hơtai, kjăp hơđong, đăo kơnang dưi găn rơgao hĭ tơlơi lông lăng amăng bruă mă hơdip mơda ƀư̆ hrơi trơi pơđao tui.
Viết bình luận