VOV4.Jarai - Ră anai, lu thôn, [ôn [ơi tơring ]ar Gialai hmâo laih sang jơnum plơi pla, kiăng pơ phun hơdôm bruă pơ[ut jơnum hăng bôh thâo, djru pơđ^ tui pran joa hơd^p mơda kơ m[s. Khă hnun hai, yua kơ sang jơnum plơi, hơdră dăp [u djơ\ hăng phiăn juăt, anun [ia\ mă yua, anai le\ sa amăng hơdôm tơlơi m[s tơring ]ar Gialai juăt lăi nao [ơi hơdôm mông bưp khoa pơ ala m[s hơdôm gưl hăng rơkâo đ^ e\p tơhnal hơkru\ pơsir.

            9 amăng mrô 10 sang jơnum plơi [ơi să Ia Rmok dưi pơdo\ng hăng ngăn rơnoh mơng Hơdră bruă mrô 135, raih daih amăng hơdôm thun mơng thun 2005 truh ră anai. Pha ra hăng hơdôm bôh sang rung tui phiăn juăt rơhaih hong, abih bang hơdôm bôh sang jơnum plơi anai leng kơ sang pơkra mă gưl 4, kual lon kơnong mơng 60 truh kơ 70 met kơ rê, laih anun pơdo\ng [ơi hơdôm anih anom [u gal dơng, anun ngă [ia\ m[s nao tum pơ[ut jơnum. Amai Phan Thị Anh Vũ, mơnuih apăn bruă bôh thâo să Ia Rmok, pô [ơi anăp hyu pel e\p tơlơi mă yua mơng sang jơnum plơi pla mơng să brơi thâo: Biă gơ\ djuai ania Jarai, [ing ta khom pơdo\ng sang rung, samơ\ [ing ta pung kơ pơdo\ng sang dăp gưl 4 dơng, akă djơ\ hăng phiăn juăt mơng neh wa Jarai ta. Amăng lăm sang, tơdah pơ phun bruă jơnum pơplông, bơkơtoai nao rai tơlơi adôh soang thơ, akă djơ\ hăng hơnong kiăng ôh. Lu `u hơdôm sang jơnum plơi akă hmâo anih do# pơdah amăng lăm. Hơdôm mơta gơnam tam mă yua ăt akă hmâo mơn, akă ba glăi bôh tơhnal prong ôh.

            Dưi pơdo\ng hăng ngăn rơnoh hơdră bruă 135 amăng rơwang mơng thun 2010-2012 hăng jao glăi kơ m[s mă yua akă truh 4 thun hăng anai ôh, samơ\ Sang jơnum plơi pla mơng [ôn Dui hăng [ôn Kơnia, să Ia Rmok răm tui prong biă. Pơnăng gah anăp hmâo laih lu anih ]ơđang glông ataih. Phrâo pơ phun bơyan hơjan, samơ\ ia săi mơng bơbung sang rô mu\t amăng lăm, ngă brơi pơnăng sang ko# jing h^ mriah. {ơi lan sang, rok ]ăt đ^ pum pam gôm wot jơlan nao rai. Sit hmâo bruă hơget thơ, khom tum jơnum, m[s 2 bôh [ôn juăt ruah bruă do# ber te#t [ơi lan sang gah rơngiao pơ ala kơ hu^ mu\t sang, sang glưh trun thơ. Ayong R’]om Gơih, sa ]ô mơnuih amăng [ôn Dui lăi: Sang jơnum plơi anun kơnong kơ hmâo sa bơbung đu], tơdah angin mơng gah anăp, angin kơtang, kơthel luh rai thơ amra po\k bơbung mơtam, bah amăng mơnil răm rai, abah amăng war răm abih, khom pơkra glăi. {u dưi mă yua dơng tah, djơ\ hrơi hmâo mông jơnum, djơ\ hrơi `u [u hmâo jơnum ôh. Adai hơjan thơ jơnum [ơi sang jơnum plơi, bơ\ [u hmâo hơjan thơ tơbiă [ơi lan sang đu], [u mu\t amăng sang ôh. Hu^ `u glưh trun lah!

            {ơi lu bôh plơi pla ala [ôn amăng să Ia Rmok, m[s juăt hơne\] mă pơ[ut jơnum, dưi jơnum mă amăng mơmo\t, tui anun mơn hơdôm thun hlâo dih, wot 10 bôh sang jơnum plơi pla [ơi să Ia Rmok leng kơ [u hmâo apui lơtr^k, lom jơnum khom mă yua apui ắc-qui tơnap tap biă. Truh ră anai, apui lơtr^k hmâo le\ hơdôm sang jơnum plơi pung kơ răm h^, anun [u hmâo bôh tu\ yua đơi ôh. M[s amăng să leng kơ ]ang rơmang hơdôm ring bruă sang jơnum plơi pla răm rai mơng pô dưi pơkra glăi pioh mă yua ba glăi bôh tơhnal hloh. Ơi Kpă Sáu, Kơ-iăng Khoa git gai Ping gah să Ia Rmok lăi: {ơi anăp le\, [uh sang jơnum plơi pla [u djơ\ đơi ôh. M[s ăt lăi mơn, sang [u kơja\p, lom hmâo hơjan angin kơthel, m[s do# jơnum thơ hu^ biă. Sang ]ơđang, m[s ăt bơngot biă tơlơi anun. Xi-măng [ơi anăp le\ [uh ]ơđang laih. Tơlơi ]ang rơmang mơng pô le\ Kơnuk kơna tơdơi anai, sang jơnum plơi anun khom pơkra glăi.

            Bơ\ ơi Phùng Anh Kiểm, Khoa anom bruă bôh thâo tơring glông Krông Pa brơi thâo: Bơhmu tu kah hăng mrô prak pơ ala glăi ia Pa Hạ, ara\ng pơkra (Sang jơnum plơi) mơng hlâo kơ thun 2009, lom bruă pơdo\ng plơi pla, ngă đang hmua hơđong anih anom pơdo\ng sang jơnum plơi pla [u djơ\ kual to\ng krah ôh. Tơlơi ]ơđang, răm tui le\ yua kơ truh ră anai ring bruă sui laih, tơdah kah hăng go\ng gai [ơi anai dưi pơdo\ng gru\p wai lăng, ara\ng ngă tui ba glăi bôh tơhnal, ara\ng hmâo tơlơi pơmin pơgang thơ, ring bruă anun amra klă hloh. Sit lăi [u ke\ ph^ thơ, [u dah gru\p wai lăng [u hmâo tơlơi pơmin wai lăng pran joa gơgrong thơ, jing anai yơh hơdôm ring bruă plơi pla pioh lui đu] đa] hăng [u hmâo bôh tu\ yua. Anai ăt le\ tơlơi dleh tơnap biă pơsir mơ\ Gru\p apăn bruă Ping gah, Ping gah tơring glông, Jơnum min wai lăng m[s ăt kah hăng bruă gơgrong gơnong bruă, [ing gơmơi pơsit anun le\ bruă mă phun [ing gơmơi hơkru\ pơsir hơdôm hrơi je# hăng anai.

                                                                                    Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr