Amăng tơlơi pơmin, hơdor pioh mơ̆ng tơhan hơđăp ơi Nguyễn Huy Thương, dŏ ƀơi tơring glông Ea Kar, tơring čar Dak Lak, mơ̆ng rơnuč thun 1959 lĕ hơdôm hrơi tơnap tap đut hlah hăng ñu ƀu thâo wor rơbit ôh. Hlăk anun, ñu kiah 17 thun đôč, đuăi mơ̆ng plơi pla, sang anŏ ƀơi Hà Tĩnh, mut ngă tơhan tui tơlơi jak iâu mơ̆ng lŏn ia. Rơbêh 12 thun 7 blan dŏ amăng glai klô čư̆ siăng Trường Sơn, dơ̆ng mơ̆ng ñu hlăk ai kơsung nao, mut ngă tơhan, truh kơ ngă tơhan blah ngă sit nik, ñu ƀuh hăng dŏ lăng lu gơ̆p ngă tơhan bơrơbuh đih, tuh drah pơčah asar ƀơi jơlan čư̆ siăng Trường Sơn anai. Ơi Nguyễn Huy Thương ră ruai, yua kơ anih anom yom hloh amăng bruă pơgiăng gơnam djru kơ tơdron blah, pran jua ană mơnuih, kông ngăn dram gơnam mơ̆ng kual gah Kơdư ba nao pơ tơdron blah ƀơi kual gah Dơnung rôk tui jơlan čư̆ siăng Trường Sơn, anun yơh ayăt blah pơrai, pơnah phă, plĕ trun boh ƀôm, phao kơtuang pơprong, kơnong kơtang tit. Ayăt Mi, ngŭi đam nao pơ anun soh.
"Jơlan anun hơmâo 4 anih jưh, mơ̆ng tơring čar Quảng Bình jing anih jưh tal 1, nao pơ anăp krah črăn jơlan lĕ anih truh pơ anih jưh tal 2 laih anun anih jưh tal 3, truh pơ anih jưh tal 4, trun nao pơ Cù Bai. Samơ̆ yua kơ dŏ amăng anih ayăt wai lăng anun ƀing tơhan Ngŭi quân Sài Gòn krăp na nao, gah anai lĕ tơhan hơkrŭ ƀing ta khom bĕ hĭ dar nao pơ Lao Bảo, Triệu Phong, giong anun kiăo tui jơlan 9 pioh đĭ čư̆ 700. Trung đoàn 71 mơ̆ng tơhan kual 4, gơñu pok jơlan anun sui laih, ƀing gơmơi mut nao ter jơlan anun, gui gơnam, pơdŭ ba mơnong mơnuă, ngă hiư̆m pă ba gơnam dưi truh, bơhmutu gui ba 10 kg braih, truh pơ anih jưh tal rơnuč lĕ, boh ƀiă ñu khom dŏ 1 kg braih. Tơlơi djai brŭ tuh drah pơčah asar ƀu thâo pia ôh”.
Jơlan čư̆ siăng Trường Sơn rôk tui mơ̆ng kual Kơdư trun nao pơ Dơnung, hơmâo črăn khom găn nao pơ kual dơnung dêh čar Lao, gah kơdư dêh čar Kur. Ƀơi tơring čar Dak Lak, jơlan Trường Sơn hơmâo črăn găn nao pơ sang Krông Na, tơring glông Ƀuôn Đôn. Amăng anun tơdrun rơkĭ ia krông Srepok jing bah amăng mut tơbiă đĭ trun nao rai pơdŭ ba gơnam, mơnong ƀong huă, phao kơtuang, ia jrao gun kơ tơhan hơkrŭ dŏ amăng glai blah ayăt, kah hăng djru ba tơhan hăng gơnam tam, phao kơtuang kơsung blah bơyan phang akŏ thun phrâo Tết Mậu Thân 1968, tal kơsung blah bơyan phang adai pơ-iă thun 1972 hăng tal kơsung blah kual Dap Kơdư bơyan phang lơ 10/3/1975, pok jơlan kơsung blah khom dưi truh đut bơyan phang thun 1975 hlong pơlir truh kih lŏn ia jing sa.
Đại tá Lê Xuân Bá, Khua khul gru grua tơhan Trường Sơn-jơlan Hồ Chí Minh tơring čar Dak Lak, tơhan hơđăp Sư đoàn 479 ră ruai, thun 1973, hlăk anun ñu lĕ Khua Trung đoàn 4 gah Sư đoàn 479, Đoàn 559, arăng jao bruă kơ ñu lĕ git gai črăn jơlan Trường Sơn glông ataih năng ai 80 km mơ̆ng jơlan 19 tơring čar Gia Lai truh pơ ia krông Srepok tơring čar Dak Lak. Amăng anun črăn găn ia krông Srepok hơmâo man pơkra tơdrun rô nao rai, đĭ trun amăng ia krông, tơdrun trun amăng ia, pioh ba rơdêh sar, ngă tơdrôn mur amăng ia, tơdrông tua pơđung ƀơi jơlah ia kiăng rơdêh sar dưi găn ia krông, rơdêh prong dưi đĭ nao, pơgiăng ba phao kơtuang, boh kơnông laih anun ƀing tơhan rŭi găn ia krông.
“Sư đoàn 470 pơkra jơlan brơi rơdêh sar, rơdêh sar hơdui ba kơnông, mơnuih mă bruă, braih apiăng, mơnong ƀong huă, ia jrao gun wơ̆t nai ia jrao tơhan nao hrŏm djă ba abih tum teč, phao kơtuang anet prong, rơdêh anet prong hai mut nao kơsung blah Ƀuôn Ma Thuôt laih anun pơklaih rơngai kual Dơnung, Sư đoàn 470 hăng jơlan čư̆ siăng Trường Sơn yơh djru hrŏm lu”.
Hăng anih anom yom pơphăn, amăng rơnuk blah ayăt Mi kiăng rơngai lŏn ia, Dak Lak dưi lăng kah hăng hơdôm anih hơkrŭ prong ƀơi tơdron blah. Jơlan amur Hồ Chí Minh găn nao ƀơi tơring čar Dak Lak ƀu kơnong jing anŏ pơtruh nao rai yôm đôč ôh, dŏ jing jơlan phun pơdŭ pơgiăng gơnam djru kơ tơdron blah B2, dưi blah pơrai ƀing ayăt Mi hăng gong gai kơnuk kơna Ngŭi Sài Gòn. Yua kơ anun, ƀing tơhan Trường Sơn, hlăk ai kơsung nao pơ anăp, ling tơhan plơi, ană plơi pla djop tơring ƀơi Dak Lak hơmâo djru pran jua, pơgang jơlan rô nao rai amăng ia krông Srepok hơdôm thun blan blah ayăt Mi. Ơi Tô Tấn Tài, kơ-iăng khua hơđăp git gai ping gah tơring čar Dak Lak brơi thâo:
“Pran jua mơnuih ƀôn sang Dak Lak djru hrŏm akŏ pơjing jơlan pơdŭ pơgiăng gơnam ba nao pơ kual gah dơnung, laih anun mơnuih ƀôn sang djop djuai ania, rơkơi bơnai, tơdăm dra hur har ngă hrŏm, djru pơtruh brơi kơ abih bang djop črăn jơlan, anih jưh pơdŭ pơgiăng gơnam tam kơ tơdron blah pơ dơnung ƀu anet ôh. Rơbat tơkai abih sa hrơi truh pơ anih jưh, hră pơar tơlơi pơtrun hơgŏm dưi ba pơtruh brơi djơ̆ hrơi mông, truh pơ anih kiăng, ƀing ngă bruă djru ba brơi hră pơar anun yua ƀing tơdăm dra mơnuih djuai ƀia soh djru. Hlăk anun, ƀing adơi amai mơnuih djuai ƀiă ăt tuh drah pơčah asar djai brŭ lu mơ̆n, tơlơi pơgôp anun yom pơphăn biă mă”.
Rơbêh 65 thun rơgao pơ klôn adih yap mơ̆ng arăt jơlan anai dưi čuk pơkra, man pơdong, samơ̆ jơlan hing ang čư̆ siăng Trường Sơn dŏ đôm glăi amăng tơlơi pơmin pran jua ƀing tơhan hơkrŭ ƀu thâo abih ôh, wơ̆t amăng pran jua mơnuih ƀôn sang Việt Nam. Anun lĕ, tơlơi ră ruai kơ tơlơi tơnap tap gleh glar, djai hơdip ngă tơhan hơkrŭ, jing sa gru hing ang dŏ djă pioh, bơni kơ pran jua thâo khăp lŏn ia, tơlơi pơmin khin hơtai laih anun pran jua đăo kơjăp mơ̆ng djuai ania. Hơdôm thun blan gru grua anun, hơmâo čih pioh kah hăng tơlơi akhan hri hmư̆ hing, bơni kơ tơlơi kơtang khin hơtai ƀu thâo rơngiă ôh, kah hăng kông ngăn yom dŏ na nao amăng pran jua djop gưl rơnuk ană tơčô mô yâo ră anai hăng tơdơi adih, tŏ tui djă pioh hăng pơtrut tui gru grua hiam hmư̆ hing mơ̆ng djuai ania Việt Nam.
Viết bình luận