VOV4.Jarai- Hro\m hăng kual plơi prong, prăk ]an mă kơmlai lu, [uh lu biă mă [ơi plơi pla kual C|ư\ Siăng.

Tơlơi hơmâo [ơi tơring ]ar Gialai brơi [uh, prăk c\an mă kơmlai lu glăk ngă mơnuih [on sang [u thâo pơklaih h^ ôh tơlơi [un rin, [ing sang s^ mdrô jing pơdrong sah ta` kơtang kơtit.

Tơlơi hmư\ hing hloh kơ bruă anai [ơi tơring glông Ia Pa, sa tơring glông rin hloh amăng tơring ]ar Gialai.

Sang ano\ ơi Siu Chbai, gah sang ano\ [un rin amăng Plei Toan, să C|ư\ Kdăm, tơring glông Ia Pa, Gialai.

Amăng lu thun laih, khă gir run bơwih [ong, samơ\ ăt do\ rin na nao mơ\n. Ngă bruă [u đu c\i [ong huă dong, gơnam tam amăng đang hmua [u đu c\i tla prăk kơmlai kơ [ing sang s^ mdrô dong.

Yua anun, hăng prăk c\an mơng blung a kơnong 20 klăk prăk đôc\, kơmlai le\ 5% ri\m blan, tơdơi 10 thun, kơmlai đ^ jai hrơi lu tui, prăk c\i tla ara\ng đ^ truh 150 klăk prăk laih.

Truh ră anai, sang ano\ gơ`u [u anăm tla dong tah, kho\m s^ hmua c\i tla tui [iă, prăk hnưh do\ dong glăi [u thâo mă mơng hơpă c\i tla dong tah:

‘’Blung a, prăk [ing gơ`u brơi [ing gơmơi c\an mă kơnong 20 klăk prăk đôc\. Truh ră anai, pơ[ut abih bang rơbêh ha rơtuh hơdôm pluh klăk prăk laih, samơ\ ri\m thun kâo tla na nao, samơ\ ăt [u abih lơi prăk kơmlai.

Prăk kơmlai, ri\m blan, ri\m thun jai hrơi đ^ lu hloh, kâo [u anăm tla dong tah. Truh ră anai, kâo [u thâo ngă hiư\m pă mơng hơmâo prăk c\i tla’’.

Bruă c\an prăk mơng sang s^ mdrô mă kơmlai lu jing [uh lu laih [ơi hơdôm boh să mơng tơring glông Ia Pa, Gialai.

Ri\m boh plơi juăt hơmâo sa,dua boh sang s^ mdrô brơi c\an prăk mă kơmlai mơng 3 -4% ri\n blan tơdah mơnuih [on sang tu\ ư s^ gơnam tam brơi [ing gơ`u.

Pơkơđai glăi le\, kơmlai amra đ^ mơng 5-6%. Yăp lăng kơmlai amăng sa thun le\ 36-72%, kơmlai lu tui anai kah hăng c\i trơ\i tơkoai ană plơi yơh, biă mă `u le\ hơdôm sang ano\ [un rin [ơi kual ataih, kual asuek.

Tơlơi phara, ăt kah hăng yua hơget lu mơnuih tu\ ư c\an prăk tui anai le\, yua c\an amu`, [u kiăng hră yua lo\n, [u kiăng gơgrong hăng gơnam tam, [u kiăng ngă hră pơ-ar ôh, kơnong k^ nao amăng hră c\ih anăn pô c\an prăk le\ dưi c\an mơng 15-30 klăk prăk, [ơi `u truh 50 klăk prăk amăng sa bơyan.

Tơlơi anai phara hăng bruă nao c\an [ơi Sang bruă prăk, mrô prăk brơi ]an [u lu ôh mơ\ ngă hră pơ-ar tơnap dong.

Ơi Bùi Thanh Định, Kơ-iăng khoa Jơnum min mơnuih [on sang să C|ư\ Kdăm, Iapa, Gialai brơi thâo:

‘’Neh met wa amăng să, hlâo bơyan ngă hmua le\ [u hơmâo prăk tuh pơ alin ôh, yua anun c\an prăk mơng sang s^ mdrô c\i blơi kmơk, pơjeh pla.

Truh bơyan pơhrui gơnam tam kah mơng tla glăi. Lơm\ pơhrui gơnam tam, tơdah djơ\ lăp le\ hơmâo prăk c\i tla, tơdah [u djơ\ bơyan le\ ăt do\ dong glăi mơ\n. Tui anun laih, sang s^ mdrô yap kơmlai ri\m thun đ^ kơtang hloh.

Gong gai kơnuk kơna să hơmâo mơ\n hơdră brơi c\an mơng Sang bruă prăk kiăng neh met wa c\an.

Samơ\, neh met wa lăng c\an prăk pơ rơngiao amu` hloh, bơ c\an prăk sang bruă prăk le\ kaih đơi, laih anun tla prăk kơmlai ri\m blan jing [u dưi tla ôh, yua anun [ing gơ`u ăt nao c\an prăk mơng rơngiao dong mơ\n’’.

Tui hăng tơlơi ju\ yap mơng tơring glông Iapa, [ing neh met wa dong hnưh hăng prăk kơmlai lu glăk hơmâo [ơi 8/9 boh să amăng tơring glông.

Truh ră anai, hơmâo hơdôm rơtuh boh sang nao [u anăm tla dong tah. Amăng anun, mrô prăk mong blung a kơnong 18 klai prăk đôc\, samơ\ prăk kơmlai đ^ truh rơbêh 58 klai prăk laih.

Hơdôm sang ano\ c\an prăk lêng kơ sang ano\ [un rin laih anun giăm [un rin, [u hơmâo prăk tuh pơ alin bơwih [ong huă, yua anun nao c\an prăk gah rơngiao.

Ră anai gong gai kơnuk kơna hăng anom bruă bơdjơ\ nao tơring glông Ia Pa glăk pel e\p hơdră pơgang glăi bruă anai.

Khă hnun hai, bruă pơsir tơnap biă mă, yua dah rơnoh arăng mă kơmlai aka [u ngă soh glăi tơlơi phiăn bruă prăk kăk ôh.

Trung tá Trịnh Văn Đạt, Kơ-iăng khoa kông ang tơring glông Ia Pa, Gialai, brơi thâo:

‘’Lăi nao bruă pơsir le\ anom bruă bơdjơ\ nao amăng tơring ]ar aka [u thâo pơsir hiư\m pă.

Kơnong pơtô brơi kơ neh met wa nao pơ anom bruă prăk kăk kah hăng Sang bruă prăk pơđ^ kyar [on lan, Sang bruă prăk djru mơnuih [on sang c\an prăk c\i c\an hăng kơmlai aset.

Tui anun kah neh met wa mơng thâo pơhlôm tơlơi hơdip mơda. Bơ c\an prăk kơmlai lu mơng sang s^ mdrô gah rơngiao le\ [u anăm gơgrong c\i tla prăk kơmlai kơ arăng ôh’’.

Bruă mơnuih [on sang c\an prăk gah rơngiao hăng kơlmai lu [ơi tơring glông Ia Pa jing tơlơi hmư\ hing hloh [ơi lu plơi pla ala [on kual C|ư\ Siăng amăng lu thun laih rơgao.

Hơdôm anih brơi c\an anai mă bruă rơđah rơđông, aka [u hơmâo hơdră wai lăng laih anun brơi tui hluai c\i [ong kơmlai mơng mơnuih [un rin.

Ha mơta le\ [ing gơ`u e\p kơmlai mơng prăk brơi c\an, mơta pơko\n dong le\ hơmâo prăk kơmlai bruă blơi gơnam tam mơng neh met wa.

Yua anun laih, tơlơi rơmo\n rơpa ăt do\ na nao [ơi lu anih pơ tơring glông Ia Pa lăi hơja\n hăng kual C|ư\ Siăng lăi hro\m.

                                                               Siu H’Mai Pô c\ih hăng pôr