VOV4.Jarai - {ơi Hà Nội, Khul hlăk ai rơnuk Hồ Chí Minh dêh ]ar ta pơphun Jơnum mă tơlơi gum pơhiăp mơng mơnuih apăn bruă Khul, Khul pơlir hơbit hlăk ai dêh ]ar Việt Nam, Khul ]ơđai sang hră gưl dlông Việt Nam, Khul ]ơđai muai dêh ]ar ta hluai tui hơdôm hră pơ-ar ]ih pơkra bruă jơnum lăi pơthâo amăng mông Jơnum khua pơ ala đơ đam dêh ]ar ta tal 13 mơng Ping gah.

Amăng mông Jơnum, Khua git gai Khul hlăk ai dêh ]ar ta Nguyễn Anh Tuấn lăi pơthâo, hơdôm tơlơi gum pơhiăp kiăng đing nao amăng hơdôm tơlơi, jơlan gah ]râo ba, tơhnal pơkă, hơdôm gru nam [uh rơđah amăng ngă tui Tơlơi pơtrun pơsit Jơnum tal XII; bôh than ba truh, tơlơi găn rơgao; tơlơi pơmin ]râo ba, pơsit jơlan gah pơđ^ kyar lo\n ia mơng thun 2021-2030, tơhnal lăng nao truh thun 2045 pơphun mơng bôh nik pok pơhai [ơi plơi pla, [irô anom bruă, amăng anun hmâo hơdôm tơlơi bruă Khul, Gru\p hlăk ai Việt Nam.

Gum pơhiăp kơ hră jơnum, [ing khua pơ ala pơsit: hră ]ih pơkra bruă jơnum hmâo ba tơbiă laih hơdôm jơlan gah pơsit hăng jơlan pơsir amăng bruă lăng yôm bruă ruah mơnuih rơgơi mơbruă, jing yak phrâo, pơdah tơhnal lăng hăng tơlơi lăng ba mơng khua git gai Ping gah hăng Kơnuk kơna.

Mơng anun, pok tơbiă tơhnal gal kơ “mơnuih hlăk ai thâo bruă kơja\p” dưi tuh rơyuh pran jua hăng gum hơgo#p bôh thâo ia rơgơi, ăt kah hăng ngă tui bruă gơgrong mơng [ing hlăk ai pioh kơ lo\n ia.

{ing Khua pơ ala lăi le\, amăng hră ]ih pơkra bruă jơnum kiăng lăi rơđah hơdôm hơdră pơkă, hơdră bruă rơđah pơjing pran pơtrut kiăng pơhư\] mơnuih hlăk ai rơgơi mơbruă tui jơlan gah đing nao djơ\ rơnoh bôh tu\ yua bơwih [ong huă kiăng mơnuih rơgơi mơbruă pơsit ke\ ph^, tuh rơyuh pran jua kơ [irô, anom bruă.

Tui hăng TS Trương Ngọc Kiểm, Khua git gai khul hlăk ai Đại học Quốc gia Hà Nội lăi le\ khom pơplih phrâo hră pơ-ar, abih bang bruă pơtô pơhra\m, pơtô juăt pơđ^ kyar pơlar mơnuih rơgơi mơbruă.

“Khom pơplih phrâo djop mơtam bruă pơtô pơhra\m, ngă gal brơi kiăng djop mơnuih, djop hnưr dưi hrăm tui na nao.

Hrom hăng anun “Dưm dăp, pơplih phrâo phun glông bruă pơtô pơhra\m bruă ngă nai” kah hăng amăng Hră ]ih pơkra tơlơi lăi pơthâo glăi Bruă kơđi ]ar hmâo pơsit, rơkâo pơhrua nao hơdră pơtrun, jơlan gah pơsir kơ hơdră pơkă, hơdră bruă pioh jing sa dua gru tơhnal pơtô pơhra\m bruă pơtô ]ơđai ta#o klă.

Anai le\ kiăng biă mơng bruă pơplih phrâo phun, abih bang bruă pơtô pơhra\m hăng pơtô juăt amăng tơlơi bơwih [ong s^ mdrô pơsit jơlan gah mơnuih mơnam dưm kơnar hăng mut hrom jar kơmar; djơ\ hăng ano# pha ra mơng bruă pơtô pơhra\m nai pơtô ]ơđai”.

Khua Jơnum min pơtô ba mơnuih [ôn sang dêh ]ar ta yă Trương Thị Mai đ^ pơhiăp amăng mông jơnum

Sa dua mơta tơlơi gum pơhiăp lăi le\: Amăng hră pơ-ar ]ih bruă jơnum mơng Jơnum tal 13 kiăng pơsit jơlan gah pơsir phrâo kơ hơdră bruă pơđ^ kyar bơwih [ong mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania [ia\ tui jơlan gah dar nao rai mơng “pơhro\ trun [un rin” hơdai nao “ngă pơdo\ng”.

Tui hăng Nai prin tha Hà Việt Quân, Khua apăn bruă gum hrom jar kơmar hăng Jơnum min djuai ania, Ding kơna Jơnum min Khul pơlir hơbit hlăk ai Việt Nam: Amăng hră ]ih tơlơi lăi pơthâo glăi Bruă kơđi ]ar hmâo pơsit laih “Đing nao ano# pha ra mơng rim kual djuai ania [ia\ amăng pơkă kual hăng pơphun ngă tui hơdră bruă djuai ania.

Hmâo hơdră pơtrut ano# klă, pran gơgrong pô, gơgrong hrưn đ^ mơng neh wa djop djuai ania [ia\ pơđ^ kyar bơwih [ong – mơnuih mơnam”.

Yua anun, kiăng đing nao tuh pơ plai lu hloh dong kơ hơdôm mơnuih djuai ania [ia\ thâo pơ]eh phrâo pơđ^ kyar bơwih [ong huă s^ mdrô hăng ngă pơdrong. Amăng anun, khul hlăk ai jing phun than `u. Ơi Hà Việt Quân lăi le\:

“Khom anăp nao hơdôm mơnuih, hơdôm hơdră thâo jơlan bơwih [ong, ngă pơdrong amăng neh wa djuai ania [ia\, Rơđah biă `u le\ [ing hlăk ai djuai ania [ia\ pok phun bruă bơwih [ong s^ mdrô truh kih kiăng gơ`u jing hơdôm pô ba jơlan hlâo, asar pơjeh pơđ^ kyar bơwih [ong mơnuih mơnam [ơi kual anai.

Yua kơ tơdah đing nao hơdôm mơnuih thâo jơlan gah bơwih [ong thơ gơ`u amra drơi pô djru brơi kơ neh wa pô pioh pơsir tơlơi mơng gơ`u.

{ing ta khom pơsit amăng hră pơ-ar hơdôm bôh yôm jơlan gah anai dar nao rai kơ bruă kiăng mơnuih djuai ania [ia\ hrom hăng kơnuk kơna djru gơ`u do# drơi pô gơgrong djru nao rai tơdruă”.

Pơhiăp amăng mông jơnum, Ding kơna Ding jum kơđi ]ar, Khua apăn bruă Ping gah dêh ]ar, Khua Jơnum min pơtô ba mơnuih [ôn sang dêh ]ar ta yă Trương Thị Mai lăi le\, amăng Hră ]ih pơkra hră pơ-ar, ]ra\n hlăk ai hmâo tơlơi tu\ ư hrom prong, pơsit hlăk ai hmâo bruă mă, anih gơgrong jing phun akha mơng lo\n ia.

Amăng mông jơnum hmâo laih tơlơi gum pơhiăp lăi nao kơ tơlơi lông kơ mơnuih mă bruă, tơlơi lông kơ rơnoh bruă mă, bôh thâo bơkơtưn, tơlơi lông gah rơnoh đ^ kyar, tơlơi lông kơ pơplih phrâo pơ]eh phrâo.

Khua Jơnum min pơtô ba mơnuih [ôn sang dêh ]ar ta yă Trương Thị Mai pơsit yôm hơdôm tơlơi gum pơhiăp kơ hră ]ih pơkra hră pơ-ar jơnum tal 13 mơng [ing apăn bruă khul phun hăng hlăk ai mơbruă rơgơi, hrom hăng anun pơsit: khul hlăk ai dưi pơsit pô gơgrong phun mơng lo\n ia pơgi kơdih anai.

Yua anun, amăng hră ]ih pơkra hră pơ-ar jơnum tal 13 mơng Ping gah, pơđ^ kyar mơnuih mă bruă hăng bôh thâo ană mơnuih Việt Nam jing hơdôm bôh yôm dưi ba mut amăng hơdôm tơlơi pơplih phrâo pơ\ anăp anai

Siu H’ Prăk: Pô pơblang