VOV4.Jarai - M[s hơdôm tơring kual }ư\ Siăng, ]ang rơmang Kơnuk kơna, Khoa GGWLPA m[s hmâo hơdră bruă pha ra djru kual neh wa djuai ania [ia\ do# hăng lăng tui kơja\p lom ngă tui hơdôm hơdră bruă anai.

            Amăng 5 thun rơgao, hơdôm hơdră bruă djru đ^ kyar bơwih [ong – mơnuih mơnam kual djuai ania [ia\ do# hăng kual ]ư\ siăng tuh pơ plai giam truh 10.000 klai prak pioh pơdo\ng sang do#, pha lon ngă đang hmua, pơdo\ng ring bruă ia yua hơbit, djru bruă bơwih [ong huă ngă đang hmua hăng pơsir ngăn rơnoh ]an kơ sang ano# [un rin. Hăng mrô prak anai, hơdôm plơi pla amăng đơ đam dêh ]ar ngă tui laih 41 anih anom do# plơi pla hơđong hơbit, 107 rơwang bruă do# plơi pla hơđong plah ge\p hăng lu rơwang bruă djru gum pơkon. Dơng mơng anun, ngă pran joa pơtrut đ^ kyar bơwih [ong – mơnuih mơnam, hro\ trun [un rin, hơđong rơnuk rơnoa bruă kơđi ]ar hăng kơtưn mu\t hrom djuai ania. Amăng anun kual }ư\ Siăng le\ sa amăng hơdôm kual dưi ]ơkă mă lu hloh.

            Khă hnun hai, lom ngă tui, lu jơlan hơdră, rơwang bruă djru po\k pơhai brơkoa, raih daih, ngăn rơnoh tuh pơ plai [u hơbit anun ba glăi bôh tơhnal akă [u prong, đa le\ hmâo sa dua ring bruă tơblu\t amăng tơlơi lui lơi hong, ngă rơngiă đu] ngăn drăp mơng Kơnuk kơna. M[s K’Sam, [ơi să Dak Som, tơring glông Dak Glong, tơring ]ar Daknông, lăi đ^:  Bơhmu tu `u ara\ng tuh pơ plai klơi ia bơmun, gơ`u khoer laih anun pơ phun lui lơi đu]. Dơng mơng thun 2012 truh ră anai 2 bôh ia bơmun anun le\ lui lơi đu], anun ră anai jing dlai laih, phun rok kyâu ]a\t đ^ pum pam, [u hmâo hlơi mă yua ôh, ngă rơngiă đu] prăk mơng kơnuk kơna tuh pơ plai ring bruă anai. {ing gơmơi [u thâo ia bơmun anai klơi khoer pioh ngă hơge\t ôh, brơi kơ hlơi ôh, [ing gơmơi [u thâo tơlơi hơge\t ôh. Anai le\ tơlơi do# bơngo\t mơ\ [ing gơmơi kiăng lăi đ^.

            Tui hăng anun, [ơi tơring ]ar Lâm đồng, hrom hăng hơdôm jơlan hơdră rơwang bruă tuh pơ plai mơng hơdră bruă djru gum đ^ kyar bơwih [ong – mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania [ia\ do# hăng hơdôm ngăn rơnoh pơkon, hơdôm hrơi rơgao tơring ]ar Lâm Đồng tuh pơ plai [ơi anăp laih kơ m[s kual asue\k, ataih, kual neh wa djuai ania [ia\ do# rơbêh kơ 10.000 klai prak. Tui hăng m[s Võ Văn Phương, pơ\ să N’Thol Hạ, tơring glông Đức Trọng, yua kơ lom po\k pơhai ngă tui [u ha amăng ple\, tuh pơ plai hrơ hro\p, biă `u [u hmâo tơlơi lăng tui kơja\p, anun hmâo lu jơlan hơdră, rơwang bruă tuh pơ plai [u ba glăi bôh tơhnal prong. M[s Võ Văn Phương, lăi: Tơlơi rơkâo mơng m[s pioh kơ Khoa GGWLPA m[s amăng tal anai le\ ]ang rơmang lăng ba hloh dơng kơ hơdôm hơdră bruă djru kơ mơnuih [un rin, biă `u ngăn rơnoh hơdôm hơdră bruă mrô 30a, 134, 135… Lăi hrom hmâo laih lu hơdră bruă mơng kơnuk kơna tuh pơ plai [ơi anai, khă hnun hai, kiăng hro\ trun [un rin kơja\p thơ khom rơđah đông, dơlăm hloh. Bơ\ ră anai tuh pơ plai mơ\ [u hmâo hơdră bruă wai lăng, tuh pơ plai hrơ hro\p tui anun, tơlơi lăng tui hơdôm hơdră bruă tuh pơ plai anun [u kơja\p thơ\ mơng anun hơdră bruă [u ba glăi bôh tơhnal lu.

