Kưt jing tơlơi adoh ră ruai glăi tơlơi hning rơngôt amăng pran jua. Anai jing tơlơi adoh ră ruai, ră ruai kơ tơlơi hơmâo amăng lăm pran, tơlơi tơnap tap, hnit glăi drơi pô, ƀu hơmâo jua rơnang kơtang hơget ôh, kơnong hơmâo er đôč. Er adoh kưt ñu hơmâo tui hluai ta hor mơn. Hăng tơlơi adoh ră ruai glăi tơlơi hơdip mơda, tơlơi hning rơngôt, hnit glăi pô, hrŏm hăng ƀing adoh, abih bang leng kơ dưi adoh lưt. Kah hăng amăng hrơi djai rơngiă, arăng adoh rơngôt kơ pô djai, ƀudah amăng hrơi ngui ngor mơ-ak lĕ arăng adoh kar hăng tơlơi ră ruai, pơtă pơtăn neh met wa amăng plơi gum pơgôp, hơdip rơnôm, iâu pơthưr jik bruă ngă hmua, pơtă pơtăn ană tơčô hơdip klă ngă bruă hiam, ƀudah adoh kơ tơlơi pơkhăp tơdăm dra. Lơ̆m adoh kưt, juăt hơmâo đing buôt (đa iâu đing kliă ƀudah buôt čhôč) pĕ kơ pô adoh, ƀudah hơmâo mơnuih ayup tơdơi kơ adoh giong sa črăn. Tơlơi pơtưh amăng tơlơi adoh kưt ñu pơhmu nao lu mơta bruă biă. Khă hnun, hơmâo mơn tơlơi phara plah wah akhan hri hăng adoh kưt amăng tơlơi hơdip rim hrơi. Mơnuih kơhnâo gru đưm Y Đhin Niê, dŏ ƀơi ƀuôn Triă, să Ea Tul, tơring čar Dak Lăk brơi thâo: “Tơlơi pơtưh amăng akhan hri hăng adoh kưt hơmâo anŏ phara mơn. Adoh kưt juăt ñu lăi nao bruă anai bruă adih, pơhmu nao djŏp mơta ra mơnŏng, phun kyâo rok tok...Bơ akhan hri ñu pơtưh kiăo tui sa mơta bruă mơtăm, ƀu mă tơlơi anai hơdai nao tơlơi adih ôh".
Amăng tơlơi hơdip rơnuk phrâo jing ngă tơnap mơn kơ bruă djă pioh răk lui gru grua ia iŏm hiam mơ̆ng djuai ania, amăng anun hơmâo adoh kưt amăng tơlơi adoh Êđê. Mơnuih kơhnâo Y Ƀhĭ Ayun, ƀuôn Kna, să Čư̆ M’Gar, tơring čar Dak Lăk, lăi: ƀing tha thâo gru đưm jing mơnuih djă pioh bơngăt jua, tơlơi adoh phara mơ̆ng djuai ania Êđê, amăng anun hơmâo adoh Kưt. Bruă hor gru đưm, pơtrut ană tơčô mô yao hor glăi tơlơi adoh đưm, gru hiam mơ̆ng djuai ania hăng djă pioh gru hiam anun ƀu amuñ ôh yua dah ƀing kơhnâo thâo hluh dlăm, dưi pơtô glăi lĕ hui laih. Ơi Y Ƀhĭ Ayun brơi thâo: “Đưm hlâo ƀing kơhnâo juăt adoh kưt amăng hrơi ngui ngor. Ră anai, hui đôč mơnuih thâo adoh kưt, tơdah hơmâo hai ƀu thâo adoh bơbruai kar hăng ƀing tha dong tah. Kâo čang rơmang hơmâo mơnuih adoh kưt rơgơi pơhrip glăi jua adoh, pơtô glăi tong ten kơ ană tơčô hrăm tui”.
Tui hăng ơi Mang, Kơ-iăng Khua anom gru grua tơlơi pơhing-pơrơguăt drơi jăn să Quảng Phú, tơring čar Dak Lak, să anai hlăk hơmâo 300 čô mơnuih kơhnăk gru đưm djuai ania thâo pơtưh, thâo adoh tơlơi adoh đưm plơi pla. Kiăng djă pioh hăng pơgang na nao er tơlơi adoh đưm, pioh kơ rơnuk ană tơčô mô yâo rơdơi anăm wor rơbit hĭ ôh, hơdôm thun laih rơgao, anom bruă wai lăng gah gru grua să hơmâo gir run lu biă mă pơtô glăi amăng sang hră, anih hrăm pok amăng plơi pla, khă anai lĕ bruă mă kiăng biă mă samơ̆ khom sơ̆n pran jua djă pioh thun kah dưi:“Hăng anom bruă wai lăng gah gru grua, ƀing gơmơi khom pơphun lu bruă mă pơdjơ̆ nao kơ bruă djă pioh, pơđĭ tui. Amăng anun tơlơi adoh đưm djuai ania Êđê hăng djă pioh bruă ngă adoh suang na nao hloh, rim thun pơphun lu bruă mă pơtô glăi, djă pioh brơi khul tơdăm dra čơđai muai rŭ glăi djă pioh pơlar tui na nao”.
Yă H’Linh Nga Niê Kdăm-mơnuih kơhnâo kơsem min čih pioh, mơnuih pơčeh tơlơi adoh suang đưm kual Dap Kơdư brơi thâo, ră anai, anih či pơdah tơlơi adoh suang gru grua đưm tơnap tap tui yơh,ƀiă mơnuih pơtô glăi, thâo adoh. Bruă pơtô glăi, dŏ djă pioh lĕ tơlơi adoh đưm Êđê, amăng anun tơlơi kưt kiăng khom đing nao hlâo. Kơnong hơmâo ƀing thâo adoh, pơtưh, đok mơak laih anun yang brơi thâo mơ̆ng muai kah thâo kưt, adoh pơtưh hmư̆ mơak hloh:“Đưm adih, djop mơnuih bưp nao rai adoh kưt pơtưh wơ̆t adoh ei rei hai lu mơ̆n, ƀing hlăk ai tơdăm dra thâo hluh tơlơi pơtưh, boh pia ƀu tơguan hơmâo mơnuih pơtô glăi ôh. Kơnong dŏ lăng, dŏ hmư̆ hăng hla tui thâo mơ̆n. Yang brơi kơ ih ih thâo yơh hŏ. Ih ƀu dưi ngă lĕ jing Yang aka brơi kơ ih thâo ôh. Ƀu hơmâo hlơi pơtô kơ tơlơi kưt, adoh ei rei ôh. Djop mơta hơdră iâu lăi, ngă yang, pơtum jơnum plơi pla, pơhiăp kơđi thâo arăng nao hmư̆ hăng pơđing hmư̆ tong ten biă mă. Tơlơi thâo pơhiăp boh pia kơnong hmư̆ hiăp hla tui djă pioh đưm adih lu mơnuih thâo, djă pioh. Ră anai hơdôm bruă ngă anun rơngiă laih. Anun yơh čơđai tơnap tap biă mă thâo kưt hăng thâo adoh ei rei. Tui anun amăng hơdrôm hră pơtô adoh suang kơ čơđai sang hră gưl muai, kâo hơmâo tơlơi rơkâo laih mơ̆n, pơtô tơlơi adoh “Ƀuôn Dur kmăn” pioh djă pioh na nao”.
Mơ̆ng đưm đă laih, er tơlơi kưt jing sa tơlơi ƀong huă gah bơngăt jua ƀu thâo kơƀah ôh amăng tơlơi hơdip mơda djuai ania Êđê djop plơi pla. Amăng naun tơlơi hơdip lir hơbit amăng plơi pla Êđê thâo pơpŭ, pơyom biă mă gru grua hiam tơlơi adoh đưm djuai ania pô. Amăng tơlơi hơdip rơnuk anai, hrŏm hăng tơlơi gir run djru djă pioh mơ̆ng kơnuk kơna, sit akŏ pơjing anih čơkă tuai hyu ngui amăng plơi pla, djuai ania Êđê ăt hlăk rŭ glăi, djă pioh, pơđĭ tui gru grua hiam mơ̆ng djuai ania, amăng anun er tơlơi adoh đưm, pioh djă pioh ngă jă tui a apui,jơlah apui bơngač kơ čơđai rơnuk tơdơi adih djă pioh.
Amăng hơjai ia rơgơi tơlơi kơhnâo gru grua hiam đưm djuai ania Êđê lu mơta, er tơlơi adoh amăng plơi pla hơmâo anăn Eirei, adoh Kưt, akhan hri…kah hăng hrĕ tô pơtruh nao rai bơngăt jua, ia rô amăng tơlơi pơmin pran jua ơi yă pioh glăi kơ ană tơčô mô yâo. Ƀơi ƀuôn Tu, să Ea Tul, tơring čar Dak Lak, hơmâo sa čô đah kơmơi kret kruai ngă bruă hơjăn păn samơ̆ sơ̆n pran jua biă mă kiăng djă pioh a apui jă na nao, brơi tơlơi thâo gru grua đưm, pơtrut pran jua hor tơlơi adoh djuai ania pô, anun lĕ mơnuih kơhnăk gru đưm thâo adoh yă H’Ƀliư̆ Hwing.
Viết bình luận