VOV4.Jarai - Yua do# lu ano# gun, Hră pơgang gah mơnuih mơnam jăng jai kơdun glăi hrơi ngă tui tơlơi pơkă s^ hră pơgang gah ia jrao rong blơi mă tui sang ano# truh lơ 1/1/2016. 

            Rơbêh kơ 1 blan găn rơgao, samơ\ amai Lê Thị Bích Phượng, [ơi thôn Nghĩa An, să Ia Chim, [ôn prong Kontum ăt pơdah [u mơ-ak pran joa ôh lom ruai glăi bruă blơi hră pơgang ia jrao rong blơi mă kơ am^ ama pô. Amai Phượng brơi thâo, kiăng dưi blơi hră pơgang gah ia jrao kơ am^ ama, rơbêh hơdôm pluh wo\t `u đuăi nao, đuăi rai mơng sang pơ\ să, laih anun [ơi anih s^ hră pơgang gah ia jrao [ơi Sang dăng kông tơring ]ar. }ra\n jơlan khom nao hăng po\t glăi ăt truh hơdôm rơtuh rơwang km mơn. Tơnap hloh le\ bruă khom ngă giong hơdôm mơta hră pơ-ar pioh blơi hră pơgang: Nao sa wo\t ta [u thâo ôh kiăng hmâo hră pơ-ar hơge\t. Gơ`u lăi khom phô tô hră kak. Hră pơ-ar kâo amăng Sài Gòn khom iâu telephone kiăng mơ-^t hră kak hăng hră pơgang gah ia jrao dơng. Laih dơng ba nao pơ\ phường, laih anun gru\p pơsit brơi dơng. Đuăi nao rai hơdôm wot hai ăt akă [u dưi blơi mơn hră pơgang gah ia jrao. Hmâo lu mơnuih gơ`u hlong lui hlao [u gư\t blơi dơng tah.

            Amăng sa bruă bưp m[s phrâo anai hăng [ing khoa pơ ala Khoa GGWLPA m[s tơring ]ar Kontum, m[s Nguyễn Đức Tuyến, mơnuih amăng Khul ling tơhan hơđăp phường Thống Nhất, [ôn prong Kontum lăi le\, amăng waul 3, mơta tơlơi mrô 13 Phiăn pơgang gah ia jrao pơplih pơkra pơkă khom blơi djo\p kơ mơnuih amăng sang ano#, jing hơdră kiăng gum djru nao rai bôh tu\ yua, bruă gơgrong. Tơlơi pơkă anai ăt kiăng pơsur mơn abih bang m[s gum hrom blơi hră pơgang gah ia jrao hăng jing hơdră pơtrun hmâo pran joa khăp păp ană mơnuih. Khă hnun hai, lom ngă tui bruă ngă pơ-ar s^ hră pơgang [u amu` ôh, dleh tơnap biă, [u ngă gal kơ mơnuih blơi hră pơgang ôh: Kiăng blơi hră pơgang kơ abih bang mơnuih amăng sang ano# khom phô tô abih bang hră pơgang mơng hơdôm ]ô mơnuih amăng sang ano# hmâo blơi laih. Amăng hră ako# sang hmâo sa ]ô mơnuih amăng sang ano# yua kơ nao bơwih [ong pơ\ anih ataih [u dah yua kơ lu bôh than pơkon ba truh, gơ`u [u dưi hmâo phô tô ôh hră pơgang gơ`u hmâo blơi laih le\, anom s^ hră pơgang [u s^ brơi kơ ara\ng ôh. Tui anun m[s do# ]ang kơ hră pơgang anun [ơi hơpă? Đăo gơnang hră pơgang hơ[ơi? Đăo gơnang hră pơgang kiăng ngă gal kơ ara\ng, kiăng m[s amu` blơi hră pơgang le\, ngă tơnap kơ mơnuih blơi hră pơgang. Anun le\ sa tơlơi tơnap biă kơ m[s.

            {ơi tơring ]ar Kontum, bruă s^ hră pơgang gah ia jrao rong blơi mă hră pơgang kơ m[s dưi Pơgang gah mơnuih mơnam tơring ]ar k^ pơkôl hăng gơnong bruă Dăng kông s^ [ơi sang dăng kông [ơi hơdôm bôh plơi pla. Bôh nik `u brơi [uh hrom hăng bruă ngă hră pơ-ar do# gun gan lu, dleh tơnap anai, bôh thâo mơng mơnuih mă bruă dăng kông – hơdôm ]ô mơnuih [ơi anăp ngă tui bruă bơwih boang hră pơ-ar hăng m[s ăt jing tơlơi kiăng gleng nao mơn. Rơngiao kơ anun, hloai tui hră pơ-ar kah hăng [ơi [ôn Kontum, pô kiăng blơi amra blơi [ơi sang dăng kông să samơ\ bôh nik le\ m[s ăt khom nao pơ\ anih s^ hră pơgang gah ia jrao [ơi Sang dăng kông tơring ]ar mơn, kiăng bơwih boang hră pơ-ar tu] rơnu]. Wa Lê Thị Quý, mrô sang 100, jơlan Ngô Đức Kế, phường Lê Lợi, [ôn prong Kontum lăi: {u djơ\ hlơi hlơi leng kơ do# [ơi phường sôh ôh. Hơdôm ]ô mơnuih [ơi să gơ`u gir run nao, tu] rơnu] `u [u hmâo ôh. Dơnong kơ lăi ră anai hơkru\ pơsir, kâo lăi tơlơi anai hơkru\ pơsir sa jan m[s hơkru\ pơsir [u dưi ôh. Hlơi nao leng kơ lăi [u djơ\ ha jan ih ôh. Hlâo kơ ta nao ta blơi, ta no#p prak [ơi să, samơ\ truh hrơi hmâo hră pơgang đuăi dar nao pơ\ sang dăng kông tơring ]ar dơng. Ngă hơget le\, ngă, ăt khom po\t glăi Sang dăng kông tơring ]ar mơn.

            {ơi anăp hơdôm tơlơi gum pơhiăp lăi nao mơng m[s plơi pla, wa Phạm Thị Điệp, Khoa Anom bruă pơhrui – Hră pơgang gah mơnuih mơnam tơring ]ar Kontum brơi thâo: Bôh nik hơdôm tơlơi dleh tơnap anun ăt [uh rơđah đông mơn samơ\ Anom pơgang gah mơnuih mơnam ăt khom ngă tui hơdôm hră pơ-ar pơkă mơng gưl dlông mơn.

            Bôh nik brơi [uh, bruă blơi hră pơgang gah ia jrao rong gơgrong pô tui sang ano# m[s hmâo lu ano# tu\ yua. Rơđah biă `u mơnuih tal sa blơi, khom no#p prak lu hloh dưm dưm hăng 6% rơnoh prak blan phun, dưm dưm hăng rơbêh kơ 600 rơbâo prak. Truh mơnuih tal 2, tal 3, tal 4 amăng sang ano# amăng [rư\ kơnong kơ no#p dưm dưm hăng 70%, 60% hăng 50%. Mơng mơnuih tal 5 pơ\ tlôn kơnong kơ no#p dưm dưm hăng 40%. Thâo le\ hmâo bôh tu\ yua, samơ\ m[s tơring ]ar Kontum lăi, hăng sa sang ano# mơnuih ngă đang hmua hmâo 5 ]ô mơnuih, prak pơhrui glăi kơnong kơ gơnang mơng đang hmua, bruă khom mă yua 2 klak prak sa thun kiăng blơi hră pơgang gah ia jrao kơ abih bang sang ano# hă [u [ia\ ôh. Anai ăt le\ bôh than ngă giam truh kơ 1.200 ]ô m[s [ơi tơring ]ar Kontum amăng hơdôm blan ako# thun anai [u gum hrom hră pơgang gah ia jrao rong blơi mă pô dơng tah.

            Ơ ơi pang, yă dôn hăng [ing gơyu\t khăp!

            {ơi anăp bruă s^ hră pơgang gah ia jrao rong blơi mă pô tui hăng sang ano#, hră pơ-ar ngă do# hmâo ano# dleh tơnap, gun gan, dưi thâo Anom pơgang gah mơnuih mơnam dêh ]ar Việt Nam ăt pơsit pơdơi jăng jai mơn hrơi blan ngă tui tơlơi pơkă s^ hră pơgang gah ai jrao rong blơi mă pô tui hăng sang ano# truh lơ 1/1/2016. Anai le\ bruă ngă kiăng biă hăng dưi hmâo m[s tơring ]ar Kontum do\ng yua. M[s [ơi anai ]ang rơmang, sa hơdră bruă hmâo pran joa khăp păp ană mơnuih, djru m[s kiăo tui dơng bruă blơi hră pơgang gah ia jrao, bơwih brơi tơlơi suaih pral kơ m[s kiăng mu\t amăng tơlơi hơd^p mơda khom dưi ngă tui geh gal hăng djru gum [ia\.

                                                                                    Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr