Tơhan hơđăp Đinh Yom hla tui kơnuih Tơhan sông kơtang Núp
Thứ sáu, 00:00, 09/02/2024 A Dơng/Siu H'Mai Pơblang A Dơng/Siu H'Mai Pơblang
VOV4.Jarai - Tơhan hơđăp Đinh Yom (djuai ania Bahnar) jing tha plơi plơi Stơr, să Tơ Tung, tơring glông K’ƀang, tơring čar Gia Lai. Pơ-ư pơ-ang jing ană mơnuih amăng plơi tơhan sông kơtang Núp, tơhan hơđăp Đinh Yom lêng kơ pơtrut tui gru kơnuih hiam mơ̆ng ling tơhan Wa Hồ. Glăi mơ̆ng ngă tơhan, tơhan hơđăp Đinh Yom hơmâo gum djru lu kơ plơi pla, djru plơi pla jai hrơi pơdrong sah klă hiam, biă ñu gơgrong ngă tha plơi amăng 24 thun hăng anai.

Yang hrơi tlam mơ-ak mơ-ai ƀơi plơi Stơr. Amăng sang dŏ prong, hiam, tơhan hơđăp Đinh Yom pơƀuh rup Wa Hồ hăng tơhan sông kơtang Núp pioh pơ anih hiam hloh. Ñu hơdor kơ thun blan blah wang, kiăo tui Tơhan sông kơtang Núp blah ayăt, hăng bruă hơmâo jao pơtruh nao rai, djru ba gơnam ƀong huă, boh phao, ia jrao kơ tơhan kač mang. Amăng hơdôm tal blah ayăt tuh drah pơčah asar anun, pô ñu tơhan hơđăp Đinh Yom rơka bă kơ drơi jăn, ruă pran hloh lĕ lu wơ̆t ƀuh ƀing gŏp ñu djai.

“Đưm hlâo, kâo ngă hơkrŭ mơ̆ng thun 1965, nao blah ayăt Mi, kâo hrŏm hăng hơdôm čô dong rơka. Thun kâo ruă, să anai lơ̆m anun lĕ să Tây Nam hơđăp. Truh pơ thun 1968 kâo să khua tơhan ƀô̆ đô̆i să, kiăo tui blah ayăt dong mơn. Tơdơi kơ pơklaih rơngai lŏn ia thun 1975, kâo hrŏm hăng ƀing gŏp hyu kiăo mă ƀing Fulro...hrŏm hăng gong gai ba glăi tơlơi hơdip rơnuk rơnua yâo mơ-ak kơ ană plơi”.

Lui ngă tơhan thun 1999, glăi pơ plơi pla, hơdip pơ plơi Stơr, plơi pla tơhan sông kơtang Núp, tơhan hơđăp Đinh Yom hrŏm hăng gong gai, ping gah gir pơtô pơblang jơlan hơdră ngă bruă mơ̆ng Ping gah, Kơnuk kơna, iâu pơthưr neh met wa hơđong plơi pla, hơđong anih hơdip mơda, čong jơnah jah glai ngă hmua, pơtô brơi neh met wa rông hlô, tơjŭ pla, ngă pơdai ia.

Biă ñu mơ̆ng hrơi hơmâo ruah ngă tha plơi thun 2000, tha plơi Dinh Yom lêng kơ hơdor lui tơlơi pơtă mơ̆ng tơhan sông kơtang Núp anun lĕ, “ƀu brơi tơlơi hơdip neh met wa rin rơpa, tơnap tap”, hăng tơlơi gơgrong bruă mơ̆ng mơnuih “lăng ba bruă plơi” tha plơi Yom pơtrut pơsur neh met wa gum pơgôp, pơđĭ kyar bơwih ƀong, akŏ pơdong plơi pla, lăng ba ană bă hrăm hră...Hơdôm bruă ngă mơ̆ng tha plơi Đinh Yom djru pơplih tơlơi pơmin mơ̆ng mơnuih ƀôn sang plơi Stơr, hơmâo neh met wa kơnang, kiăo tui, anun jing hơdôm tơlơi pơtrun mơ̆ng Ping gah, Kơnuk kơna ba tơbiă lêng kơ hơmâo ană plơi ngă tui. Tha plơi Đinh Yom  lăi:“Mơ̆ng hlâo truh ră anai rim wơ̆t jơnum ană plơi ƀơi sang Rung, kâo lêng kơ pơtă pơtăn neh met wa, blung a lĕ ngă war sang, kih rơmet jơlan nao rai hiam. Giong anun hrŏm hăng ƀing khua amăng plơi, să kah hăng Khua git gai să, khua ping gah, Khua jơnum min djŏp djuai ania mơnuih mơnam nao iâu pơthưr neh met wa gir ngă bruă kiăng hơmâo ƀong hơmâo huă, lŏm lui rin rơpa, pla pơdai, pla kơtor, akŏ pơdong tơlơi hơdip phrâo”.

Hơmâo tơhan hơđăp - tha plơi Đinh Yom pơtô ba, iâu pơthưr, mơnuih ƀôn sang pơ anai pơplih laih, thâo mă yua boh thâo kĭ thuâ̆t amăng bruă rông hlô, tơjŭ pla...hrŏm hăng gum pơgôp, gum pran akŏ pơdong plơi Stơr jing plơi pla gru grua gưl tơring čar hăng glăk gir jing plơi pla phrâo amăng thun 2024...Tơlơi pơplih anai jing hơmâo tơlơi djru ƀu ƀiă ôh mơ̆ng tơhan hơđăp, tha plơi Đinh Yom kah hăng tơlơi ơi Đinh Bư, Khua git gai ping gah să Tơ Tung, tơring glông K’bang, tơring čar Gia Lai pơsit:“Tha plơi Yom jing mơnuih đưm adih gum blah ayăt hrŏm hăng tơhan sông kơtang Núp, truh ră anai thun tha laih, ăt jing mơnuih amăng Khul tơhan hơđăp gir kơ bruă mơn, hơmâo sui thun ngă tha plơi, jing mơnuih ană plơi kơnang biă. Tha plơi lêng kơ ngă gru ba jơlan hlâo. Hlâo adih lơ̆m dŏ ngă bruă pơ să, ñu lêng ĕp jơlan kiăng plơi pla bơwih ƀong, pơtă pơtăn ană tơčô kiăng hrăm hră. Ñu hơdip hiam hăng glăm bruă biă. Mah thun tha laih, pran tơdu mơn, samơ̆ ñu ăt hơdor na nao đôč tơlơi wa Núp pơtô, khŏm djru ba ană plơi, pơtô ba ană tơčô tơlơi klă, bruă ngă hiam, triang hrăm hră, mơ̆ng anun hơmâo mơnuih ƀôn sang ngă tui, akŏ pơdong plơi Stơr jing Plơi pla phrâo”.

Mơ̆ng sa boh plơi hơmâo boh ƀom, boh phao ayăt plĕ trun, hơmâo tơlơi lăng ba mơ̆ng Ping gah, Kơnuk kơna hăng tơlơi gum pơgôp, gir găn rơgao tơnap tap mơ̆ng mơnuih ƀôn sang, plơi pla tơhan sông kơtang Núp mah aka ƀu pơdrong ôh, samơ̆ hơmâo apui, hơmâo jơlan, hơmâo sang hră prong, hiam, tơlơi hơdip mơda đĭ kyar hloh mơn. Rơbêh kơ 100 boh sang anŏ amăng plơi ră anai dŏ glăi kơnong kơ 13 boh sang anŏ rin đôč, laih anun ƀu hơmâo dong tah sang hlang, sang tơ̆i, abih bang sang anŏ lêng kơ hơmâo rơdêh thut, hơmâo tivi...Tơlơi hơdip pơplih tui, kơnang kơ Ping gah, Kơnuk kơna, jai hrơi kjăp phik./.

A Dơng/Siu H'Mai Pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC