VOV4.Jarai- Amăng lu thun rơgao, Keh prăk djru [ing c\ơđai tơring ]ar Daklak jing anih tô nao rai tơlơi khăp pap, pơlir hơbit pran jua kiăng khăp, thâo c\ơmah mơng mơnuih mơnam hăng [ing c\ơđai rin [un, c\ơđai sang ano\ tơnap tap [ơi tơring ]ar.

Dong mơng anun, pơtrut pran jua, đăo gơnang kiăng [ing c\ơđai hrưn đ^ tơlơi hơdip [u bưng băi, anăp nao tơlơi hơdip hiam klă rơđah rơđông pơ anăp.

Hơdôm hrơi anai, adơi Lục Thị Thắm, 10 thun, do\ [ơi thôn 6, să Ea Hu, tơring glông C|ư\ Kuin hok mơ-ak lơm blung a hơdip amăng sang phrâo, hiam prong, agaih, anai le\ tơlơi `u kiăng khăp mơng hlâo laih.

Adơi Thắm ră ruai: Ama `u rơngiă mơng `u do\ anet, rim bruă amăng sang ano\ lêng hơjăn am^ `u đôc\ ngă. {u sui lơi mơng anun, am^ `u hai hơmâo tơlơi ruă bơbrah kl^ lo\m [ơi ming, tơlơi hơdip kơ[ah hơđăp yơh ră anai jai tơnap hloh.

Djo\p mơta prăk kak mă yua amăng sang ano\, blơi jrao gun lêng tơguăn prăk arăng djru kơ sang ano\ rin hăng tơlơi djru mơng neh met wa amăng plơi.

Khă sang do\ yik yôk, tơ\i phơ\i sui laih, samơ\ lăng tơlơi hơdip sang ano\ `u tơnap, am^ ană `u [u khin pơmin nao bruă man pơdong sang phrâo ôh.

Dong mơng hrơi hơmâo Keh prăk djru pơgang ba [ing c\ơđai [ơi tơring ]ar Daklak hăng [ing hơmâo pran jua c\ơmah djru ba 50 klăk prăk man pơdong sang phrâo, am^ ană `u hok kơdok biă mă.

Dong mơng hrơi anai, sang ano\ `u amra [u hu\i hơjan hlim ia [le\, huaiư đuăi kơđap kơ hơjan tui hăng hlâo dong tah.

‘’Lơm hơmâo Keh prăk djru pơgang ba [ing c\ơđai Daklak djru man pơdong sang phrâo kơ am^ ană kâo, kâo lăng mơ-ak biă, laih anun [u hu\i hơjan hlim ia [le\, huăi đuăi nao pit pơ sang ơi kâo dong tah.

Kâo [uăn amra gir hrăm hră, huăi ngă rơngiă pran anom bruă djo\p gưl gleng nao djru ba am^ ană gơmơi ôh’’.

Keh prăk djru kơ [ing c\ơđai tơring ]ar Daklak brơi prăk kơ [ing c\ơđai sang ano\ rin

Jing ană tơlu\i amăng sang ano\ hơmâo 4 c\ô adơi ayong, khă sang ano\ rin, [ing ayong jing pơdơi sang hră hyu mă bruă arăng, samơ\ H’Nul Niê, djuai ania Êđê, [ơi [uôn Êga, să Ea Kmut, tơring glông Ea Kar ăt bak kơdung hră nao hrăm hră mơn, `u kiăng thâo boh hră, kiăng tơdơi anai huăi tơnap tap đơi. 

Thâo hluh pran jua djru prong mơng [ing ayong, biă mă `u lơ\m ama `, pô wai lăng amăng sang ano\ bưp tơlơi truh [lung ai, am^ `u hơmâo tơlơi ruă dong, adơi gir hrăm hră hăng ngă bruă amăng sang ano\, kiăng [ing ayong nao mă bruă pơ ataih hơđong pran jua bơwih [ong.

Tơnap tap tui anun, samơ\ H’Nul Niê ăt gir hrưn đ^ găn rơgao abih tơlơi tơnap tap, lu thun hrăm rơgơi. Pơsit tơlơi gir run mơng adơi, phrâo rơgao, Keh prăk djru kơ [ing c\ơđai tơring ]ar Daklak brơi prăk hơmâo nua 1 klăk prăk. Anai le\ tơlơi hiam klă, djru pơtrut pran jua hrưn đ^ amăng bruă mă, hrăm hră:

‘’Thun anai kâo hơmâo mă prăk arăng djru, kâo lăng mơ-ak biă. Anung prăk djru anai jing pơtrut pran jua kiăng kâo hrăm hră laih anun gir hrưn đ^ hloh dong amăng thun blan pơ anăp’’.

Hăng adơi H’My Su Buôn Krông, djuai ania Êđê, [ơi buôn Drao, să Ea Kênh, hrăm anih 7, sang hră gưl dua Lê Đình Chinh, tơring glông Krông Pac\, tơlơi hok mơ-ak mơng `u le\ hơmâo Keh prăk djru kơ [ing c\ơđai tơring ]ar brơi rơdêh tang wang nua 1 klăk 500 rơbâo prăk.

Adơi H’My Su brơi thâo, mơng sang `u nao pơ sang hră giăm 2 km, samơ\ mơng hlâo truh ră anai `u lêng rơbat tơkai soh. Kiăng nao pơ sang hră djơ\ mông, `u lêng nao ta` hloh kơ gơyut gơyâo sa mơng [ơ\i, lu wơ\t hơjan [u hmao thâo, [u hơmâo anih kơđap, `u rơbat nao hlao amăng ia hơjan mơtăm.

Khă mơng tơnap, samơ\ rim hrơi `u ăt gir nao hrăm kơn, kiăng thâo hră, ngă bruă `u amuaih. Yua hơdôm tơlơi gir run tui anun, 3 thun mơtăm `u lêng mă hră bơni c\ơđai hrăm rơgơi.

Rơdêh tang wang jing gơnam pơpu\ kơ tơlơi gir run mơng `u yơh anun. Djru H’My Su nao sang hră ta` hloh laih anun to\ tui pran jua amuaih hrăm hră.

‘’Hrơi anai, kâo mơ-ak biă yơh lơm hơmâo rơdêh, anai le\ gơnam yôm biă hăng kâo. Hăng rơdêh tang wang anai, kâo nao hrăm hră amra ta` hloh, plai [iă gleh. Kâo amra hrăm hră rơgơi kiăng tơdơi anai dưi ngă bruă kâo khăp le\ ngă ơi ia jrao’’.

Adơi Lục Thị Thắm c\ơkă sang do\ hơdor tơngia

Dong mơng ako\ thun truh ră anai, Keh prăk djru [ing c\ơđai tơring ]ar Daklak iâu pơthưr, pơlir hơbit [ing hơmâo pran jua c\ơmah, brơi 457 anung prăk kơ [ing c\ơđai sang ano\ tơnap tap, hrăm rơgơi, giăm 100 boh rơdêh tang wang, djru man pơdong 11 boh sang hơdor tơngia kơ [ing c\ơđai drit droai, sa boh sang hră muai hăng lu ring bruă pơkon kah hăng klơi ia bơmun, ngă sang juă glai kơ hơdôm boh sang hră [ơi kual ataih, asuek.

Mrô c\ơđai hơmâo djru ba le\ rơbêh 7.000 c\ô, hăng mrô prăk djru abih tih 6 klai 400 klăk prăk. Hro\m hăng anun, Keh prăk ngă hro\m hăng hơdôm anom bruă rơngiao mơng kơnuk kơna, hơdôm boh sang ia jrao pok pơhai jơlan hơdră khăm hơtai boh, khăm mơta hăng brac\ brơi [ing [ah tơ[uai, [ah adung kơ hơdôm c\ô c\ơđai sang ano\ tơnap.

Ơi Lâm Đình Nhiên, Khoa Keh djru [ing c\ơđai tơring ]ar Daklak brơi thâo, hăng tơlơi gơgrong bruă pơtruh nao rai kơplah wah anom bruă djru hăng [ing hơmâo pran jua c\ơmah kơ [ing c\ơđai sang ano\ tơnap tap, amăng thun blan pơ anăp anai, Keh prăk amra hyu iâu pơthưr anom bruă mơnuih mơnam, rim c\ô mơnuih djru prăk lu hloh dong kơ [ing c\ơđai rơwen rơwô, drơi jăn [u klă, c\ơđai sang ano\ tơnap, djru ba [ing gơ\ hơmâo tơlơi hơdip hiam klă hloh tơdơi anai.

‘’Amăng thun blan pơ anăp Keh prăk djru [ing c\ơđai amra pơtruh nao rai hăng iâu pơthưr anom bruă mơnuih mơnam amăng tơring ]ar hăng rơngiao mơng tơring ]ar, hơdôm anom bruă rơngiao mơng kơnuk kơna djru ba dong, kah hăng man pơdong sang hră muai, pơdong sang hơdor tơngia kơ [ing c\ơđai kual ataih, kual asuek hăng c\ơđai drit droai, tơnap tap, khăm pơjrao tơlơi ruă kah hăng brac\ brơi [ing ruă tơdu hơtai boh, brac\ brơi [ing c\ơđai [ah adung, [ah amăng bah. Rơngiao mơng anun dong, djru prăk kơ [ing c\ơđai na hrăm hră dong’’.

Hơdôm anung prăk, hơdôm mơta gơnam yua Keh prăk djru [ing c\ơđai tơring ]ar Daklak ba glăi jing tơlơi gơnang amăng bruă prăk hăng pran jua yơh kơ [ing c\ơđai tơnap tap [ơi anai, djru [ing c\ơđai hơmâo pran jua gir găn rơgao h^ tơlơi tơnap, hrăm gir, gir run hơdip jing mơnuih hơmâo yua, djru kơ sang ano\ hăng mơnuih mơnam.

                                                                 Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr