VOV4.Jarai - Thun blan rơgao, tơring glông Krông Nô (Dak Nông) sem lăng pla pơjeh pơdai ST24 – pơjeh pơdai klă dong mrô 3 [ơi rong lon tơnah kơ ano\ jơman. Tơdơi kơ kơsem min, mơng bơyan Puih phang 2019-2020, lu neh met wa ngă hmua [ơi să Buôn Choah, Krông Nô ngă pơjeh anai mơboh biă mă. Pô hyu mă tơlơi pơhing phrâo c\ih pơhing kơ tơlơi anun tui anai:

 

Bơyan Puih Phang 2019-2020, sang ano\ yă Ngô Thị Bắc, do\ [ơi plơi Bình Giang, să Buôn Choah hok mơ-ak yua pơdai djơ\ bơyan, nua pơdai đ^. ~u brơi thâo, anai le\ bơyan blung a sang ano\ `u rah pơtem pơdai ST24. {ơi lon hmua prong 2 ektar, sang ano\ `u hơmâo pơhrui rơbêh 20 tơn pơdai. Hăng nua s^ 7.500 prăk/kg blơi hlao [ơi hmua, sang ano\ `u hơmâo lơi rơbêh 80 klăk prăk rim ektar.

 

“Hơdôm thun hlâo le\ neh met wa ngă pơdai pơjeh RVT, samơ\ giăm anai să Buôn Choah hơdai ngă pơjeh ST24 kiăng pơdai mơboh, wơ\t hăng nua `u pơmă, dưi pơgang hlăt kman dong. Ană plơi ngă hmua hok kơdok yua hơmâo pơhrui mơng 1 tơn truh 1,1 tơn/sao.

 

Tơdơi kơ hok mơ-ak lơ\m bơyan pơdai lăp djơ\, s^ hơmâo nua hăng pơjeh ST24, bơyan mơyan thun anai sang ano\ ayong Đỗ Văn Dương do\ [ơi plơi Thanh Sơn ăt rah pơdai ST24 mơn. Hăng lon ngă hmua prong 2,4 ektar, bơyan puih phang phrâo anai sang ano\ `u hơmâo 24 tơn pơdai. Pơjeh pơdai anai huăi hơmâo hlăt [ong đơi ôh, prăk tuh pơ alin aset mơn, biă `u le\ nua s^ pơmă biă.

 

“Kah hăng amăng bơyan Puih phang phrâo rơgao ăt pla pơdai ST24 mơn, yuă hơmâo 1,1 tơn/sao, djuai pơdai ST24 le\ amăng 2 thun anai neh met wa ngă lu biă mă, mơboh hloh kơ RVT yua hnun neh met wa mơng tơju\ pla lu tui. Kâo lăng pơjeh ST24 klă biă mă”.

 

Hơdôm thun rơgao, [ơi să Buôn Choah, pơdai RVT hơmâo arăng pla truh 70% mrô hmua. Samơ\ giăm anai, djuai pơdai anai [u klă đơi dong tah, hơmâo hlăt [ong, [u mơboh đơi tui hlâo ôh. Yua hnun, bơyan Puih phang 2018-2019, să ngă hro\m hăng Anom bruă boh thâo ngă hmua tơring glông Krông Nô mă yua lăng pơjeh ST24 [ơi 25 ektar.

 

Tơdơi kơ anun lăng pơdai anai djơ\ hăng lon adai [ơi anai, mơboh klă biă. Biă `u, pơjeh ST24 lơ\m pla [ơi tơring glông Krông Nô klă hloh kơ anih pơko\n kah hăng asar braih dô, pôh kô|, [âo phu, rơmuăn, mih, djơ\ lăp [iă amăng hrơi mông ayuh hyiăng lon adai pơplih phara.

 

Ơi Nguyễn Văn Thinh, Kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih [on sang să Buôn Choah, tơring glông Krông Nô brơi thâo: Bơyan Puih phang phrâo rơgao hơmâo rah pơtem [ơi 550 ektar, amăng anun 80% hơmâo mă yua pơjeh ST24. Mông anai, neh met wa yuă pơdai puih laih, hơmâo 10 tơn/ektar. Mơboh lu, pơdai s^ amu` mơn, jing ngă neh met wa hok mơ-ak ngă hmua pla pơjeh anai dong mơn amăng bơyan truh anai.

 

“Mơng mrô pơdai pơhrui glăi le\ gong gai [on lan ăt kah hăng mơnuih [on sang hok mơ-ak biă yua pơdai mơboh dong, hơmâo nua đ^ dong, hmao tlôn ba pơjeh pơdai phrâo ST24 kiăng neh met wa ngă. Thun anai le\ pơjeh phrâo hơmâo gong gai [on lan hăng mơnuih [on sang bơni biă mă. Gong gai [on lan amra jak iâu ană plơi pla mă yua dong mơn pơjeh ST24 anai kiăng pơhrui glăi prăk lu hloh”.

 

Siu H’Mai: Pơblang

 

 

 

Tơring glông Krông Nô, jing anih ngă hmua pơdai lu [ơi tơring glông Daknông. Kiăng pơđ^ tui boh tu\ yua hăng pơdai jor kơtor lu, hơdôm thun rơgao tơring glông hơmâo e\p lăng, ba rah pơtem pơjeh phrâo lui h^ pơjeh hơđăp.

 

Rơgao 2 thun lông ngă lăng, pơjeh pơdai anăn ST24 rah pơtem hơđong biă mă, dưi ba rah pơtem pơ lu anih, đang hmua amăng kual; pơjeh anai dưi gơgrong klă, mơboh lu hloh kơ pơjeh pơko\n.

 

Pô ]ih tơlơi pơhing phrâo hơmâo tơ`a kơ ơi Doãn Gia Lộc,  Khua anom wai lăng bruă hmua hăng pơđ^ kyar plơi pla tơring glông Krông Nô, Daknông lăi nao kơ ano\ tu\ yua pơjeh pơdai phrâo anai kiăng hơđong amăng kual hơmâo ba rah pơtem.

 

-Ơ ơi, mơ\ng pơpă anom bruă ngă hmua tơring glông pơsit brơi ba pơjeh pơdai anăn ST24 lông rah pơtem [ơi tơring glông hăng pơhrua h^ pơjeh hơđăp ?

 

-Ơi Doãn Gia Lộc : Tơring glông Krông Nô ăt pơtong jing kual ngă hmua pla pơdai prong hloh amăng tơring ]ar, anun khom hơduah e\p pơjeh pơdai hiam klă phrâo pơhrua h^ pơjeh pơdai hơđăp, dưi hơmâo Jơnum min mơnuih [on sang tơring glông hăng hơdôm anom bruă kơnuk kơna gleng nao.

 

Thun 2016-2017 [ing gơmơi hơmâo e\p lăng pơjeh pơdai anai mơ\ng kual dơnung yu\, pơ anun hơmâo pơjeh pơdai ST.

 

Amăng thun 2018-2019 [ing gơmơi lông rah pơtem lăng pơjeh pơdai ST24 rơbêh 1 hektar [ơi să {uôn }uah laih anun pơtong glăi tu\ yua mơ\n, gêh gal hăng kual lo\n, ayuh hyiăng, lo\n tơnah amăng tơring glông, boh nik `u dưi bong glăi hăng arong arua], hlăt pơ]ram.

 

Bơyan hơpuă yuă thun 2019-2020 hơmâo ba rah pơtem lu hloh, truh ră anai hơmâo ba rah pơtem truh 80% đơ đam ngă hmua pơdai ia, ba rah pơtem pơjeh ST24. Pơjeh pơdai anai mơboh mơ\n laih anun lu hloh pơjeh pơdai anăn RVT hăng pơjeh pơko\n.

 

Ano\ dưi gơgrong hăng hlăt pơ]ram, arong arua] ngă le\ kơtang hloh mơ\n, tơdah pơhno hăng pơjeh pơdai [ơi tơring glông anai, braih pơdai anai tơnă asơi huă jơman hloh laih dơ\ng pơkă hăng pơjeh pơdai juăt rah pơtem [ơi să {uôn }uah pơjeh pơdai ST24 ba glăi boh tu\ yua kơ tơlơi bơwih [ong huă lu hloh, sa hektar hơpuă yuă pơhrui glăi mơ\ng 10-15 tơn, tơdah s^ mơdrô pơhrui glăi hăng prăk hơmâo kơmlai sa hektar truh kơ 20 klăk prăk.

 

-Bơblih pơjeh pơdai ba rah pơtem lơ\m tơring glông anai bưp tơlơi không phang kơ[ah ia kơtang, bruă ngă hmua ju\ yap hiư\m pă mơ\ng djơ\ kơ tơlơi anai?

 

-Ơi Doãn Gia Lộc : Lơ\m tơring glông Krông Nô bơyan phang, không phang pơ-iă kơtang [u hơmâo ia pioh ngă hmua, tơl truh ră anai tơlơi răm [ăm yua phang khôt ngă ăt aka [u bơblih ôh, lu pơjeh phun pla jai hrơi kiăng biă mă ia bruih yap abih bang truh kơ 10 rơbâo hektar, samơ\ [u djơ\ yua kơ tui anun ôh mơ\ ngă hmua bơyan mơyan rơnang h^.

 

Gơmơi pơkra hơdră brơi tơju\ pla, rah pơtem djơ\, hơmâo tơlơi pơ]râo ba, tui anun đơ đam phun pla amăng bơyan mơyan abih bang hơmâo truh kơ 50 rơbâo hektar.

 

Anom bruă gơmơi hơmâo lăi pơthâo hăng khua mua Jơnum min mơnuih [on sang tơring glông lăi pơthâo tong ten hrơi rah pơtem, tơju\ pla pơdai amăng bơyan mơyan r^m thun hăng djop mơta phun pla sui thun.

 

Ngă tui djơ\ tơlơi pơtrun, boh thâo ia rơgơi ngă hmua tui hăng ayuh hyiăng lo\n tơnah bơblih laih anun pla pơjing ăt lăng nao kơ anih anom s^ mơdrô, sit ba s^ mơdrô arăng blơi abih hnun kah pok pơhai lu.

 

-Tơring glông ngă tui bruă ba rơdêh, măi mok ngă hmua rah pơtem pơdai anai, kiăng hơmâo boh pơdai asar, hơpuă yuă sa hnong hăng plai [iă tuh rơyuh pran jua, ai hơtai mă bruă  mơ\ng mơnuih ngă hmua hiư\m pă, ơ ơi ?

 

-Ơi Doãn Gia Lộc : Ngă tui hơdră ba yua măi mok, rơdêh kai hmua amăng bruă ngă hmua pla pơjing, bruă anai dưi hơmâo Jơnum min mơnuih [on sang tơring glông pok pơhai ngă tui mơ\ng anai rơgao 2 thun laih, kơnong [ơi să {uôn }uah hơmâo ngă tui 80%, dơ\ng mơ\ng bruă kai, ]uar lo\n hmua truh kơ bơyan hơpuă yuă.

 

 Rơngiao kơ bruă rah pơtem, pruih ia jrao đô] ngă hăng pran jua ta pô, hơdôm bruă pơko\n dưi mă yua măi mok pơhrua kơ pran jua mơnuih ta.

 

Bruă ngă anai, djru pơhro\ [iă prăk mă bruă, tuh pơ alin apah mơnuih mă bruă laih anun pơđ^ tui prăk kơmlai kơ mơnuih ngă hmua.

 

Samơ\ amăng tơlơi gêh gal ră anai, [ing ta ba yua măi mok ngă hmua pla pơjing, hmua pơdai, hơpuă yuă sa hnong mơ\n, djru kơ bruă pla pơjing pơtum sa hnong, ba s^ mơdrô sa wơ\t djơ\ hăng hơdră mă yua boh thâo ia rơgơi amăng bruă ngă hmua pla pơjing tu\ yua biă mă.

 

Ơ hnun hă, bơni kơ ih ho\!

Nay Jek: Pơblang