VOV4.Jarai - Hơdôm hrơi rơgao, Jơnum min pơtom hiăp mơng Khoa pơ ala m[s dêh ]ar ta hmâo tal nao mă bruă [ơi hơdôm bôh tơring ]ar kual }ư\ Siăng, lăng tui bruă ngă tui hơdôm tơlơi pơkôl gum hrom kơplah wah 3 bôh dêh ]ar Kur – Lao – Việt Nam amăng kual ]ơlah tlâo pơđ^ kyar.

Do\ng amăng kual ]ơlah tlâo pơđ^ kyar, tơring ]ar Kontum hmâo jơlan guai lon ia rơbêh kơ 292 km ha mơguai hăng dêh ]ar Lao, Kur.

Ră anai tơring  ]ar hmâo 1 bah amăng jar kơmar, 3 bah amăng guai anet hăng sa jơlan pok pơhư kơ bruă s^ mdrô nao rai hăng dêh ]ar gơyut.

Ngă tui hơdôm tơlơi pơkôl gum hrom kơplah wah tlâo bôh dêh ]ar Kur – Lao – Việt Nam, mơng thun 2011 truh ră anai, tơring ]ar Kontum hmâo k^ pơkôl 34 wot tơlơi pơkôl jar kơmar tui hơdră “Hră ]ih hơdor pioh”; pơ phun truh kih 3 bruă Jơnum kiăng kơtưn gum hrom pơđ^ kyar; rơbêh kơ 7 thun rơgao hmâo rơbêh kơ 2 klăk 500 rơbâo wot ]ô mơnuih hăng 244.000 bôh rơdêh mut tơbiă; prăk pơhrui glăi mơng gơnam blơi s^ nao rai găn rơgao guai lon ia hmâo 1 klai 191 klăk dolar Mi, abih bang pơhrui glăi ngăn drăp [ơi tơring ]ar hmâo 1.340 klai prăk…

Hơdôm bruă gum hrom pơkon kah hăng bôh thâo mơnuih mơnam, gum hrom pơgang tơlơi rơnuk rơnua guai lon ia, ngă amu` hră pơ-ar… hmâo bôh tơhnal lăp djă pioh.

Khă hnun hai, tui hăng yă Trần Thị Nga, Kơ-iăng Khoa Jơnum min m[s tơring ]ar Kontum, tơring ]ar ăt glăk bưp [u [ia\ mơn tơlơi tơnap lom ngă tui hơdôm tơlơi pơkôl gum hrom kơplah wah 3 bôh dêh ]ar Kur – Lao – Việt Nam amăng kual ]ơlah tlâo pơđ^ kyar:

“Kơnuk kơna tuh pơ plai ăt akă lu mơn, biă `u hluai tui hơdôm bruă bơkơtuai rim thun. Phrâo anai pơsur hmâo ODA Japan tuh pơ plai amăng bruă pơkra jơlan nao rai.

Pơđ^ kyar phun kơ su, tơring ]ar Kontum pơjing laih hơdôm đang phun kơ su. Khă hnun hai tuh pơ plai kơ bruă pơkra dơlăm ră anai [ing gơmơi ăt akă hmâo mơn.

Kơ[ah hơdră git gai hrom Kur, Lao, Việt Nam hăng akă hmâo tơlơi pơ pha gum hrom kơplah wah hơdôm anih anom anun bôh tơhnal sit nik akă [u prong. Bơ\ gah gơyut ngăn rơnoh [u lu anun bruă gum hrom hơdră hrom [u lu”.

Amăng mông lăng tui, Gru\p hyu mă bruă mơng Jơnum min pơtom hiăp mơng Khoa pơ ala m[s dêh ]ar ta ăt ngă rơđah dong mơn kơ rơnoh, ano# gêh gal, tơlơi tơnap tap amăng bruă ngă tui hơdôm tơlơi pơkôl, kah hăng: Hăng bruă ngă tui 12 hơdră bruă đing nao hlâo; 8 jơlan hơdră pơkă pơđ^ kyar abih bang; tơlơi đ^ kyar s^ mdrô, tuai ]ua\ ngui kual guai lon ia; bruă gum hrom ngă tui plăng pôr pơhing điện tử 3 bôh dêh ]ar…

Gru\p lăng tui ăt ]ih djă pioh mơn sa dua mta tơlơi gum pơhiăp, ba tơbiă mơng tơring ]ar, kah hăng: đing nao ngăn rơnoh tuh pơ plai pơkra jơlan nao rai, sang ]ơ [ơi guai lon ia, sang ]ơ mơng tơring ]ar, sang ]ơ [ơi guai lon ia; djru prăk ODA kơ Lao kiăng pơđ^ kyar bơwih [ong mơnuih mơnam [ơi [ut Đak Bar, tơring glông Đak Chưng, tơring ]ar Sê Kông; djru ngăn rơnoh pơsur pơđ^ kyar bơwih [ong nao rai kual guai lon ia Việt Nam – Lao – Kur; ba Rơwang bruă djru pơđ^ kyar [ơi kual guai lon ia – Rơwang bruă anet tơring ]ar Kontum mut amăng kơ]a\o bruă găp [rô rơwang mơng thun 2015-2020.

{ơi tơring ]ar Gialai, Jơnum min m[s tơring ]ar hmâo lăi laih sa dua tơlơi tơnap, tơlơi gun amăng pok pơhai ngă tui hơdôm tơlơi pơkôl gum hrom, hrom hăg anun rơkâo pơ\ anăp anai Kơnuk kơna 2 bôh dêh ]ar Việt Nam hăng Kur hăng hơdôm tơring ]ar ha mơguai kơtưn gum hrom lăi pơthâo nao rai tơlơi pơhing, pơjing glông jơlan tơlơi phiăn gêh gal pơtrut pơsur anom bơwih [ong tuh pơ plai; rơkâo hơdôm Ding jum, gơnong bruă dêh ]ar ta ta` pơdo\ng hăng lăi pơthâo hăng Khoa dêh ]ar Tơlơi pơkôl kơ mơnuih mă bruă.

Gru\p lăng tui mơng Jơnum min pơtom hiăp mơng Khoa pơ ala m[s dêh ]ar ta ]ih djă pioh hăng pơsit yôm tơlơi gơgrong hlâo mơng tơring ]ar Gialai amăng ngă tui hơdôm tơlơi pơkôl gum hrom kual }ơlah tlâo pơđ^ kyar.

Hơdôm tơlơi rơkâo đ^, ba tơbiă mơng tơring ]ar amra dưi lăi pơthâo kơ Kơnuk kơna, Jơnum min apăn bruă Khoa pơ ala m[s dêh ]ar ta pel e\p, pơsir amăng hơdôm hrơi ta` hloh.

Ngă tui tơlơi pơkôl gum hrom kơplah wah 3 bôh dêh  ]ar Kur – Lao – Việt Nam, hơdôm hrơi rơgao, tơring ]ar Daklak hăng hơdôm bôh tơring ]ar gah dêh ]ar Kur hăng hơdôm bôh tơring ]ar gah dơnung dêh ]ar Lao hmâo pok pơhai lu hră pơ-ar gum hrom ]ih djă pioh tu\ yua gah bơwih [ong, bruă kơđi ]ar dơlăm, ngă gal brơi klă pioh mă yua ba glăi bôh tơhnal, ano# gal mơng rim bôh dêh ]ar.

Tơring  ]ar Daklak djru laih khul ling tơhan dêh ]ar Kur pơdo\ng Sang jưh tuai khul ling tơhan tơring ]ar Mondulkiri; djru gong hre\ apui kơ 3 puih kơđông mơng tơring ]ar Mondulkiri, pơdo\ng hơdôm sang ia jrao, anih hrăm hăng lu ring bruă mă yua amăng tơlơi hơd^p mơda kơ dêh ]ar gơyut.

Ră anai hmâo 4 rơwang bruă tuh pơ plai mơng hơdôm mơnuih tuh pơ plai tơring ]ar Daklak glăk pok pơhai ngă tui [ơi hơdôm tơring ]ar gah dêh ]ar Kur, Lao, hăng abih bang prăk tuh pơ plai rơbêh kơ 200 klăk dolar Mi.

Hrom hăng anun, hơdôm bruă gum hrom ngă tui amăng bruă pơđ^ kyar đang kyâu, hro\ trun rin rơpa, bôh thâo mơnuih mơnam pơgang lon ia – rơnuk rơnua plơi pla kah hăng: tơlơi kăng guai lon ia hăng dêh ]ar Kur; gum hrom kơdo\ng [ing ngă soh; gum hrom wai lăng, rô nao rai guai lon ia; lăi pơhing, pơsur m[s dua bơnah guai lon ia leng kơ dưi pok pơhai ha amăng ple\, ba glăi bôh tơhnal klă.

Pơhiăp amăng mông mă bruă hăng Jơnum min pơtom hiăp mơng Khoa pơ ala m[s dêh ]ar ta, Y Grang Niê K’Nơng, Kơ-iăng Khoa Jơnum min m[s tơring ]ar Daklak lăi le\, bôh tơhnal gum hrom tuh pơ plai akă djơ\ hăng ano# gal mơng 3 bôh dêh ]ar, bruă pơtrut tuh pơ plai do# [ia\, akă hmâo anom bơwih [ong mơng Lao hăng Kur tuh pơ plai [ơi Daklak, anom mă yua do# lu ano# [u gal, anun bruă rô nao rai s^ mdrô, gum hrom tuh pơ plai kơplah wah hơdôm bôh tơring ]ar [u prong:

“Daklak đing nao biă bruă pơtrut tuh pơ plai, khă hnun hai truh kơ ră anai bruă tuh pơ plai [ơi Daklak tơnap iâu pơthưr biă.

S^ blơi gơnam tam le\ akă hmâo bah amăng guai lon ia, anun [u dưi ngă tui.

Yua hơget bruă ngă pơhư\] tuh pơ plai [u dưi, yua hơget anom mă yua pô [u hmâo tu\ yua bơkơtưn.

Tuh pơplai mơng hơdôm bôh dêh ]ar Kur hăng Lao hơdôm bôh anom bơwih [ong djưng djư biă yua kơ [u hơđong.

Anun le\ tơlơi tơnap hrom kơ tơring ]ar ăt kah hăng tơlơi tơnap kơ bruă pơtrut tuh pơ plai kơplah wah 3 bôh dêh ]ar”.

Hluai tui anun, tơring ]ar Daklak rơkâo Kơnuk kơna mă yua, pơkra glăi hơdră bruă djru pha ra pơđ^ kyar bơwih [ong – mơnuih mơnam glông guai lon ia kiăng djơ\ hăng bôh nik mơng rim tơring ]ar; Mă yua hơdôm hơdră bruă djru gum, pơtlaih hơdôm tơlơi gun amăng bruă ngă hră pơ-ar hăng pơsur klă hơdôm bôh anom bơwih [ong dêh ]ar Kur, Lao tuh pơ plai kơ Daklak. Hrom hăng anun ta` pok pơhai pơdo\ng jơlan bah amăng guai Dak Ruê./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr