VOV4.Jarai - Hơdră bruă tla prak kơ bruă pơgang dlai klô dưi po\k pơhai [ơi tơring ]ar Kontum mơng thun 2012. Dong mơng anun truh ră anai bruă hơduăh e\p glăi dlai klô dưi ngă tui tơlơi pơkă mơng Tơlơi pơhing 20 mơng {irô ding jum wai lăng bruă đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan dêh ]ar ta. Tơlơi anun ]i lăi khom pel e\p [ia\ biă mă `u 10% lon mơng pô dlai djuai II hăng abih bang pô dlai djuai I. Mrô bruă dưm kơnar pel e\p ju\ yap dlai hăng tơnap ngă tui. Bruă mă yua WebGis amăng bruă lăng glăi prak mă yua kơ bruă pơgang dlai amra djru ba glăi bôh tơhnal amăng bruă wai lăng mrô dlai.

Dưi pok pơhai [ơi 3 tơring ]ar Kontum, Lào Cai hăng Thừa Thiên Huế, Rơwang bruă kơtưn ngă tui hơdră bruă tla prak pơgang dlai [ơi Việt Nam hmâo sa mơta bruă, anun le\ pơlar WebGis kiăng kơtưn djru hơdôm bruă tla prak pơgang dlai. Ơi Hồ Thanh Hoàng, Khoa Keh prak pơgang hăng pơlar dlai klô tơring ]ar Kontum brơi thâo: Gum hrom rơwang bruă anai, amăng rơwang giăm sa thun rơgao, Keh prak gum hrom hăng tơlơi lăi pơthâo mơng dêh ]ar djru abih bang mrô djă pioh hăng pơ phun hơdôm yak prăp lui kiăng hloh pioh mă yua sit nik [ơi tơring ]ar:

“Bơ\ sa yak dong le\ amra do# tơgoan {irô ding jum wai lăng bruă đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan dêh ]ar ta mă yua sa tơlơi pơsit kơ glông hơdră lăng glăi  le\ [ing ta amra mă yua sit nik [ơi tơring ]ar. Kiăng tơdơi anai djop bruă dưi ngă tui geh gal, djơ\ tơlơi pơkă mă yua ră anai, keh prak Pơgang hăng Pơlar dlai klô tơring ]ar Kontum rơkâo laih Phun akha wai lăng dlai kyâu, Keh prak Pơgang dlai Việt Nam ăt kah hăng gru\p wai lăng IPfes dêh ]ar ta pơ phun pơhrăm brơi hăng ]ang rơmang bruă pel e\p lăng glăi tui jơlan gah phrâo anai [ing ta amra mă yua hyu đơr hơr amăng tơring ]ar.”

Hrom hăng sa bruă pơhra\m hlâo kơ anun dưi pơ phun laih [ơi Hà Nội, amăng dua hrơi rơnu] blan 10 phrâo rơgao, [ơi plơi prong Kontum, Keh prak Pơgang hăng pơlar dlai tơring ]ar Kontum gum hrom hăng Rơwang bruă “Kơtưn ngă tui hơdră bruă tla prak pơgang dlai klô [ơi Việt Nam” yua kơ Sang prak Đ^ kyar kual ASIA (ADB) djru pơ phun “Pơhra\m pơ phô hlâo mă yua mrô djă pioh  [ơi WebGis amăng bruă pel e\p bruă tla prak pơgang dlai klô”. Nai prin tha Tiến sĩ Triệu Văn Hùng, Khoa Khul kơsem min bôh thâo phrâo  đang kyâu dêh ]ar Việt Nam, Kơ-iăng khoa gum pơhiăp Rơwang bruă Kơtưn ngă tui hơdră bruă tla prak pơgang dlai klô [ơi Việt Nam lăi le\, tơring ]ar Kontum hmâo lu tơlơi gal lom ngă tui bruă pel e\p glăi tui jơlan gah phrâo:

 “Kontum hmâo sa tơlơi gal le\ truh thun 2015 hmâo laih bôh tơhnal kơ yap glăi kual dlai đơ đam dêh ]ar. Hăng sa amăng hơdôm tơring ]ar blung a mrô djă pioh sit nik kơ bruă pel e\p dlai dưi lăi pơthâo hrom hăng hơdôm tơlơi pơkon kơ bôh thâo phrâo yua anun rơwang bruă pơ phun pơ phô laih [ơi tơring ]ar. Hăng anai le\ tơring ]ar Blung a kơsem min mă yua mrô djă pioh mơng bruă ju\ yap lon dlai pơke\ hăng bôh thâo măi mok pel e\p pioh djru kơ bruă tla prak pơgang dlai klô.”

Kiăng pơjing tơlơi djơ\ hrom amăng ngă tui bruă mă yua mrô djă pioh WebGis amăng bruă pel e\p glăi prak tla kơ bruă pơgang dlai klô, amăng mông pơhra\m tal 2  dưi pơ phun [ơi plơi prong Kontum, hơdôm mơnuih apăn bruă, mơnuih glăk do# mă bruă [ơi 10 Anom wai lăng dlai klô, Anom phun wai lăng dlai klô, Gơnong bruă đang hmua hăng đ^ kyar plơi pla, Keh prak pơgang hăng pơlar dlai klô tơring ]ar Kontum dưi lăi pơthâo kơ glông hơdră WebGis pơ[u\t djă pioh hơduah lăng tơlơi pơplih mơng dlai klô Formis II hăng plăng Web djă pioh mrô kơ bruă bơwih brơi kơ dlai klô; dưi pơtô brơi bruă mă yua internet lăi pơthâo mrô djă pioh mơng Gis pơdah tui tlôn – WebGis hăng pơhra\m mă yua măi kompiuter hră ]ih pioh kơ bruă lăng tui tơlơi pơplih mơng dlai. Ơi Nguyễn Thanh Hoàn, mơnuih juăt bruă gum lăi pơthâo Gis brơi thâo, mă yua mrô djă pioh WebGis amăng bruă pel e\p glăi prak tla kơ bruă pơgang dlai amra dưi pơsir tơlơi akă dưi ngă mơng bruă lăng glăi dlai tui Tơlơi pơkă mrô 20 mơng {irô ding jum wai lăng bruă đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan dêh ]ar ta, anun le\ [u dưi wai lăng mrô:

 “Tơdah hơduah e\p tui jơlan gah hơđăp, anun le\ mă yua jơlan gah hơđăp pioh tla prak kơ bruă pơgang dlai klô le\ mrô ju\ yap  mơng m[s [u dưi djơ\ hrom hăng mrô lăi pơthâo tơlơi pơplih lon dlai mơng mơnuih wai lăng dlai kyâu. Tui anun pơmu\t nao hrom amăng gơnong bruă đang kyâu amra hmâo dua glông mrô djă pioh hrom hrom hăng anun do# glăi pha ra pha ra. Plăng WebGis anai ngă bruă tô nao rai kơplah wah mrô lăi pơthâo pơplih lon dlai bơnah dlai kyâu, mu\t amăng plăng djă pioh mrô prak tla kơ bruă pơgang dlai klô Đại học Lâm nghiệp pioh ju\ yap pơjing rai mrô prak tla kơ bruă pơgang dlai. Tui anun mrô djă pioh amra pơlir hơbit sa jơlan. Amra plai [ia\ pran jua pioh kơ bruă hyu mă pơhrui, tum pơ[u\t mrô djă pioh mơng tơring ]ar.”

Hrom hăng tơlơi prăp lui to\ng ten hơdôm tơlơi kiăng hloh mơng Keh prak pơgang hăng pơlar dlai klô tơring ]ar Kontum, tơdah amăng thun anai, {irô ding jum wai lăng bruă đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan dêh ]ar ta mă yua tơlơi pơsit kơ glông hơdră mă yua mrô djă pioh WebGis amăng bruă pel e\p glăi prak tla kơ bruă pơgang dlai klô, tơring ]ar Kontum amra jing tơring ]ar blung a kơsem min, mă yua mrô ju\ yap dlai klô, pơke\ hăng măi mok hơduah e\p pioh djru kơ bruă tla prak mă yua kơ bruă pơgang dlai.

                                                                        Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr