VOV4.Jarai- Rơbêh 800 ektar đang tiu [ơi tơring glông C|ư\ Pưh, Gialai djai rơru\ yua djơ\ kman hăng không phang kơtang đơi amăng hơdôm thun rơgao, ngă hơdôm rơbâo sang ano\ rơngiă abih dram gơnam, rơbêh 6.500 ako\ sang pơko\n [u anăm tla hnưh năng ai `u 1.400 klai prăk [ơi hơdôm boh sang bruă prăk.

Anih pơdrong tiu hloh kual C|ư\ Siăng ră anai jing kual đom hnưh kơ arăng, lu sang ano\ s^ abih sang do\, đuăi hyu pơ plơi pơko\n bơwih [ong c\i tla hnưh.

Să Ia Blứ, tơring glông C|ư\ Pưh, Gialai juăt `u hơmâo hơdôm rơtuh sang ano\ pơdrong yua pla tiu, tiu đ^ nua amăng lu thun.

Samơ\, dong mơng ako\ thun 2016 truh ră anai, rơbêh 400/800 ektar đang ngă tiu [ơi anai [u [ong dong tah, [u thâo hiam bluh đ^ dong tah yua hlăt kman hăng không phang kơsing pah prong ngă, ngă kơ rơbêh 1.000 boh ako\ sang ano\ dong hnưhởtuh rơbêh 200 klai prăk [ơi sang bruă prăk.

{u hơmâo prăk pơhrui glăi dong tah, lu sang ano\ s^ glo\m lui yơh gong tiu, djơ\ ano\ `u s^ to\m lo\n, tom sang do\ mơtăm c\i tla hnưh.

Yap kơnong thun 2017, [ơi Ia Blứ hơmâo rơbêh 1.000 c\ô mơnuih [on sang đuăi plơi nao bơwih [ong pơ ataih, laih anun lu c\ơđai hrăm gưl 3 pơdơi sang hră hyu mă bruă djru sang ano gơ`u\.

{ơi anai hơmâo hơdôm pluh sang do\ hơmâo [ing sang bruă prăk mă pơkong [udah te\p hră pơgăn [ơi sang yua [u [uh pô do\ pơ sang c\i pơhiăp tom pơsir bruă.

Lăng ană bă s^ sang tla hnưh, tơc\ô pơdơi sang hră hyu mă bruă, ơi Mai Liệu [ơi plơi Thuỷ Phú, să ia Blứ kơ-u\ pran jua:

‘’Kâo hơmâo 9 c\ô ană, sa c\ô s^ lo\n, s^ sang yơh c\i tla sang bruă prăk. Dua c\ô tơc\ô ană đah kơmơi kâo hrăm anih 12 lui hrăm nao hrăm bruă, bơ hơdôm c\ô tơc\\ô ană đah rơkơi kâo glăi do\ pơ kuận Tân Bình, [on prong Hồ Chí Minh mă bruă arăng.

Abih bang să Ia Blứ do\ kơnong lo\n đôc\ yơh, [u hơmâo gong tiu dong tah. Ană plơi pla [ơi anai mlăm hyu, tơhrơi hyu mơ\n’’.

Hro\m hăng bruă hơdôm rơtuh sang ano\ rơngiă abih gơnam tam, lu sang blơi gơnam mơng đang hmua [ơi să Ia Blứ ăt dong hnưh lu kơ arăng mơ\n.

Ayong Trịnh Văn Dũng, Pô wai lăng sang blơi tiu [ơi plơi Thuỷ Hà, să Ia Blứ, tơring glông C|ư\ Pưh, brơi thâo, kiăng ană plơi tu\ ư s^ tiu kơ ta, thun 2016, sang ano\ `u tuh pơ alin rơbêh 70 klai prăk kơ 200 boh sang ano\ c\i ngă hmua pla pơjing.

Samơ\ hơdôm rơtuh ektar đang tiu djai abih yua kman djai ta` ngă, ngă lu mơnuih rơngiă abih ngăn drăp, tơngan soh sel [u hơmâo hơget dong tah, hơdôm pluh klai prăk tuh pơ alin mơng ayong Dũng jing tơnap biă c\i tơ`a glăi:

‘’Bơyan pre c\i pe\ tiu le\ ta brơi arăng c\an mă pră, hlơi mơng ang rơmang tiu djai abih le\ ta rơngiă abih mơ\n prăk kăk.

{ing gơ`u lui sang ano\ đuăi hyu mă bruă arăng. {ing gơ`u [ong [u hơmâo lơi hiư\m thâo hơmâo prăk tla kơ ta.

Neh met wa amăng plơi pla anai soh, ta c\i tơ`a hnưh le\ pap mơ\n, tơ`a hnưh kiăng arăng kho\m tla jing [u djơ\.

Sa blan ngă bruă [u hơmâo 5 klăk c\i nô|p pơ sang bruă prăk lơi. Ră anai tơguăn [ing gơ\ mă bruă arăng [ing gơ\ mơng tla kơ ta, rơngiao mơng anun [u thâo ngă hiư\m pă dong tah.

Lơ\m hlâo adih bơwih [ong hăng tiu đ^ le\ tơlơi hơdip [ơi anai mơ-ak hlak, lo\n pơmă, [ing hlơi [u hơmâo prăk [u anăm blơi ôh, lơ\m sa ar 70 klăk prăk, lu mơnuih mơng pơko\n rai blơi. Ră anai 20 klăk lơ\m sa ar ăt [u hơmâo mơnuih blơi’’.

Tui hăng ju\ yap mơng Jơnum min mơnuih [on sang tơring glông C|ư\ Pưh, dong mơng thun 2016 truh kơ ră anai, [ơi anai hơmâo rơbêh 870 ektar đang tiu djai yua kman hăng adai không phang [u thâo bluh đ^ dong tah.

Tơlơi anun jing ngă rơbêh 6.500 boh sang ano\ [u anăm tla prăk c\an mơng sang bruă prăk dong tah, hăng prăk brơi c\an truh 1.400 klai prăk.

Hnưh hơđăp aka [u tla giong le\, neh met wa [u dưi c\an dong tah c\i pla glăi đang tiu. Ơi Phan Văn Linh, Khoa Jơnum min mơnuih [on sang să Ia blứ brơi thâo, neh met wa hơmâo lo\n, samơ\ jing lui raih, anai le\ tơlơi glêh tơnap [u [uh jơlan nao dong tah [ơi kual pla tiu lu hloh C|ư\ Pưh lăi hro\m:

‘’Kiăng c\an glăi prăk [ơi sang bruă prăk le\ ta kho\m [u hơmâo hnưh aka [u tla, yua anun jing hyu c\an prăk mă kmlai pơmă gah rơngiao yơh.

Tơdơi kơ anun 1 thun, hnưh đ^ lu hloh dong. 2 thun anai hnưh tơket tơkeng yua kơ tui anun. Neh met wa ră anai bưp lu tơnap tap.

{ing gơ`u c\ang rơmang arăng pơkă hrơi sui [iă c\i tla, laih dong ngă gêh gal brơi c\an prăk pơ anih pơko\n dong c\i bơwih [ong.

Tơdah ră anai c\an 1 klai prăk, 1 blan ta tla 10 klăk prăk yơh. Amăng sa thun anun truh kơ 120 klăk prăk yơh, [u hơmâo gơnam s^ le\ [u hơmâo prăk tla kmlai ôh’’.

Dong mơng ako\ thun truh kơ ră anai, Jơnum min mơnuih [on sang tơring glông C|ư\ Pưh hăng Jơnum min mơnuih [on sang tơring ]ar Gialai hơmâo 2 hrơi ngă bruă hăng Sang bruă prăk kơnuk kơna pơdong [ơi Gialai hro\m hăng 7 boh sang bruă prăk pơc\ruh ngăn s^ mdrô le\ hơmâo neh met wa đom hnưh lu biă mă, rơkâo đ^ hơdôm sang bruă prăk dưm lui hnưh anun, pơkă hrơi tla sui [iă dong, laih dong djru brơi c\an dong kiăng neh met wa ngă glăi đang hmua.

Khă hnun hai, pô pơ ala kơ Sang bruă prăk Kơnuk kơna brơi thâo, yua tơring ]ar Gialai [u lăi pơthâo ôh hlăt kman ngă răm phun tiu, yua anun [u dưi ngă tui jơlan hơdră anai ôh.

Ơi Phạm Đức Ngọc, Khoa anom bruă Jơnum min mơnuih [on sang tơring glông C|ư\ Pưh brơi thâo, gong gai kơnuk kơna hăng anom rơguăt bruă anai [ơi tơring glông C|ư\ Pưh glăk e\p hơdră djru ană plơi pơplih phun pla, laih dong pơtă mơnuih [on sang anăm pok prong đang pla tiu dong tah, hu\i bưp ano\ [u klă dong:

‘’Tơdah luh nao pla tiu dong mơ\n, [u hơmâo jơlan hơdră djơ\ lăp ôh, tui anun ngă huac\ gơnam tam amăng sang ano\ prong biă mă.

Jơlan hơdră mơng tơring glông amăng hrơi mông pơ anăp pơ[ut nao bruă pơtô brơi ană plơi pla phrâo phun pla.

Pơhmutu kah hăng pơlir hơbit ngă hro\m hăng kông ti Đồng Dao c\i pơđ^ kyar sa, dua djuai phun pla pơko\n pơlih h^ phun tiu.

Lăi pơhmư\ hlâo pơ mơnuih [on sang anăm pok prong đang pla tiu dong tah, pơke\ hro\m s^ tiu hơdjă, pơđ^ kyar tui hơdră pơkra tiu hơđong kjăp’’.

Siu H’Mai: Pô ]ih hăng pôr