VOV4.Jarai - {ơi tơring ]ar Hoà Bình, Khul wai lăng mơng Jơnum min khoa apăn bruă pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar, phrâo pơphun Jơnum bơkơtoai ‘’Bruă ngă tui jơlan hơdră dêh ]ar pơtrun hro\ trun mrô sang ano\ rin hơđong kjăp [ơi kual djuai ania [iă, kual kơdư – Lăng mơng lu bơnah’’.

Mông Jơnum lăi pơthâo rơđah rơđông tơlơi pơhing mơng lu bơnah, mơng anom bruă kơnuk kơna, anom bruă wai lăng mơng kơnuk kơna hăng tơring ]ar, [ing kơhnâo amăng dêh ]ar ta hăng jar kmar kơ jơlan hơdră mơng Ping gah, Kơnuk kơna hăng kual djuai ania [iă hăng kual kơdư, tơkai c\ư\; hơdôm bruă hmư\ hing hloh amăng bruă ngă tui Jơlan hơdră hro\ trun mrô rin rơpa hơđong kjăp [ơi kual djuai ania [iă, kual kơdư c\ư\.

{ơi mông jơnum bơkơtoai, [ing khoa pơ ala pơlăi nao hơdôm mơta tơlơi bơdjơ\ nao jơlan hơdră djuai ania [iă hăng bruă ngă tui jơlan hơdră hro\ trun mrô sang ano\ rin hơđong kjăp [ơi kual djuai ania [iă, kual dăp kơdư, hăng 3 c\răn bruă:

Bruă ngă tui jơlan hơdră dêh ]ar pơtrun hro\ mrô rin hơđong kjăp [ơi kual djuai ania [iă, kual kơdư c\ư\ siăng – tơlơi anăp nao hăng lông lăng;

Hro\ trun mrô rin rơpa [ơi kual djuai ania [iă, kual kơdư\ c\ư\ - Lăng tui lu bơnah hăng hơdôm mơta bruă kiăng đing nao amăng bruă pơphun wai lăng bruă mơng Jơnum min khoa apăn bruă pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar, ha mơta le\ hơdôm boh than hơmâo ngă, tơlơi tơnap tap, do\ tơdu, tơlơi kiăng kơđiăng lơm ngă bruă hro\ trun mrô sang ano\ rin rơpa amăng tơring ]ar.

 Khoa pơ ala ơi Bùi Sỹ Lợi, Kơ-iăng khoa Jơnum min wai lăng bruă mơnuih mơnam mơng {irô git gai pơ ala mơnuih [on sang pơhiăp [ơi mông jơnum

Mơta pơko\n dong, anun le\ tơlơi kiăng ngă amăng bruă wai lăng ako\ bruă hăng Khul wai lăng, hơdôm Khul khoa pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar hăng Khul apăn pơ ala mơnuih [on sang hơdôm boh tơring ]ar.

Gum pơhiăp [ơi mông Jơnum, ơi Y Thông, Kơ-iăng khoa Jơnum min djuai ania [iă brơi thâo, bruă ngă tui jơlan hơdră dêh ]ar hro\ trun mrô sang ano\ rin [ơi kual djuai ania [iă, kual kơdư c\ư\ pơ[ut amăng bruă ngă tui jơlan hơdră 135.

Rup Mông jơnum abih bang

Yua hnun, bruă ngă truh kih jơlan hơdră 135 yôm biă hăng bruă ngă tui jơlan hơdră dêh ]ar pơtrun hro\ mrô rin rơpa hơđong kjăp.

Sa tơlơi hok mơ-ak hloh le\, ră anai mrô sang ano\ rin amăng dêh ]ar hro\ trun lu mơn, truh rơnuc\ thun 2018, mrô sang ano\ rin [ơi dêh ]ar ta yu\ kơ 6%.

Boh than tui anai jing ngă gru kơ lu dêh ]ar pơko\n hla tui.

Kơ-iăng khoa Jơnum min djuai ania ơi Y Thông pơhiăp đ^ [ơi mông Jơnum

Khă hnun, khoa pơ ala ơi Bùi Sỹ Lợi, Kơ-iăng khoa Jơnum min bruă mơnuih mơnam mơng {irô khoa git gai pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar ta lăi, mrô sang ano\ rin hro\ trun mơn, samơ\ sang ano\ rin pơ[ut lu pơ kual djuai ania [iă do\. Ơi Bùi Sỹ Lợi brơi thâo:

‘’Ră anai boh than ba glăi mơng bruă hro\ trun mrô rin [un mơng [ing ta aka [u kjăp ôh. Mrô sang ano\ rin le\, lơ\m 4 boh sang tơbiă anăn [un rin le\ hơmâo sa boh sang dong mut anăn.

Lu tơring glông rin ăt hơmâo sang ano\ rin lu biă mă, rơbêh 60%. Điện Biên, Yên Bái tơring glông 30a, mrô sang ano\ rin ăt rơbêh 60%.

Kâo ăt pơsit sa tơlơi, tơdah hơdră ngă bruă mơng [ing ta aka [u pơ[ut amăng bruă e\p tơhnal yua hơget rin, [u pơ[ut tơlơi gêh gal, [u git gai djơ\ ako\ bruă, amra ngă mrô sang ano\ rin mơng kual djuai ania [iă đ^ lu’’.

Lăi glăi tơlơi tơ`a: yua hơget djuai ania [iă rin? Tui hăng Nai prin tha tha prin ơi Nguyễn Hải Hữu, Khoa hơđăp Wai pơgang hăng lăng ba [ing c\ơđai, Ding jum mă bruă – tơhan rơka – mơnuih mơnam anun le\ yua anih do\, lo\n tơnah.

 Ơi Hà Ngọc Chiến, Khoa Khul pơ ala djuai ania mơng {irô khoa git gai pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar  c\râo bruă amăng mông Jơnum

Djuai ania [iă juăt do\ pơ anih tơnap biă, ataih yaih, jơlan nao rai tơnap, kông ngăn lo\n mơnai glai klô [u hơmâo ôh.

Laih dong tơlơi gêh gal bơwih [ong s^ mdrô [u gêh gal.

Anun le\ anih anom aka [u dưm knar, bruă bơ wih brơi mơnuih mơnam aka [u djơ\ hăng tơlơi kiăng. Anun le\ tơlơi pơmin, tơlơi thâo mơbruă mơng mơnuih rin [un do\ tơdu;

jơlan hơdră hro\ trun mrô rin rơpa aka [u djơ\ hăng rim kual plơi pla laih anun hơdră ngă bruă hro\ trun [un rin aka djơ\.

Dong mơng tơlơi pơsit tui anun, Nai prin tha ơi Nguyễn Hải Hữu, Khoa hơđăp Anom wai pơgang hăng lăng ba [ing c\ơđai, Ding jum mă bruă – tơhan rơka hăng mơnuih mơnam rơkâo đ^:

‘’Tui hăng kâo, ta kiăng rơkâo đ^, blung a le\ kho\m pơ[ut jơlan hơdră pơtrun. {ing ta hơmâo lu jơlan hơdră, yua anun kiăng tum pơ[ut glăi jơlan hơdră anai hiưm pă kiăng huăi ngă raih daih, huac\ gơnam tam, hro\ pran mơnuih mă bruă.

Tum pơ[ut glăi hơdră hro\ trun mrô sang ano\ rin le\ pơ[ut jing sa jơlan hơdră djru hro\ trun mrô rin kiăo tui kual djuai ania [iă hăng kual dăp kơdư. {ing ta kho\m kơđiăng nao kual phara.

Hơmâo mơn hơdră ngă bruă hro\m, samơ\ ăt hơmâo hơdră phara mơn. Yua anun, hơdră ngă bruă phara kho\m kiăng [ing ta kơsem min.

Kiăng tum pơ[ut le\ hơdôm anom bruă pơ[uh hơdră ngă bruă hăng pơ[ut glăi mrô hră pơ-ar. Pơ[ut h^ anom bruă wai lăng phun amăng bruă ngă tui jơlan hơdră’’.

Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr