VOV4.Jarai - Daknông glăk jing “anih đing nao lu” kơ tơlơi pơlar đang tiu [u thâo go\n, ba truh tơlơi pioh glăi [u klă, bơdjơ\ nao ano# hiam, pran kơtưn mơng tiu [ơi anih anom s^ mdrô.

{ơi anăp tơlơi anun, gong gai hăng gơnong bruă  tơring ]ar Daknông glăk pơtrut pơsur pơhư hơdră anom mă bruă hrom pơlir hăng anom bơwih [ong, mơnuih kơsem min, pla, pơkra hăng s^ tiu hơdjă.

Anai le\ bôh yôm phun mơng Jơnum pok pơhai jơlan hơdră pơlir hơbit pơlar hơdôm rơnoh pơkă noa tiu yua kơ Jơnum min m[s tơring ]ar Daknông pơ phun rơnu] rơwang hrơi tơjuh hlâo, [ơi tơring glông Dak Song.

            Dak Song jing kual pla tiu phun mơng tơring ]ar Daknông, hăng abih bang kual lon pla rơbêh kơ 7.000 ektar.

{ơi anai, pơjing laih sa dua hơdră gru\p gum hrom hăng anom mă bruă pla pơkra tiu hơdjă, hăng tơlơi gum hrom mơng ha rơtuh bôh sang ano# mơnuih ngă đang hmua.

Blung hlâo, neh wa ngă tui laih glông hơdră ngă đang tiu kơja\p, hăng hơdră mă yua kơmok djah djâu, jrao sinh học, hơdư\ đut tơhnal yua kơmok jrao.

Ơi Ninh Văn Được – Khoa Khul mơnuih ngă đang hmua să Thuận Hà, brơi thâo: hăng giăm truh 1.200 ektar, să hmâo lon pla prong hloh tơring glông Dak Song; dơng mơng krah thun hlâo, pơjing laih Anom mă bruă hrom pla pơkra tiu hơdjă, samơ\ ăt do# hmâo mơn lu tơlơi gun.

            “Truh ră anai neh wa glăk phun mut hrom ngă tiu hơdjă.

Samơ\ gah prak kak le\ neh wa bư\p lu tơlơi tơnap, yua tu\ mă ngăn rơnoh tui glông hơdră phrâo le\ akă djop rơnoh kiăng.

}ang rơmang, kơnuk kơna, anom bơwih [ong hrom hăng mơnuih ngă đang hmua gum hrom pioh ngă tui.

Anom bơwih [ong tô nao rai le\ ăt kiăng hmâo tơlơi tuh pơ plai măi mok kơ neh wa, pơtô brơi kơ neh wa laih anun pơhrui blơi tiu dưi kơja\p.”

{ơi Daknông pơjing lu anom mă bruă hrom pla pơkra tiu hơdjă.

            Tui hăng Tơlơi pơtrun pơsit mơng Ping gah tơring glông Dak Song, truh thun 2020 tơring glông hmâo 12.000 ektar tiu, amăng anun 1/4  kual lon pla tui hơdră kơja\p, 50 ektar pla pơkra tui tơhnal pơkă VietGap, 800 ektar đang tiu mă yua hơdră sinh học.

Ơi Lê Viết Xuân – Kơ-iăng Khoa Jơnum min m[s tơring glông Dak Song brơi thâo, phrâo anai, anăn păn “Tiu Dak Song” dưi hmâo Gơnong bruă wai lăng bôh thâo ia rơgơi, {irô ding jum wai lăng bôh thâo kơsem min hăng bôh thâo măi mok tu\ yap hăng pha brơi logo kiăng [lir anung tiu lom s^ hyu.

Anun le\ sa tơlơi gal prong hloh kơ gơnong bruă tiu [ơi tơring glông.

            “{ơi anăp le\ khom ngă hiưm hơpă kơ m[s thâo bruă pla pơkra tiu hơdjă le\ tơlơi do# hă rơngiă amăng bruă pla tiu.

Hăng gơ`u thâo bruă pơkra tiu jing khom hmâo tơlơi pơlir hơbit, tui tơlơi pơsit jơlan gah anih anom s^ mdrô. Hơdôm anom bơwih [ong khom gum hrom hăng mơnuih pla tiu lom tuh pơ plai mơng gơ`u.”

Lu anom bơwih [ong k^ pơkôl gum hrom m[s pla pơkra tiu hơdjă.

            Bruă jơnum  pok pơhai jơlan hơdră pơlir  đ^ kyar hơdôm rơnoh noa pơkă kơ tiu [ơi tơring glông Dak Song yua kơ Jơnum min m[s tơring ]ar Dak Nông pơ phun lom lơ 28/3, phrâo rơgao, pơsit: Tiu le\ phun pla phu\n mơng tơring ]ar Daknông, samơ\ ră anai glăk pơlar hrơ hro\p, [u pơmin nao ôh tơlơi kơja\p.

Ră anai đơ đam tơring ]ar Hmâo rơbêh kơ 27.500 ektar đang tiu, hloh kơ 4 wot bơhmu hăng kual pơkă.

Abih bang lon pla tiu yua kơ m[s pơdjuai mă, pruai kơmok jrao lu rơgao hơnong, pruih ia [u djơ\ hơdră, hrom hăng tơlơi pơplih ayuh hyiăng, ră anai hmâo năng ai `u 500 ektar đang tiu kơman pơ]ra\m hăng djai.

Bơyan anai, mrô tiu [ơi Daknông năng ai `u 36.000 tơn, samơ\ noa s^ trun na nao, kơnong kơ ha mơkrah bơhmu hăng thun hlâo, ngă mơnuih pla tiu bơngot.

Bruă jơnum ngă pơhư\\] rơbêh kơ 200 ]ô mơnuih ngă đang hmua, 20 bôh anom bơwih [ong gum hrom, hrom hăng hơdôm gơnong bruă, gơnong bruă bơdjơ\ nao gleng nao bơkơtuai kơ bôh yôm, hơdră pơlir hơbit amăng rơnoh noa pơkă kơ tiu [ơi anai pơ\ anăp.

{ơi anai, hmâo laih 3 bôh anom bơwih [ong k^ pơkôl gum hrom hăng lu anom mă bruă hrom pla pơkra tiu [ơi tơring glông, hăng hơdôm bôh yôm kah hăng djru gơnam mă yua, pơtô bôh thâo phrâo ngă đang tiu hơdjă, pơhrui blơi abih bang tiu yua mơnuih ngă đang hmua pla.

Git gai bruă jơnum anai, ơi Trương Thanh Tùng – Kơ-iăng Khoa Jơnum min m[s tơring ]ar Daknông lăi rơđah:

            “Bruă pơlar tiu kơja\p blung hlâo le\ khom pla pơkra tiu hơdjă, djơ\ hăng tơhnal pơkă VietGap [u dah GlobalGap.

Kiăng tui anun, [ing ta [u pioh mơnuih pla tiu gơgrong ha jăn dong tah, khom gleng nao hmâo tơlơi iâu pơthưr hơdôm anom bơwih [ong, mơnuih kơsem min bôh thâo phrâo gum hrom mơnuih ngă đang hmua.

Hăng pran jua tui anun, tơring ]ar Git gai kho\p [u pioh pơhư lon pla dong tah mơ\, kơnong kơ gleng nao ngă klă hiam.

{ing gơmơi glăk pơjing rai tơlơi pơlir hơbit kơplah wah anom bơwih [ong hăng mơnuih ngă đang hmua hluai tui gru\p mă bruă hăng anom mă bruă hrom.”

                                                          Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr