VOV4.Jarai - Tui hăng mrô yap mơng Jơnum min pơhlôm jơlan nao rai lo\n ia ta, thun 2019 tơlơi truh [ơi jơlan nao rai hro\ trun wot 3 mơta gah mrô mơta tơlơi truh, mrô mơnuih djai hăng mrô mơnuih rơka.

Khă hnun hai, amăng mrô giăm truh 16 rơbâo mơta tơlơi truh ngă djai laih giăm truh 7 rơbâo ]ô mơnuih.

Biă `u, amăng ha thun, mrô mơta tơlơi truh kơtang truh na nao, ngă bơngot amăng mơnuih mơnam.

Tơdơi ba tơbiă, yua mơng hơpă ba truh mrô tơlơi truh prong hmâo na nao tui anun, hlơi pô gơgrong ba tơlơi anun, hăng jơlan gah pơsir hiưm hơpă kiăng plai [ia\ tơlơi truh [ơi jơlan glông glăk jing tơlơi đing nao mơng abih bang mơnuih mơnam.

Mơnuih [ôn sang akă hmâo wor bit ôh 3 mơta tơlơi truh prong to# tui tlôn [ơi tơring glông Kim Thành, tơring ]ar Hải Dương ngă 7 ]ô mơnuih djai.

Hlâo kơ anun, ăt [ơi tơring glông Kim Thành mơn, sa gru\p mơnuih nao ]ua\ pơsa\t tơhan pơsa\n drơi [ơi jơlan glăi pơ\ sang hmâo rơdêh pơgiăng gơnam tam jrom djơ\ ngă 8 ]ô mơnuih djai.

Bôh than mơng hơdôm tơlơi truh anun dưi hmâo hơdôm [irô apăn bruă anai pơblang biă `u yua kơ pô mơgăt rơdêh [u dưi gơgrong pô yua kơ đuăi hmar đơi, đuăi [ơi glông [u djơ\ jơlan pô đuăi, [u lăng kơđiăng to\ng ten, be\ blăi [u djơ\ tơlơi pơkă…

Khă hnun hai tui hăng [ing juăt bruă jơlan nao rai bôh than phun le\ bruă lui raih gah tơlơi pơkă hăng wai lăng kual mơnuih [ôn sang do#, ba truh tơlơi m[s pơ[ăi mă, ngă pơplih glông jơlan nao rai.

Ơi Trần Hữu Minh, Kơ-iăng Khua Anom bruă Jơnum min pơhlôm jơlan nao rai lo\n ia ta lăi le\:

“Rơngiao kơ bôh than bơdjơ\ nao bruă mơgăt rơdêh dong le\, do# hmâo bôh than bơdjơ\ nao jơlan nao rai, pơkă jơlan nao rai dong. Anai le\ tơlơi [ing ta kiăng đing nao.

{ing ta thâo le\ plăng jơlan pơhlôm glông nao rai mơng [ing ta ră anai hmâo ara\ng pơ[ăi mă prong biă.

Tơlơi anai le\ yua [ing ta kăng pơpha anih m[s do#, anih anom hmâo lu rơgao hơnong sang do# m[s rôk tui hơdôm ara\ jơlan prong, tơlơi anai ngă brơi jơlan prong to# tơno# jing h^ hơdôm ara\ jơlan plơi prong, lom rơdêh đuăi nao rai hăng rơnoh đuăi hmar tui anun, lom hmâo lu mơnuih găn nao rai [ơi jơlan amra hmâo lu tơlơi truh biă.”

Sa amăng hơdôm bôh than ba truh lu tơlơi truh [ơi jơlan ngă kơtang amăng hơdôm hrơi rơgao pơphun tơbiă rai mơng tơlơi pô mơgăt rơdêh mơ`um tơpai, [iêr lom mơgăt rơdêh.

Tơlơi lăp lăi le\ khă hơdôm [irô apăn bruă anai hmâo pel e\p na nao, kơtưn bơtơhmal samơ\ tơlơi mơnuih mơgăt rơdêh mă yua tơpai, [iêr ăt do# lu mơn.

Bôh than ba truh mơng tơlơi truh [ơi jơlan glông yua kơ măt tơpai, tui hăng tơlơi gum pơhiăp mơng lu mơnuih le\ yua kơ tơlơi phiăn juăt hơd^p mơda, bôh thâo mơng m[s kơ tơlơi mơ`um tơpai [iêr do# glăi mơng sui laih.

Hrom hăng anun, bôh tơhnal mơng bruă pơtô pơhra\m, hyu lăi pơhing do# [ia\, akă ngă tui klă bruă ba gru hlâo ngă tui tơlơi pơkă “sit lăi mơ`um tơpai [iêr laih [u dưi mơgăt rơdêh dong tah” mơng [ing apăn bruă, mơnuih ping gah; bruă hyu tir wai lăng pơsir tơlơi ngă soh akă kơja\p. Ơi Bùi Danh Liên, pô kơhnâu gah jơlan nao rai lăi le\:

“Tơlơi truh [ơi jơlan glông yua kơ lu bôh than ba truh, samơ\ lu biă `u ăt yua kơ pô mơgăt rơdêh [u thâo gơgrong pô mơn.

Yua anun ană mơnuih jing phun than, lom `u pơphun hmâo hơdôm tơlơi prong thơ [ing ta khom hmâo tơlơi pơkă kơja\p kiăng pơsir hmâo tơhnal pơhu^ kơtang hloh pioh huăi hmâo mơnuih mơgăt rơdêh ba truh tơlơi hu^ rơhyư\t kơ drơi pô hăng abih bang mơnuih mơnam.”

Tui hăng [ing kơhnâu gah jơlan nao rai, hơdôm hrơi rơgao hmâo lu jơlan gah pơsir dưi ]ang rơmang djru ngă plai [ia\ tơlơi truh [ơi jơlan glông samơ\ bôh nik `u le\ akă ba glăi bôh tơhnal kah hăng tơlơi ]ang rơmang ôh, yua ngă tui akă tơpă.

Bơhmutu `u, bruă wai lăng mơnuih mơgăt rơdêh tơdơi kơ dưi pơsit brơi hră mơgăt rơdêh akă kơja\p, bruă pơplih hră mơgăt rơdêh kơ mơnuih mă yua ngă soh tơlơi phiăn [ơi jơlan nao rai, yap wot tơlơi ba truh tơlơi pơjrom do# ngă amu` đơi.

Bruă pơphun pơkă jơlan nao rai ăt akă ngă tui ba glăi bôh tơhnal mơn, kơ[ah [udah glông rek pik ia ping tuir, hnal lăi pơthâo [ơi jơlan nao rai akă djơ\ do# lu [ơi hơdôm ara\ jơlan tơring ]ar, jơlan [ơi tơring glông.

Bruă mă yua bôh thâo măi mok amăng pơsir tơlơi ngă soh, bruă ngă soh tơlơi phiăn pơkă ăt do# hmâo lu tơlơi gun mơn.

Nai tha prin, nai prin tha Từ Sỹ Sùa, Sang hră Đại học pơtô bruă jơlan nao rai du\ pơgiăng Hà Nội brơi thâo:

“Hmâo lu mơnuih [u ngă tui djơ\ tơlơi phiăn pơkă [ơi jơlan nao rai djop djel, djơ\ hơdră bơhmutu `u kah hăng đuăi soh ]ra\n jơlan, [u thâo gơgrong pô lom đuăi hmar, mơ`um tơpai, [iêr lom đuăi [ơi jơlan glông, yap wot mơnuih rơbat tơkai ăt jing bôh than ba truh tơlơi răm băm.

Yua anun, kiăng hmâo bruă lăi pơhing, pơtô pơhra\m, pơhra\m tơlơi phiăn, hơdôm bruă ngă soh tơlơi phiăn le\ khom bơtơhmal, yua kơ khom ngă tui djơ\ tơlơi phiăn pơkă.

Tui hăng kâo mă yua tơlơi bơtơhmal le\ hmâo noa yôm biă anun yơh kkom kiăng pơhư prong hăng kơtưn brơi abih bang hơdôm mơta [u djơ\ kơnong kơ ha jăn rơdêh prong ôh, yap wot rơdêh thut, rơdêh dang wang hăng mơnuih rơbat [ơi jơlan hai.”

Khua ding jum wai lăng jơlan nao rai hăng du\ pơgiăng dêh ]ar ta ơi Nguyễn Văn Thể lăi le\, hơdôm bôh [irô apăn bruă kiăng đing nao jơlan gah pơsir pơtrut kơtang hăng pơđ^ tui bôh tơhnal mă yua hơdră bôh thâo măi mok amăng pơhlôm [ơi jơlan glông:

“{ing gơmơi kiăng pơjing sa glông hơdră lăng tui hăng măi mok găn rơgao hơdră phrâo măi mok, tui mrô prong kiăng [ing ta lăng tui bruă du\ pơgiăng nao rai [ơi hơdôm bôh [ôn prong, [ơi hơdôm anih anom juăt hmâo lu mơnuih rơdêh nao rai, jơlan ]ơlah 3, ]ơlah 4 hăng hơdôm anih kuh nao rai dleh tơnap kiăng [ing ta lăng tui bruă ngă tui mơng m[s, mơng [ing nao rai [ơi jơlan glông amăng đơ đam dêh ]ar Việt Nam, mơng anun [ing ta pơphun phak bơtơhmal hơdôm bruă ngă soh.

Hrom hăng anun mă yua bôh thâo phrâo măi mok pioh wai lăng glông jơlan, plăng jơlan.”

Juăt `u hmâo tơlơi truh le\ yua pô mơgăt rơdêh [u gưt ngă tui djơ\ tơlơi phiăn pơkă.

Yua anun, kiăng plai [ia\ tơlơi truh [ơi jơlan glông kiăng pơtrut kơtang bruă hyu lăi pơhing, pơtô pơhra\m, pơsur m[s pơdo\ng bôh thâo nao rai [ơi jơlan glông; hrom hăng anun khul apăn bruă anai kơtưn bruă hyu tir, wai lăng pơsir tơpă hăng hlơi mơgăt rơdêh đuăi nao rai ngă soh tơlơi phiăn pơkă.

Kiăng pơgang be\ hmâo tơlơi truh, [u hmâo hlơi ôh rơngiao kơ pô ta khom kơđiăng ngă tui djơ\ Tơlơi phiăn pơkă [ơi jơlan nao rai./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang