VOV4.Jarai- Dơnao pơsir ia djah yua mơng Kơc\ăo bruă pơđoh ia plơi prong Buôn Ma Thuột tơring ]ar Daklak, mơng hlâo adih lăng kah hăng anih hơmâo măi mok pơkra ia klă, djru pơhlôm hơdjă agaih anih anom amăng plơi prong lu mơnuih hloh kual C|ư\ Siăng.

Khă hnun hai, dong mơng hrơi man pơdong, dơnao ia anai jing anih ngă tơbiă rai hơ[ak jrak amăng ayuh hyiăng, ngă tơlơi hơdip mơng rơbêh 600 boh sang ano\ [ơi phường Thành Nhất, plơi prong Buôn Ma Thuột pơplih phara.

Khă ană plơi hơmâo lu wơ\t laih lăi pơhmư\ pơ anom apăn bruă tơring ]ar amăng mông bưp mơnuih [on sang, jơnum [ut plơi samơ\ bruă anai aka [u dưi pơsir tơl tơhnal ôh.

Tơdơi kơ hơdôm hrơi pơ-iă, plơi prong Buôn ma Thuột tơring ]ar Daklak hơmâo hơjan prong dong yơh.

Phara hăng tơlơi ta [uh mơng đưm hlâo, juăt `u hơjan ngă ayuh hyiăng rơ-ơ\, mơ-ak hloh, samơ\ [ơi [ut plơi 6, phường Thành Nhất, rơngiao plơi prong Buôn Ma Thuột, gluh đ^ ia [âo bru\, ngă ană plơi [u thâo suă pran ôh.

Ơi Hứa Văn Tùng [ơi mrô 34 jơlan Tạ Quang Bửu, phường Thành Nhất brơi thâo, kual anai ayuh hyiăng hlâo adih mơ-ak biă.

Ia hơ[ak hơmâo mơng thun 2005 -2006, lơm Jơnum min mơnuih [on sang plơi prong Buôn Ma Thuột ngă bruă pơsir ia djah yua amăng sang ano\ [ơi kual anai.

Hơmâo sa dơnao pơđoh ia djah yua man pơkra giăm sa kilomet, prong hơdôm rơtuh met, ngă jing anih gluh đ^ ia hơ[ak, ngă tơlơi hơdip pơplih phara:

 ‘’Sang kâo ataih mơng hơdôm dơnao pơđoh ia djah yua kơnong kơ 50 met đôc\, rim ia bru\ gluh đ^ kâo hwing hwang amăng ako\ dlô mơtăm, biă mă `u le\ lơm hơmâo hơjan, gluh đ^ ia [âo bru\ kơtang hloh dong, [âo hơngir kơtang kơtit.

Kâo lêng krư\ kho\p bah amăng, hơdôm amăng bluh angin mut nao amăng sang kâo ăt kơđol h^ abih, do\ amăng sang jing [u thâo suă pran ôh, gleh glar biă, yua ia anun le\ ia djah ta yua.

 Kâo rơkâo đ^ kơnuk kơna kho\m hơmâo hơdră pơsir khut khăt [udah ruh đuăi sang măi nao pơko\n be\ kiăng djru kơ ană plơi’’.

Hơdôm boh dơnao pơko\ng ia djah yua man pơdong gah rơngiao le\ tơhnal ngă hơ[ak kơ ană plơi.

Bơ sang ano\ amai Nguyễn Thị Phượng, [ơi phường Tân Lợi, đuăi nao do\ [ơi jơlan mrô 44 Tạ Quang Bửu, phường Thành Nhất mơng ako\ thun 2005.

~u brơi thâo, dong mơng hrơi nao do\, [ing tha hăng c\ơđai anet lêng kơ ruă amăng jơlan suă jua yua hri\p mă ia djah yua amăng dơnao pơđoh ia. Rơkơi bơnai `u glăk pơmin c\i s^ sang nao do\ pơ pơko\n dong c\i pơhlôm tơlơi suaih pral:

‘’Rim wơt hơjan, gluh đ^ ia [âo bru\ kơtang biă, ană amon do\ gah tlôn sang kâo lơ\m anun phrâo tơkeng, `u jing ruă kơsô| nao đ^ pơ sang ia jrao mơtăm.

Aka [u lăi nao ôh 3 thun hlâo, ơi kâo rai c\uă ngui pơ anai hri\p mă ia [âo bru\ ngă gơ\ kơdol amăng adung, hơngot mơtăm, ră anai ơi kâo djai laih.

Kâo le\ sa c\ô mơnuih hơdip [ơi kual anai rơkâo đ^: gưl dlông sem lăng pơsir djơ\ lăp kơ ană plơi, djru ba ană plơi đuăi nao do\ pơ pơko\n dong’’.

Yă Lê Thị Loan, Khoa Jơnum min mơnuih [on sang phường Thống Nhất, plơi prong Buôn Ma Thuột brơi thâo, jum dar anih pơsir ia djah yua mơng plơi prong hơmâo rơbêh 600 boh sang ano\ do\ hơdip, pơ[ut lu [ơi khô|i 6 hăng [uôn Ki.

Lu thun laih rơgao, ană plơi [ơi anai juăt lăi na nao kơ bruă hơ[ak jrak anih do\, hơ[ak ayuh hyiăng mơng kơc\ăo bruă amăng hơdôm tal jơnum bưp mơnuih [on sang, jơnum plơi.

Jơnum min mơnuih [on sang phường hơmâo mă laih tơlơi pơhing, ngă hră pơ-ar rơkâo đ^ anom pơsir bruă [ơi Daklak pơsir kơ ană plơi, samơ\ ăt aka [u pơsir truh tơhnal lơi.

‘’Tơlơi gơgrong bruă mơng phường [ing gơmơi le\ kơnong kơ ngă hră pơ-ar mơ-it đ^ hăng plơi prong laih anun Kông ti TNHH Sa ding kơna Plơi prong hăng Ayuh hyiăng lo\n adai Daklak pơsir bruă ia [âo sat gluh đ^ mơng dơnao ia djru ba ană plơi đôc\.

Bơ bruă pơsir truh tơhnal [udah ruh pơđuăi ba nao pơpă djơ\ le\ yua plơi prong hăng tơring ]ar pơsir, bơ phường le\ [u dưi pơsir bruă ôh’’.

Kơc\ăo bruă pơsir ia hơ [ak mơng plơi prong Buôn Ma Thuột man pơdong mơng thun 2000-2006, yua Kông ti TNHH Sa ding kơna Plơi prong hăng Ayuh hyiăng lo\n adai Daklak tuh pơ alin.

Kơc\ăo bruă hơmâo lu dơnao pơko\ng ia hơ[ak djah yua hlong hơdjă, hro\m hăng đing pơđoh [op mă ia djah yua mơng anih do\ amăng plơi prong, jua pơđuăi giăm 82 rơbâo m3/hrơi/mlăm.

Tui hăng yă Phạm Thị Thanh Sương, Kơ-iăng khoa Kông ti TNHH Sa ding kơna Plơi prong hăng Ayuh hyiăng lo\n adai Daklak, anai le\ anih pơkra ia djah yua hăng boh thâo sinh học pơđuăi mă hơjan, [u bơdjơ\ nao măi mok hăng ia jrao pơjai kman ôh.

Tơlơi [u klă mơng bruă pơsir ia le\, abih bang dơnao man gah rơngiao soh, yua anun lơm ia djah yua hơmâo lu đơi amra gluh đ^ ia [âo bru\ amăng ayuh hyiăng lo\n adai.

Yă Sương brơi thâo, [ơi anăp kơ bruă anai, Jơnum min mơnuih [on sang plơi prong Buôn Ma Thuột brơi 450 klăk prăk amăng sa thun c\i blơi jrao jrao pruih huăi [âo bru\, djru ană plơi, samơ\ [u tu\ yua lơi. Yă Sương lăi le\:

‘’{ing gơmơi ăt ep hơdră pơsir kơ bruă anai mơn kiăng huăi ngă [âo sat dong tah kơ ană plơi, samơ\ truh ră anai ăt aka [u hơmâo hơdră rơđah rơđông djơ\ lăp lơi.

Lơm ană plơi lăi glăi lu đơi le\ [ing gơmơi mă yua jrao L2100 2 lit amăng sa hrơi pruih h^ kiăng plai [iă [âo, samơ\ [ing gơmơi lăng [u klă lơi’’.

Rơbêh 10 thun laih rơgao, lu [ing tha rơma hăng c\ơđai anet do\ hơdip [ơi anih pơdong dơnao pơsir ia djah yua hri\p mă hyuh ia gluh đ^ hơ[ak biă, ba truh tơlơi duăm ruă, djơ\ ano\ `u ba truh tơlơi djai bru\, lơm anun le\ anom bruă tuh pơ alin pơkra dơnao ia lăi le\ lui ruh yơh, [u thâo hơmâo hơdră pơsir dong tah.

Anai le\ tơlơi truh rơngôt biă mă, glăk hơmâo [ơi anih pơsir ia hơ[ak mă yua boh thâo sinh học pơđuăi mă hơjăn klă hloh kual C|ư\ Siăng.

                                                                                    Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr