Amăng ha blan rơgao, amăng mơmŏt rơnuč rơwang hrơi tơjuh, ƀing ding kơna amăng grup čing ƀing pơprong hăng anet ƀon Njang Bơ, să Trường Xuân, tơring glông Dak Song tum pơƀut glăi pơ sang jơnum plơi mut hrŏm hrăm atông čing tui tơlơi črâo ba mơng ƀing kơhnâo kơhnăk. Hơdôm tơlơi adôh hơmâo atông anun lĕ čing Ngăn, Pích Tơ Trơ ƀudah Trút Tru…hmư̆ dik dak mơtăm. Pran pơgôp mơng abih bang mơnuih hơmâo pơ ala glăi lơm tơlơi ngui mơng grup hơmâo abih bang mơnuih pơpŭ amăng hrơi ngui lơ 30/4, pok pơphun brơi hrơi ngui gru grua-adôh suang tơring čar Dak Nông, hơdor glăi 50 thun pơklaih rơngai kual Dơnung, pơlir lŏn ia jing sa. Amai H’Hiệp, ding kơna amăng grup čing hơgor pơprong hloh brơi thâo:

“Ƀing gơmơi amra tŏ tui djă pioh, ƀu djơ̆ kơnong atông ngui amăng plơi pla đôč ôh ăt anăp nao atông ngui brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla, kiăng jua čing hơgor djuai ania M’nông hmư̆ na nao”.

Ƀon Njang Bơ, să Trường Xuân, tơring glông Dak Song lĕ sa amăng ƀiă plơi pla amăng tơring čar Dak Nông ră anai dŏ dua grup čing hơgor hơmâo ƀing pơprong hăng ƀing hlăk ai. Amăng grup čing hlăk ai, hơmâo Y Huyền, 14 thun, čơđai sang hră hrăm anih 8, sang hră gưl II kơnuk kơna čem rông ba tơring glông Dak Song.

Y Huyền brơi thâo, lơm thâo plơi pla akŏ pơjing grup atông čing, ñu rơkâo amĭ ama hăng nai mut hrŏm. Mah mơng sang hră glăi pơ sang ataih rơbêh 30 km, ñu ăt gir rĭm wŏt hrơi tơjuh glăi pơtop hrăm hrŏm, hor hrăm tui hơdôm tơlơi adôh tui čing hơgor mơng ƀing kơhnâo kơhnăk.

“Hrăm atông čing rơkâo blung a lĕ kiăng hơmâo tơlơi hor hăng kiăng thâo hmư̆ er čing hơgor. Lơm phrâo hrăm, tơngan atông ruă biă nă yua pơkra rai mơng pơdơi ia kông, mơ̆ ta yua tơngan poh ƀơi čing. Samơ̆ ră anai juăt laih, huăi ruă dong tah”.

Dak Nông hơmâo mrô mơnuih lĕ 670.000 čô, hăng 40 djuai ania. Hăng djuai ania dŏ hơdip sui ƀơi anai anun lĕ M’nông, Êđê, Mạ…čing hơgor lĕ bơngăt mơng gru grua djuai ania. Đưm hlâo adih čing lĕ gơnam tơkuh nao rai kiăng neh met wa ngui hrŏm yang rơbang. Ră anai, čing hơgor lĕ jua mơñi mơ-ak mơng djop djuai ania. Ayong Lang Văn Quy, djuai ania Thái, nao bơwih ƀong pơ tơring čar Dak Nông rơbêh 10 thun anai, ñu lĕ sa čô ding kơna amăng grup čing mơnuih pơprong amăng ƀon Njang Bơ, să Trường Xuân,  tơring glông Dak Song, ñu brơi thâo:

“Kâo lĕ djuai ania Thái, tui sang anŏ rai bơwih ƀong huă pơ kual Dap kơdư. Lơm mut hrŏm gru grua ƀơi kual Dap kơdư, kâo hor biă mă hăng kiăo tui ƀing kơhnâo kơhnăk hrăm tui. Tơlơi tơnap tap hloh lĕ hmư er čing, hluh rơđah hơdôm tơlơi atông yua anun kiăng hơmâo hrơi mông kiăng ƀing anong met wa pơtô brơi. Truh ră anai ăt hrăm mơng 2-3 tơlơi atông laih. Čang rơmang pơ anăp anai, ƀing kơhnâo kơhnăk tŏ tui pơtô brơi atông čing brơi ƀing hlăk ai amăng plơi pla”.

Mơnuih kơhnâo kơhnăk Y N’Srơi lĕ mơnuih sui thun pơlir hăng bruă pơtô brơi hơdôm hơpluh anih kơ hơdôm rơtuh čô hlăk ai amăng tơring čar Dak Nông. Ñu brơi thâo, čing hơdor ƀuh amăng hơdôm tơlơi ngui anet prong amăng plơi pla. Sui thun pơtô čing hơgor, ñu ƀuh ƀing hlăk ai hor biă mă. Mơng ƀing hlăk ai anun, gru grua djuai ania M’nông glăk djă pioh na nao amăng tơlơi hơdip phrâo ră anai.

“Hăng mơnuih djuai ania M’nông, čing yôm phăn biă mă. Mơng tơlơi ngui ngor pơprong amăng plơi pla, truh pơ hrơi pơdô̆ rơkơi bơnai, ngă yang huă asơi hle amăng rĭm boh sang anŏ, abih bang lêng kơ hơmâo jua čing soh. Yua anun čing hơgor yôm biă mă amăng tơlơi hơdip kơ mơnuih djuai ania M’nông”.

Dong amăng kual Dap kơdư, jua čing hơgor ăt hmư̆ na nao. Čing hơgor mơng djuai ania M’nông lăi phara, kual Dap kơdư hnun mơn, hơmâo găn rơgao boh pơhiăp, lar hyu kar hăng kiăng jak iâu djop djuai ania dŏ hơdip amăng kual anai, apăn tơngan pơwŏt glăi pơ plơi pla, djă pioh gru grua djuai ania./.