            Tui K’ Tân, [ơi tơring kual Đinh Văn, tơring glông Lâm Hà, tơring ]ar Lâm Đồng, mrô ngăn drăp mơng Kơnuk kơna [ia\ anun lom ngă tui hơdôm hơdră bruă phrâo ăt khom gleng nao hơdôm tơlơi phun mơn, kah hăng: gleng nao mrô mơnuih mă bruă, tơlơi kơ[ah lon, lon do# [u dah gleng nao đ^ kyar mơng hrim kual… tuh pơ plai [ia\ samơ\ djơ\ phun `u thơ bôh tơhnal hăng ano# kơja\p `u amra ta#o klă hloh. Ăt tui m[s K’ Tân mơn, khoa pơ ala m[s khom gleng nao truh bôh nik `u hăng tơlơi kiăng hloh mơng hrim kual, hmâo tui anun hrim hơdră bruă tuh pơ plai mơng ngă tui ba glăi bôh tơhnal prong hloh. M[s K’ Tân, lăi: Ră anai [ơi hrim anih anom, hrim kual ăt do# mơn lu tơlơi tơnap tap kiăng pơtlaih. M[s ăt do# mơn lu tơlơi rơkâo, amăng anun rơđah biă `u tơlơi lon mơnai hăng hơdôm hơdră bruă pioh kơ tơlơi hơd^p mơda kah hăng apui lơtr^k, jơlan nao rai, sang hră, sang ia jrao [ơi anai ăt do# lu tơnap tap mơn, sui hăng anai akă tuh pơ plai djơ\ rơnoh… }ang rơmang le\, hơdôm khoa pơ ala m[s mơng tơring ]ar amra ba tơbiă dơng kơ khoa pơ ala m[s hơdôm tơlơi anai.

            Tui hăng hră ]ih lăi pơthâo mơng Jơnum min djuai ania, amăng rơwang mơng thun 2016-2020, hơdră bruă pha ra đ^ kyar bơwih [ong – mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania [ia\ do# hăng kual ]ư\ siăng amra gleng nao 3 bôh yôm phun, anun le\: djru lon do#, lon ngă đang hmua, ia yua kơ sang ano# [un rin [ơi să, plơi pla tơnap tap hăng sang ano# djuai ania [ia\; pơkă anih do# hơđong kual tơnap tap; hăng djru prak ]an… Hăng abih bang prak mă yua pioh ngă tui hơdră bruă anai đ^ giam truh 40.000 klai prak. Kiăng hơdră bruă anai dưi ngă tui ba glăi bôh tơhnal prong hloh, pơhlôm pơsir hơdôm tơlơi tơnap hloh kơ m[s [ơi }ư\ Siăng, m[s [ơi anai rơkâo rơngiao kơ bruă pơdo\ng hơdôm hơdră pơkă, hơdră bruă gum djru ha jăn kơ hrim kual, Khoa GGWLPA m[s dêh ]ar ta khom gleng nao hloh dơng amăng bruă lăng tui mơng pô.

                                                                                                Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr