Anih anom ngui ngor, jua čing hơgor gru grua hiam đưm djuai ania Êđê dưi pơhrôp glăi, pơƀuh brơi ƀing tuai lăng amăng tong krah plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt, ngă mơak pran jua ƀu her pơčlah ôh, hrŏm hăng tơlơi khăp, thâo jum tuai mơ̆ng mơnuih ƀôn sang kual lŏn anai. Anih anom hyu ngui anun, dưi hơmâo hơdôm hnưr ƀing tha rơma, hlăk ai tơdăm ngek dra muai djop plơi pla ƀơi Dak Lak tŏ tui djă pioh, pơlar tui hăng pơđĭ na nao amăng tơlơi hơdip mơda rĭm hrơi. 

Hmư̆ ik jua čing ing jua hơgor, ok or tơdăm dra gah yŭ tơ-ui phun kyâo pơprong amăng plơi phun, tơdrŏn lăk lơ 10/03 tơring čar Dak Lak mơak biă mă. Lăng yŭ er adoh tơlơi ayun suang, tơngan hơdai, tơkai yak rơnang rơnĕ djong plĕ hrŏm hăng uan thuan drơi jăn ƀư̆ nao rai aneng anuang, anun yơh anŏ pơhưč pran jua tuai rơnguai hik hăk dŏ glăi, ƀu her pơčlah ôh sit nao ngui hrŏm. Yă Nguyễn Thị Oanh, tuai rai mơ̆ng Nam Định lăi:

“Rai pơ anai, ƀuh arăng atông čing kual Dap Kơdư anun kâo dŏ ĕp lăng yơh, ƀu her đuăi ôh. Hmư̆ jua čing hơgor lĕ mơak tloh noh yơh hŏ. Jĭng čêng mơnuih ƀôn sang ƀơi Dap Kơdư hmư̆ ñu sŭ mơak, pơhưč pran jua biă mă amăng mơnuih lu jơngum hrŏm”.

Anih atông čing ring hơgor pơdah ƀơi tơdrŏn lăk lơ 10/03, sit hơmâo mông ngă yang prong, ngui ngor, čơkă thun phrâo, lu anih čơkă tuai hyu ngui amăng tơring čar Dak Lak, lêng pơphun tơlơi ngă yang ngui ngor gru grua mơak, adoh suang djă pioh, pơlar tui gru ama grua amĭ djuai ania kual Dap Kơdư, kah hăng pơplông nao rai atông čing, kiăng hmư̆ jua čing hlơi mơak hloh, lăng arăng pơkra ming gông brô̆, ting ning, đing ayup laih anun mơñum tơpai čeh, huă ƀong hăng gơnam ƀong huă gru grua đưm djuai ania…..pơhưč ƀing tuai găn rơgao dŏ ngui hrŏm, mơak hrŏm hăng ană plơi pla ƀơi ƀôn lan. Ayong Lý Thế Quân, tuai rai mơ̆ng ƀôn prong Hồ Chí Minh, ñu lăi ƀuh hor biă mă hăng tơlơi arăng atông čing boh pơtâo laih anun lăng pĕ gông, ayup đing ale djrao, de pơ-ô hăng jua mơñi mơak biă mă, lăng glăi kơ lŏn mơnai glai klô kah hăng đưm hlâo, arăng pơphun ƀơi jơlan Đường Sách kơphê Ƀuôn Ma Thuột.

“Kâo ƀuh lu črăn hơdră pơdah thâo pơblih nao rai lu mơta gơnam yua pĕ ngui, atông mơak pơhưč pran jua, pơƀuh brơi kơ bruă ngă djă pioh gru ama grua amĭ phara ba kual hiam soh, biă mă ñu gru grua djuai ania Êđê. Laih hmư̆ ƀing adoh mơak, tơlơi adoh er tơlơi adoh đưm hăng ră anai mơ̆ng ƀing gơyut anun adoh, đok kơtang hăng lơlong ba mơtam, hmư̆ kah hăng jua lŏn glai adai rơhuông yang brơi. Tơlơi anai yơh, kâo ƀuh lĕ pơ anih pơkŏn ƀu hơmâo ôh”.

Ƀu kơnong ƀing tuai mơ̆ng tơring čar, plơi pla ataih pơkŏn đôč ôh, tơl mơnuih ƀôn sang hlăk dŏ hơdip mơda ƀơi tơring čar Dak Lak hai ăt ƀuh mơak mơ̆n hăng lu bruă ngă djă pioh, pơlar tui gru ama grua amĭ, tơlơi adoh suang, čing hơgor ƀơi kual Dap Kơdư hing ang. Amai Trần Thị Đan Phương, dŏ ƀơi phường Tân Lập hor biă mă hơgĕt jua hmư̆, mơta ñu ƀuh hăng lăi:

“Ƀơi Ƀuôn Ma Thuôt ta aka ƀu thâo lơi, jum dar ta hơmâo lu tơlơi ngui ngor mơak kah hăng anun lah. Čang rơmang tơring čar Dak Lak amra hơmâo lu jơlan hơdră hiam mơak hloh tui anun kiăng kơ lu sang anŏ mơnuih ƀôn sang hyu ĕp lăng, hơduah ĕp tơlơi mơ̆ ta ƀuh ngă mơak pran jua, hơ̆k kơdơ̆k hloh”.

Gru kơđŏm mơ̆ng tơlơi mơak gru grua hiam djuai ƀiă pô lŏn mơnai glai klô mơ̆ng đưm jing sa gru hiam phara čơkă tuai ƀơi Dak Lak. Pơphun pơdah thâo hơdôm anŏ hiam, tơlơi gêh găl naun, djop sang bruă ƀơi tơring čar anai ăt tañ mơ̆n pơphun brơi tơlơi pioh găn rơgao, hyu ĕp lăng kiăng thâo, pơhưč laih anun djă pơkŏng tơlơi mơak pran jua, pơkong tơkai ƀing tuai rơnguai mut hrŏm dŏ ngui mơak anih anom hơmâo gru grua hiam djuai ƀiă amăng kual.

Kiăng anih djă pioh gru grua čing hơgor kual Dap kơdư-gru grua gah bơngăt kơ ană mơnuih dưi tŏ tui na nao, pơhưč lu tuai čuă ngui, hơdôm thun rơgao, tơring čar Dak Lak hơmâo pơphun na nao hơdôm anih pơtô atông čing, ayun suang… brơi kơ ƀing hlăk ai amăng djop plơi pla. Ƀu djơ̆ kơnong hrăm kơ boh thâo atông čing hơdor đôč ôh mơ̆ ƀing čơđai ăt hơmâo pơblang kiăng hluh rơđah dong hăng jai hor gru grua yôm phara mơng djuai ania pô.

Găn rơgao ha blan rơgao, amăng rĭm mơguah, sang gru grua ƀuôn Kmrơ̆ng Prŏng B, tơring čar Dak Lak lêng kơ hmư̆ dik dak jua čing hơgor hrŏm hăng tơlơi klao pơhiăp ok or mơ-ak. Giăm 30 čô hlăk ai glăk dŏ hmư̆ ƀing kơhnâo kơhnăk pơtô brơi atông čing, arăng pơtô brơi mơng amuñ truh djop ring čing, čing kram ƀudah atông sa tơlơi adôh. Nao hrăm hrŏm, amon Y Thiên Niê kah hăng hluh ƀiă dong kơ gru grua djuai ania pô.

“Blung hlâo kâo dŏ sư̆ rơbư̆, aka thâo atông, hơmâo ƀing anong met wa pơtô brơi, thâo rơđah anŏ aka ƀu djơ̆ anun truh ră anai kâo dưi atông mơ-ak laih. Ƀing gơmơi hok mơ-ak biă mă lơm hơmâo ƀing anong met wa pơtô brơi tui anai”.

Tui ơi Y Wih Êban, Khua git gai Ping gah ƀuôn Kmơ̆ng Prŏng B, anih pơtô atông čing anai pok tui tơlơi čang rơmang mơng lu mơnuih. Thun anai anih pơtô pơhưč lu hlăk ai nao hrăm, anai jing tơlơi hok mơ-ak.

“Lơm pok anih pơtô anai, ƀing apăn bruă amăng plơi pla hok mơ-ak biă, ƀuh ƀing čơđai hur har, gir kiăo tui hrăm, lu čơđai ăt aka ƀu čih anăn ôh ăt kiăo tui hrăm mơn. Ră anai ăt ƀuh ba glăi tơlơi truh kih mơn. Yua anun gir run pơtô brơi, ƀu djơ̆ kơnong anih pơtô anai đôč ôh ăt yak nao thun tơdơi dong amra gum hrŏm ngă klă ƀiă dong”.

Hrŏm hăng anih pơtô atông čing amăng ƀuôn Kmrơng Prŏng B, ăt hơmâo sa anih pơtô hrăm kar kăi mơn, hơmâo pơphun amăng ƀuôn Kŏ Siêr, phường Buôn Ma Thuột. Hrŏm hăng pơtô atông čing, hơmâo 2 anih pơtô ayun suang amuñ hăng tơnap ƀiă brơi ƀing đah kơmơi amăng 6 boh plơi pla ƀơi Buôn Ma Thuột. Hơdôm anih pơtô hrăm atông čing hăng ayun suang anai pok na nao mơng thun 2019 truh ră anai, pơhưč hơdôm rơtuh čô hlăk nao nao hrăm, mơng anun tŏ tui pơtrut pơsur hăng tŏ tui kiăng rơnuk hlăk ai djuai ania ƀiă jai hor gru grua djuai ania pô.

Pơlir hăng bruă atông čing hơgor sui thun laih, mơnuih kơhnâo kơhnăk Y Hiu Niê Kdăm, dŏ amăng ƀuôn M’Duk brơi thâo, tơlơi ñu kiăng hloh lĕ ngă hiưm pă pơtô brơi amuñ hloh, tañ hluh brơi ƀing hlăk ai. Kiăng tơdơi anai mah nao pơ hơpă, ƀing gơñu ăt thâo atông čing hơgor hăng ăt mut hrŏm grup čing hơgor klă hloh.

“Pơtô glăi hơdôm anŏ kâo thâo mơng hơdôm bruă djă čing hơdor amuñ hloh, wŏt hăng hơdôm anŏ yôm phara dong, wŏt grup đah rơkơi, đah kơmơi amăng bơyan pơdơi prong lêng kiăo tui hrăm, kâo ƀuh yôm biă mă, ngă tui djơ̆ hơdôm akŏ bruă djă pioh gru grua yôm phara mơng djuai ania Êđê. Neh met wa amăng plơi pla ƀuh tơlơi yôm, pơ-ư ang hăng gru grua djuai ania pô, hơkrŭ glăi hơdôm tơlơi ngă yang, kiăng hơdor tơngia kơ plơi pla, hơdôm gru grua yôm phara mơng ơi yă pioh glăi”.

Hăng ƀing hlăk ai kiăo tui hrăm atông čing, rĭm wŏt nao hrăm lĕ mông hok mơ-ak hloh yua ƀing gơñu dưi pel ĕp gru grua mơng ơi yă, dưi ƀuh ƀơi anăp hăng dưi atông čing hơgor, gông brô̆ djuai ania pô. Bơ hăng ƀing kơhnâo kơhnăk mơng djuai ania Êđê, bruă pơtô atông čing hơgor, gông brô̆ lĕ bruă mă mơ̆ ƀing gơñu tŏ tui jua čing hơgor, đing ayŭp, tơlơi adôh…kiăng hmư̆ tơ-ua bang hyu amăng glai rưng kual Dap kơdư.