VOV4.Jarai- Thâo hluh tơlơi pơtô mơng Wa Hồ “ {ơi hơpă kiăng, [ơi anun hơmâo hlăk ai, tơlơi hget tơnap tap hơmâo hlak ai”, khul hlăk ai kông ang tơring ]ar Kontum, pơ ư pơ ang bia\ mă khul hlăk ai ba ako\, thâo pơ]eh, ba gru hlâo, ama\ng bruă ngă tui bruă ma\ kđi ]ar, laih anun bruă nga\ khul hlăi ai. Thun blan laih rơgao, khul hlăk ai kông ang tơring ]ar Daklak, ako\ pơjing lu bruă ma\ yôm pơ phăn bia\ mă, gleng nao gah kual ataih braih kơbưi, kual plơi pla mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ do\ bưp lu tơlơ tơnăp tap, kơ [ah kơ [a\p. Hơdôm  bruă mă pơyơr pơpô [u djơ\ kơnong bruă mă mă djru brơu mơnuih [ôn sang [ơi anih gơ`u nao djru đo##] ôh, samơ\ pơhro\ h^ tơlơi gleh glăn tơnăp tăp, ako\ pơdơng rai [o# mta hiam ro# kơ khul ling tơhan kông ang brơi mơnuih [ôn sang.

    Ha\ng pơ ana\n iâu poơthưr “ Khul hlăk ai ksung nao pơ\ anăp, thâo pơ]eh, laih anu\n pơgăng wai lăng lon ia”. Thun blan laih rơgao khul hlăk ai Kông an tơring ]ar Kontum hơmâo ako\ pơjing lu bruă mă brơi mơnuih mơnam, djru tơlơi khăp pap brơi a`ru\ tơngan brơi mơnuih mơnam. Ngă tui brua\ mă hur har bia ma\, [ơi djo\p anih ano\m, pơhư] lu khul hlak ai  mơng lu anih ano\m rai ngă hro\m hb^t.

    Rơgao 30 wơt hyu bruă ngă pơyơr pô [ơi djop\ kual guai lon ia, kual tơnăp tap hloh, khul hlăi ai Kông ang tơring ]ar Kontum, hơmâo ako\ pơjing lu bruă mă ba glăi lu boh than tu\ yua brơi mơnuih [ôn sang, kah hăng pơkra phrâo jơlan man pơdơng hăng [ê tông mơng  2.300 met jơlan nao rai truh pơ\ plơi pla, hyu [ơk pha hơdôm rơbâo blah sum ao, hră pơar ]ih brơi ]ơđai hrăm hră do\ [ơi kual plơi pla tơnăp tăp, yăp hăng prăk giăm 500 klăk prăk.

    Hjăn bruă  hyu man pơdơng brơi pưk sang đang hơmua ama\ng bơyan pơdơi prong [ơi să guai lon ia să Rờ Kơi, tơring glông Sa Thầy, khul hlăk Kông ang tơring ]ar Kontum, hơmâo man pơdơng brơi 5 boh sang tơlơi khăp pap brơi hơdôm sang ano\ kơnuk kơna ta gum djru ba, sang ano\ tơnăp tap; pơkra brơi 1.800 met jơlan nao rai, laih anu\n ako\ pơjing brơi lu bruă mă mơnuih mơnam, tơlơi khăp pap. Hơmâo [uh tơlơi pơyơr pô brơi mơnuih [ôn sang mơng hơdôm hlăk ia mơng Kông ang tơring ]ar Kontum, ayo\ng Y Khan, khua g^t gai plơi Kram, să Rờ Kơi, tơring glông Sa Thầy pơ pư\ pran jua brơi thâo tui anai: “{ing gơmơi mơak bia\ ma\, hơmâo ]ơkă jum khul hlăk ai pơyơr pô, mơng kông ang tơring ]ar rai djru ba mơnuih [ôn sang [ing gơmơi, pơkra glăi sang tơ\i răm, laih anun pok jơlan rao rai phrâo pơ\ kon. Djru ba neh met wa [ing gơmơi bơwih [o\ng huă, gah tơlơi gru grua phiăn juăt. Djru ba neh met wa [ing gơmơi hơmâo sa tơlơi hd^p mda klă hloh”.

    Bơ kơ ayo\ng A Tiếp, sa ]ô mơnuih [ôn sang [ơi plơi Kram lăi tui anai: “Khul hlăk ai kông ang tơring ]ar Kontum hơmâo pran jua hur har bia\ ma\, djru ba sang ano\ [un rin, pơkra glăi jơlan nao rai. Kâo ]ang rơmang khul hlăk ai kông ang  tơring ]ar, hơmâo jơlan hdră gum djru lu hloh dơng”.

    Gum djru ba mơnuih [ôn sang tơlơi mă bruă, pơblih phrâo tơlơi hd^p mơda hrim hrơi, pơđ^ kyar tơlơi thâo mă brua\, khul hlăk ai kông ang tơring ]ar Kontum pơtrut ktăng tơlơi hyu pơtô pơblang brơi tơlơi phiăn juăt, pơgăng glăi phung mơnuih soh sat, phung s^ mdrô do\p jrao ma túy, wai lăng tơlơi rơnuk rơnua [ơi jơlan nao rai brơi abih ba\ng mơnuih, [ơi hơdôm anih khul hlăk ai pơyơr pô. Rơgao mơng anun yơh, djru ba mơnuih [ôn sang thâo hluh jơlan hdră, tơlơi phiăn juăt Ping gah, kơnuk kơna. {ơi hơdôm tơlơi hyu pơtô pơblang brơi jơlan hdră tơlơi phiăn juăt brơi hlăk ai ha\ng hơdôm tơlơi tơdu rơ- un, lu bruă ngă hro\m hb^t, kah ha\ng pơdah tơlơi adoh suang, tơlơi pơ plông bơkơja\p drơi jăn, kha\t [u\, pơtô brơi phung ]ơđai muai rơmet drơi jăn pô, seng să rơyă hbai tơlơi [o\ng huă huăi mă prăk....  Tui anun hơmâo pơhư] lu mơnuih rai ngui hro\m hb^t.

    Bruă ngă tui “ {o\ng boh hdơr pô pla, mơ`um ia hdơr pô klơi”, ăt dưi hơmâo khul hlăk ai kông ang tơring ]ar Kontum, ako\ pơjing na nao, Kơnong yăp mă thun 2015, Khul hlăk ai kông ang tơring [ar Kontum, hơmâo man pơdơng brơi 5 boh sang do\ tơlơi khăp pap, ha\ng rơnôh prăk giăm truh 200 klăk prăk, laih anun hyu [ơk pha 1.500 anung gơnam tam brơi hdôm sang ano\ tơnăp tap, mơnuih duăm ruă, rơwen rơwư, ]ơđai dr^t druai, ]ơđai hrăm hră sang ano\ tơnăp tap hrăm hră thâo rơgơi. Trung úy  Lê Đình Lợi, tơhan pel e\p tơlơi soh, wai lăng gah tơlơi bơwih [o\ng huă brơi thâo tui ha\ng anai: “ Găn gao jơlan hdră anai, [ing gơmơi hơmâo gum gôp mơng pran htai hlăk ai mơng pô, sa ]răn djru ba mơnuih [ôn sang. Găn gao mơng anai yơh, [ing gơmơi ]ang rơmang ako\ pơdơng rai [o# mơta  Kông ang mơnuih [ôn sang hiam ro#”.

    Ba ako\ na nao mơng khul ling than, gah bruă pơyơr drah, kơnong yăp mă ama\ng thun 2015 rơgao, khul hlăk ai Kông ang tơring ]ar Kontum, hơmâo nao pơyơr brơi drah pô mơng 500 wơt mơng khul hlăk kông ang tơring ]ar. Hơmâo hơdôm rơtuh hruih drah, bơwih brơi tơlơi pơjrao mơnuih duăm ruă, ama\ng sang ia jrao prong tơring ]ar Kontum. Hơdôm bruă mă phrâo lăi [ơi ngo\ anai, hơmâo pơdah rai pran jua gơgrong mă pô mơng khul hlăk ai kông ang tơring ]ar Kontum, djơh ha\ng mơnuih [ôn sang. Trung úy Trần Khánh  Duy, kơ iăng khua g^t gai hlăk ai kông ang tơring ]ar Kontum brơi thâo tui anai: “Ako\ thun 2016, khul hlăk kông ang tơtring ]ar Kontum, hơmâo ako\ pơjing lu bruă mă gleng nao gah plơi pla, bruă mă mơnuih mơnam pơyơr pô. Bia\ mă ama\ng bơyan pơdơi prong thun anai. Dơng mơng ră anai truh abih thun, hrơi blan pơ\ apăn anai, khul hlăk ai kông ang tơring ]ar Kontum, amra ako\ pơjing lu bruă mă, gleng nao lu pơ\  plơi pla ala [ôn, ha\ng ako\ `u le\, hlăk ai kông ang tơring ]ar Kontum ba ako\, thâo pơ]eh, ako\ pơjing, pơgăng wai lăng lon ia. Gleng nao truh pơ\ plơi pla, kiăng tơlơi hd^p mda mơnuih [ôn sang klă hloh”.

    Djă pioh hdôm tơlơi tu\ yua jing khul hlăk ai Kông ang tơring ]ar Kontum hơmâo ngă tui gio\ng hơdôm jơlan hdră pơyơr pô, yua kơ mơnuih mơnam, thun blan laih rơgao, khul hlăk ai Kông ang tơring ]ar Kontum, hơmâo hơdôm pluh ]ô hlăk ai dưi hơmâo khul hlăk ai kơnuk kơna, sang bruă kơnuk kơna, [irô jơnum min mơnuih [ôn sang tơring ]ar Kontum, khul hlăk ai tơring ]ar apah brơi hră bơni, tơlơi pơsur anur hơmao bơni brơi hơdôm khul grup, gơnong bruă, djơh hăng bruă mă khul hlăk ai, kiăng djru thim hlăk ai Kông ang tơring ]ar Kontum ksung nao pơ\ ana\p, thâo pơ]eh, pơgăng wai lăng lon ia.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr