VOV4. Jarai- Koal }ư\ siăng hơmâo lu lon plash tơsio\ng hơmoa pơdai, dlai klô bia\ mă. Hru\p soh ha\ng tar [ar dêh ]ar ta, tơlơi ara\ng bơrơxoa mă lon, brơi ara\ng tu\ guăn apah prăk, pơ blih tơlơi yua lon, s^ mdrô lon ngă soh glăi tơlơi phiăn juăt lu bia\ ma\, bruă ngă brơi hră yua lon, hlâo tơdơi ngă sui bia\ ma\, hlăk anai mơnuih [ôn sang kơ [ah lon ngă hơmoa pơdai.... Anun le\ tơlơi, khul khoa ding kơna mơng [irô apăn bruă khoa GGWLPA m[s dêh ]ar ta, tơ`a đ^ hdôm khoa ding jum, sang bruă hơmâo tơlơi dưi kơnuk kơna ta, sui mơng anai dua, tlâo hrơi. }răn hdră khoa GGWLPA m[s dêh ]ar ta ha\ng mơnuih [ôn lan, lăi truh hdôm tơlơi phun  [ơi yu\ anai.

Pok blung jơlan hdră pơblang glăi, khoa ding kna apăn bruă, [irô gah tơlơi phiăn dêh ]ar ta, ơi Đỗ Văn Đương, hơmâo tơ`a đ^: Mơnuih [ôn sang hlăk kơ [ah lon ngă hơmoa, yua hơget jao brơi 2 klăk 100 rơbâo ek tar lon brơi [irô jơnum min mơnuih [ôn sang să wai lăng? Bruă jao lon kah hăng anun djơ\ tui tơlơi phia\n mơn? Bruă wai lăng lon lon ngă hơmoa, lon dlai klô, [u ba glăi tu\ yua ôh, tơlơi gơgro\ng ba mơng hdôm [irô ding jum hdơ\ pă? Ngă hiư\m pă ako\ pơdong glăi tơlơi nga\ hoa\] lon tơnah?

Lăi glăi tơlơi tơ`a, khoa ding jum gah hơmoa pơdai, pơđ^ kyar plơi pla dêh ]ar ta, ơi Cao Đức Phát brơi thâo, lon tơnah sang să wai lăng le\,ataih mơng plơi pla do\, lon [u hiam, [udah dlai lon pơhlôm hăng pơgăng hơlâo ia, dlai dlô hơmâo kyâo yơ yôm, tơdah jao brơi mơnuih [ôn sang le\ tơlơi tu\ yua le\ [ia\ đu]. Do\ hơmâo lu tơlơi aka mă djơ\, ama\ng bruă wai lăng lon hơmoa pơdai, lon dlai klô mơng plash tơ sio\ng sui mơng anai laih. Tơdơi pơdăp glăi, pơ blih jơlan hdră wai lăng, hơmâo pơkra glăi, samơ\ ăt soh glăi lu đu]. “ {ing gơmơi hơmâo gơgrong ba le\ hyu pel e\p, pơtrut pơsur anur, pơtô brơi gong gai să tui lăng gah bruă wai lăng, tơlơi yua lon ngă hơmoa, lon dlai klô mơng plash tơ siong dưi jao brơi laih”, khoa ding jum lăi tui anai.

Akă mơak pran jua ôh, Ơi Đỗ Văn Đương ăt tơ`a dong. Hơmâo mơn tơlơi kơ [ah lon ngă hơmoa? Bruă jao brơi lon kơ sang să wai lăng djơ\ tui ha\ng tơlơi phiăn mơn? “ Khoa ding jum lăi,  lon ataih mơng plơi pla mơnuih [ôn sang do\, aka ma\ djơ\ đơi ôh”, Ơi Đương lăi dơlăm tui anai.

Khoa ding jum, ơi Cao Đức Phát lăi pơs^t, anai le\ hdôm lon tơba laih, do\ glăi lon pơtâo rơga laih anun “ kyâo [u ana\m đ^ ôh”, tui anun yơh aka dưi jao brơi mơnuih [ôn sang yua ôh. Hdôm lon pơ kon dong le\, lon thong dưr, [ơi treng gah ia krông, hơnoh ia, hmâo kơ]a\u bruă pla kyâo rưng pơhlôm [ơi hơlâo ia, tui  anun [u dưi jao brơi mơnuih [ôn sang ngă hơmoa ôh. Bia\ mă [u jao brơi să  wai lăng lon nga\ hơmoa pla glai kyâo brơi plash tơ siong, yua dah [u jao brơi kơ hlơi, tui anun yơh khom jao brơi să wai lăng. Bơ kơ mơnuih [ôn sang [u hơmâo lon ngă hơmoa le\ hmâo s^t.

Kơnuk kơna hơmâo jơlan hdră laih jao brơi mơnuih [ôn sang, laih anun pơsir giong laih gah lon ngă hơmoa brơi lu sang ano\ mơnuih [ôn sang. Pơ ana\p anai, Ding jum hơmoa pơdai, pơđ^ kyar plơi pla ăt hyu pel e\p glăi, tơdah lon hpă le\ lon kyâo dlai yôm, dlai kyâo pơhlôm hơlâo ia, amra dưi jao brơi mơnuih [ôn sang nga\ hơmoa, amra rơkâo pơblih glăi lon yua “{u djơ\ ta hơmâo lon le\ hiam, mơnuih [ôn sang kơ [ah lon, samơ\ [u jao brơi mơnuih [ôn sang. Hdôm anih ano\m nga\ tui hiam tơlơi gơgrong ba, [u djơ\ ngă pơ [lơi ôh”, khoa ding jum, ơi Cao Đức Phát pơblang glăi.

Truh hơbil ngă gio\ng brơi hră yua lon, djơh ha\ng lon ngă hơmoa brơi hdôm plash tơsiong knuk kna hlâo tơdơi kơ pơblih lon yua?, khoa ding kna apăn bruă [irô wai lăng gah mơnuih mơnam, yă Nguyễn Thị Khá, tơ`a đ^ khoa ding jum lon dlai adai rơhuông dêh ]ar ta. Tui ha\ng ~u lăi, bruă  ngă brơi hră yua lon, djơh ha\ng lon plash tơ siong lon nga\ hơmoa  aka truh 50%, gah lon dla klô aka truh 25% ôh.

Hlăk anun le\, bruă jao brơi lon le\, lu `u le\ gah plash tơsiong hmoa pơdai, glai klô đu], hră pơar wai lăng [u kơja\p ôh, [ơi lu anih le\ rơngiă h^. Bruă jao brơi lon [u ten, kơnong jao brơi hră pơar đu], [ơi hră lơkak mrô anet, [u nao pa, ju\ yap ôh, pong tơmeh [u rơđah rơđong. Tơlơi anai ba truh ara\ng bơrơxoa mă lon, brơi ara\ng tu\ apah, yua lon soh glăi tơlơi kiăng, [udah lui raih klaih ]ar đu].

Pơblang glăi tơlơi anai, khoa ding jum, ơi Nguyễn Minh Quang brơi thâo, anai le\ bruă ngă tơnăp tap. Bruă ngă brơi hră pơar yua lon, ]ih pơkra hră lơkak lon, pơs^t goai, pong tơmeh. Bôh nik `u, tơlơi pơgun pơgăn, tơlơi bơrơxoa lon, ngă soh glăi tơlơi phiăn knuk kna ta lu bia\ ma\, tui anun bruă hyu pel e\p glăi, pơs^t goai lon, pa glăi, ]ih pơkra hră lơkak bư\p lu tơlơi dleh tơnăp gah tơlơi bôh thâo truh kơ bruă ngă tui.

Tui ha\ng tơlơi rơkâo gum djru mơng hdôm plash tơ siong hơmoa pơdai, dlai klô, Ding jum hơmoa pơdai, pơđ^ kyar plơi pla  dêh ]ar ta, hơmâo ju\ yap glăi, Ding jum hơmoa pơdai, pơđ^ kyar plơi pla dêh ]ar ta pơs^t, Ding jum prăk kak mơit đ^, rơnôh prăk rơkâo gum djru truh 1000 klai prăk. “ Tơdah dưi gum djru ba, [ing gơmơi [ua\n, amra nga\ giong ama\ng thun 2016”, Khoa ding jum, ơi Nguyễn Minh Quang hơmâo [ua\n dong, “ Anai le\ [u djơ\ bruă prong đơi ôh, samơ\ tơnăp bia\, bruă [ing ta gleng nao khut khăt hloh ha [u đu]”

Khoa ding kơna, ơi Nguyễn Sỹ Cương ( Ninh Thuận) la\i tui anai, [u djơ\ tơnap tap prăk kak ôh, jing [u ana\m wai lăng ôh. Tơlơi yua lon soh glăi tơlơi phiăn knuk kna ta do\ lu bia\ ma\, hơmâo sui thun mơyun blan. Tơlơi gơgrong  ba mơng  khoa ding jum wai lăng lon glai adai rơhuông hiưm pa\? Hơmâo ako\ pơjing hyu pel e\p hdôm wot laih, ma\ pơhrui glăi lon brơi glăi kơnuk kơna ta hdơ\ pă?

“ {ing gơmơi [u hơngah tơlơi gơgrong ba pô ôh”, Khoa ding jum, ơi Nguyễn Minh Quang lăi ha\ng pơblang glăi, samơ\ mơng hră pơar truh tơlơi s^t le\ tơnăp bia\ ma\. {u hơmâo prăk hiưm thâo nga\ le\? Hdôm tơring ]ar koal }ư\ siang [un rin tơnăp tap bia\ ma\. {ing ta kho\m ]rông lô, kiăng pơsir lui h^ tơlơi dleh tơnăp anun. Pơdjơ\ truh bruă hyu pel e\p, [irô djo\p gơnong bruă, hdôm plash tơ siong hơmoa pơdai, dlai klô, khom nga\ tui tơpă mơng [irô pel e\p lưi klah ]un laih, hmâo pel e\p, jăm [uah, ngă rơđah tơlơi gơgrong ba pơdjơ\ truh tơlơi nga\ [u djơ\, ama\ng bruă wai lăng lon tơnah, [udah nga\ soh glăi tơlơi wai lăng, tơlơi yua mă lon tơnah.

Bruă tui lăng su\, tui ha\ng khoa ding kơna, ơi Nguyễn Tiến Sinh, kơ ia\ng khoa GGWLPA m[s  tơring ]ar Hòa Bình lăi, tơlơi rơngia\ rơngiăm lon tơnah yua le,\ jing gơnam tam kơnuk kơna ta lu bia\ mă. Tơlơi bơrơxoa mă , mă abih ba\ng lon yua, ngă soh glăi h^ tơlơi kiăng yua lon ket tơkeng ră anai. Kơnuk kơna ta [u hơmâo mă jia prăk mơng lon. Tơlơi tu\ yua bơwih [o\ng huă [u rơđah rơđong, ba truh tơlơi đom hơnưh na nao, yua hdôm sang s^ mdrô, plash tơ siong hơmoa pơdai, dlai klô hd^p samơ\ s^t nik [u hd^p ôh.

Khoa ding kna, yă Trương Thị Huệ ( Khoa g^t gai, khul khoa GGWLPA m[s tơring ]ar Thái Nguyên) tơ`a đ^, Mơnuih [ôn sang  bơngơt bia\ ma\ [u hdôm sang vila hiam ro# ba\ [ơi hdôm lon plash tơ siong hơmoa pơdai, dlai klô. Hdôm mơnuih do\ sang vila hiam ro# anun le\, leng khoa moa, mơnuih hơmâo prăk lu. Ding jum hơmâo tơ`a, phak bơtơhmal hiưm pă?

Khoa g^t gai gah hơmoa pơdai lăi, tơdơi pơdăp glăi sa dua kông ty gah hơmoa pơdai, dlai klô [u dưi ako\ pơdong gla\i hdôm tơlơi do\ glăi hđăp, tu] rơnu] bơwih [o\ng huă lup la] na nao. Bruă wai lăng rơnôh prăk knuk kna [ơi hdôm sang s^ mdrô dơng sư\ rơbư\, hyu lăi pơthâo bruă s^ mdrô pơđ^ kyar gah rơngiao, man pơdong ana\n gơnam tam aka klă ôh. “ Hdôm plash tơ siong hơmoa pơdai, dlai klô, yua lon [u ba glăi tơlơi tu\ yua, ngă brơi lon glai ara\ng ơrơxoa mă đu], koh drôm pơrai dlai kyâo. Kâo [uh sư\ rơbư\, kâo [u thâo hluh ôh”, ơi Cao Đức Phát lăi tui ha\ng anu\n.

Pơ djơ\ truh bruă pơsir tơlơi soh [ơi lon plash tơ sang hơmoa pơdai, dlai klô. Tui ha\ng khoa ding jum hơmoa pơdai, pơđ^ kyar plơi pla dêh ]ar ta lăi, kho\m phak bơtơhmal ktang. Khă anun hai, Ding jum kho\m hmâo gơgrong ba, tơdah [u pơtrut, pel e\p aka hơmao, kah hăng tơlơi truh, tơlơi lăi mơng khoa ding kna  Huệ lăi pơthâo. Khă anun, tơdah hơmâo s^ sang pơdong [ơi  krah lon dlai klô tui ha\ng anun, hdôm tơring ]ar anun kho\m thâo, kho\m pơsir gio\ng, damơ\ Ding jum [u ana\m wai lăng abih tar [ar dêh ]ar ta ôh.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr