Mơ̆ng thun 2022 truh ră anai, plơi prong Plei Ku, hơmâo pok 5 boh anih pơtô pơhrăm kơ ƀing aka ƀu thâo hră brơi mơnuih djuai ƀiă hăng giăm 100 čô mơnuih hrăm ƀơi să Biển Hồ, Čư̆ Ă, să Gào hăng phường Chi Lăng. Ƀuh rơđah anih pơtô lŏm lui tơlơi ƀu thâo hră ƀơi sang hră gưl sa Lê Lai să Čư̆ Ă, hơmâo rơbêh 30 čô mơnuih amăng plơi Bông Phun hăng plơi Mơnŭ. Anih hrăm hơmâo pơtô na nao mơ̆ng hrơi sa truh hrơi rơma, ră anai ƀiă giong yơh. Him lăng ƀing hrăm tal anai amra tŭ mă hră pơsit hơmâo hrăm giong anih hrăm amăng akŏ thun 2025. Amai H’Then, 30 thun, plơi Mơnŭ, să Čư̆ Ă  hrăm anih anai dlưh pran jua lăi:

“Hlâo adih aka ƀu thâo hră, đuăi hyu ngui plơi arăng mlâo khiâo biă mă, ƀu khin jĕ giăm arăng ôh yua kơ ta ƀu thâo hră anun yơh tơnap tap biă mă. Nao hrăm hră thâo thăi hră, thâo pơđok, thâo čih huăi mlâo khiâo dơ̆ng tah, sit tơbiă hyu gah rơngiao”.

Ơi Nguyễn Đình Thức, Khua anom pơtô hăng pơjuăt plơi prong Plei Ku, tơring čar Gia Lai, brơi thâo, anih hrăm pơtô mơnuih aka ƀu thâo hră juăt lăi lŏm lui ƀu thâo hră hơmâo djru kơ mơnuih hrăm thâo pơđok, thâo čih, thâo jŭ yap, pơ alin mrô laih anun thâo hluh tơlơi phrâo kiăng yua amăng bruă mă, hyu bưp mơnuih mơnam pioh ngă tui djop bruă mă amăng tơlơi hơdip mơda rim hrơi.

“Anom bruă Pơtô hăng Pơjuăt pơphun brơi grup mơnuih apăn bruă hyu ĕp lăng rim anih hơmâo sang hră, sem lăng boh tơhnal gơñu hrăm tơlơi jŭ yap Toán, tơlơi pơhiăp tiếng Việt, hmư̆ ƀing hrăm pơđok, hmư̆ nai pơtô pơđok brơi ƀing hrăm čih glăi; laih anun ƀing čơđai sang hră đĭ pơhiăp lăi pơthâo tơlơi pơmin mơ̆ng ƀing gơñu mơ̆ng hlâo hăng tơdơi kơ hrăm giong anih hrăm tlam mơmŏt hiư̆m pă. Laih hmư̆ hnun kiăng thâo tong ten, abih bang hrăm hơmâo ngă djơ̆ tơhnal pơkă soh, tơlơi či kiăng mơ̆ng ƀing hrăm anun, hmư̆ gơñu lăi, ăt mơak mơ̆n, yua thâo pơđok, thâo čih đah mơ̆ng bơwih brơi kơ tơlơi hơdip mơda rim hrơi”.

Hăng kual guai dêh čar kah hăng tơring glông Đưk Kơ, Gia Lai mơ̆ng thun 2022-2025, tơring glông hơmâo pok 20 anih pơtô hrăm kơ 600 čô mơnuih aka ƀu thâo hră. Ƀơi djop anih hrăm kual giăm guai dêh čar, ƀing nai pơtô ăt tơnap tap mơ̆n samơ̆ gir djru brơi kơ ƀing hrăm hră kiăng ba glăi boh tơhnal tŭ yua klă. Ơi Lê Phú Huy, Kơ-iăng khua anom bruă Pơtô hăng Pơjuăt tơring glông Đưk Kơ brơi thâo:

“Kơnang kơ anih hrăm lŏm lui tơlơi ƀu thâo hră anai ăt ba glăi boh tơhnal tŭ yua, lu bruă ngă hiam klă pơtrut pơsur tui, kiăng hơmâo lu mơnuih mơ̆ng 15-60 thun hrăm hră, ngă gêh găl brơi kơ mơnuih djuai ƀiă dưi pơđĭ tui tơlơi thâo thăi. Anom bruă Pơtô hăng Pơjuăt git gai ƀing nai pơtô brơi pơblih phrâo hơdră pơtô hrăm, čih pơkra hră pơtô, gơnam yua pơtô hrăm brơi ƀuh ƀơi anăp mơta tañ thâo hluh, djơ̆ găl hăng bruă mă rim hrơi mơ̆ng mơnuih ƀôn sang, ăt kah hăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă amăng plơi pla, lir hơbit ƀing khua mua wai lăng, ƀing nai pơtô amăng bruă hyu jak iâu mơnuih ƀôn sang nao hrăm hră mơ̆ng djop plơi pla”.

Boh nik ñu, amăng bruă lŏm lui tơlơi ƀu thâo hră, hơmâo ƀing khua mua hăng ling tơhan pơgang guai dêh čar tơring čar Gia Lai hur har biă mă djru hrŏm. Ƀut plơi mơnuih ƀôn sang dŏ ƀơi Suối Khôn, să Ia Mơ, tơring glông Čư̆ Prong, anih anun hơmâo 70 čô mơnuih ƀu thâo hră, Puih kơđông tơhan pơgang guai dêh čar Ia Lôp hơmâo pơphun dua anih pơtô hrăm mơ̆ng plah wah thun 2023 truh ră anai. Đại úy Nguyễn Văn Luân, Khua grup hyu jak iâu pơtô lăi mơnuih ƀôn sang, Puih kơđông Ia Lôp brơi thâo:

“Lơ̆m pơphun anih hrăm hơmâo lu amĭ ama čơđai sang hră hlong jak ba ană bă gơñu nao hrăm hrŏm hăng amĭ ama amăng anih hrăm tlam mơmŏt. Kiăng hơđong anih hrăm hăng tŭ yua sit nik ƀing gơmơi dăp brơi anih pioh kơ čơđai dŏ ngui gah rơngiao, amĭ ama gơñu dŏ hrăm amăng anih hơđong pran jua klă hloh”.

Tui hăng Gơnong bruă Pơtô hăng Pơjuăt tơring čar Gia Lai, đơ đam tơring čar hơmâo năng ai 60 rơbâo čô mơnuih ƀu thâo hră mơ̆ng 15-60 thun, dưm dưm hăng 5,6% mrô mơnuih, lu biă mă ñu đah kơmơi mơnuih djuai ƀiă. Pơkă hăng amăng dêh čar ta, Gia Lai hơmâo mrô mơnuih ƀu thâo hră lu hloh. Ngă tui Hơdră dêh čar pơtrun, kiăng pơtrut bơwih ƀong huă mơnuih mơnam kual mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă hăng kual čư̆ siăng mơ̆ng thun 2021-2025, tơring čar Gia Lai hơmâo pok 735 boh anih pơtô kơ ƀing aka ƀu thâo hră, hơmâo giăm 23 rơbâo 500 wơ̆t mơnuih ngă hrŏm.

Ơ Lê Duy Định, Khua Gơnong bruă Pơtô hăng Pơjuăt tơring čar Gia Lai lăi pơthâo, ră anai đơ đam tơring čar hơmâo 15/17 boh anom bruă gưl tơring glông ngă djơ̆ laih tơhnal pơkă lŏm lui tơlơi ƀu thâo hră hơnŏng 2, dưi ngă djơ̆ tơhnal pơkă črăn 1 kơ bruă pơtô hrăm, lŏm lui tơlơi ƀu thâo hră tui Akŏ bruă “kŏ pơdong khul mơnuih mơnam hrăm hră mơ̆ng thun 2021-2030”ƀơi tơring čar:

"Giong ĕp lăng bruă pok pơhai pơtô hrăm ƀing aka ƀu thâo hră amăng plơi pla mơnuih djuai ƀiă mơ̆ng 15 thun pơngŏ, ƀuh rơđah hơdră anai hơmâo ba glăi boh tŭ yua klă biă mă kơ mơnuih ƀôn sang. Amăng thun blan pơ anăp, Gơnong bruă Pơtô hăng Pơjuăt ăt git gai djop anom bruă pơtô hrăm hăng djop tơring glông ngă tui hơdră lŏm lui tơlơi ƀu thâo hră khom pơphun beč bal ƀiă, pơblih hơdră pơtô hrăm kiăng ngă gêh găl brơi kơ mơnuih ƀôn sang nao hrăm djop hăng amuñ hloh”.

Hăng tơlơi gir run mơ̆ng djop anom bruă gong gai kơnuk kơna, ƀing nai pơtô, tơlơi djru hrŏm mơ̆ng ƀing tơhan pơgang guai dêh čar, tơring čar Gia Lai hlăk khut khăt ngă tui pơsir tơlơi ƀu thâo hră, kiăng djru pơtrut tui tơlơi hơdip mơda kơ mơnuih ƀôn sang, tơlơi thâo thăi, pioh pơtrut pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam, biă mă ñu amăng kual mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă.