VOV4.Jarai - Prăk c\an aset đôc\ samơ\ yua triang kơtang ngă bruă, bơwih [ong ăt dưi tơbiă h^ tơlơi rin rơpa mơn laih anun hơmâo tơlơi hơdip hơđong. Anai le\ tơlơi hok mơ-ak biă mă [ơi lu kual mơnuih [on sang djuai [iă [ơi tơring ]ar Kon Tum. Bruă dưi c\an prăk hăng mă yua prăk tu\ yua kar hăng pơkhuă kiăng mơnuih [on sang dưi pok bah amăng hrưn đ^ amăng bruă ngă hmua pla pơjing hăng hơmâo tơlơi hơdip pơdrong [iă.

C|ơkă tuai amăng sang do\ cấp 4 hiam, agaih, hơmâo djop mơta gơnam amăng sang laih, aset đôc\ pô pơin rơgao mơng anai 3 thun sang ano\ rơkơi bơnai A Hiếu, Y Kum do\ [ơi thôn 4, să Đăk La, tơring glông Đăk Hà le\ sang ano\ rin. Amai Y Kum brơi thâo, thun 2013 `u hơmâo Khul đah kơmơi să Đak La pơtô ba ngă hră pơ-ar c\an 20 klăk prăk mơng Sang bruă prăk djru mơnuih mơnam c\i blơi kơbao rông tuh ană.

Yua rông klă h^ mơn, hro\m hăng triang mă bruă dong, thun 2016 sang ano\ `u dưi tla abih prăk gơ`u c\an. Giong anun c\an mă 50 klăk prăk dong mơng sang bruă prăk mơn, rơkơi bơnai ayong A Hiếu, amai Y Kum pla phrâo 1.000 phun kơphê hăng ngă pơhiam glăi 1,5 ektar đang kơphê hơmâo mơng hlâo. Amai Y Kum lăi nao bruă c\an prăk bơwih [ong tơbiă h^ mơng tơlơi rin rơpa tui anai:

“Hlâo adih sang ano\ gơmơi rin biă mă. Yua hơmâo prăk mơng Sang bruă prăk djru mơnuih mơnam brơi c\an mơn mơng hơmâo hmăi tui hrơi anai. Sang ano\ kâo mă prăk mơng Sang bruă prăk pioh blơi kơbao. C|oh sur, pơkra glăi đang kơphê. Blơi măi, blơi đing pruih ia. Sang ano\ kâo tơklaih mơng tơlơi rin rơpa thun 2017 laih anun dưi pơdong sang 200 klăk prăk. Ră anai sang ano\ hơmâo hmăi hloh kơ đưm hlâo yơh”.

Sang do\ prong hiam mơng rơkơi bơnai ayong A Hiếu, Y Kum.

Khua mua sang bruă prăk djru mơnuih mơnam tơring ]ar Kon Tum do\ pơhiăp tom hăng amai Y Kum.

Să Đak La, tơring glông Đak Hà, tơring ]ar Kon Tum hơmâo 57% mrô mơnuih le\ mơnuih djuai [iă, hơdip [ơi 6/10 boh plơi mơng să. Hơdôm thun rơgao, mơng prăk brơi c\an hro\m hăng tơlơi gum djru mơng Khul grup hyu iâu pơthưr, pơtô ba mơnuih [on sang c\an prăk, mă yua prăk c\an tu\ yua, yua hnun lu sang ano\ huăi rin rơpa dong tah, hơmâo tơlơi hơdip đ^ hloh.

Ră anai, amăng 2.000 boh sang ano\ mơng să le\ rơbêh 1.000 boh sang ano\ c\an prăk mơng Sang bruă prăk djru mơnuih mơnam, hăng mrô prăk brơi c\an giăm 40 klai prăk. Amăng anun, hơmâo 7 klai 700 klăk prăk c\an pioh kơ sang ano\ rin, 2 klai 700 klăk prăk pioh kơ sang ano\ giăm rin c\an mă hăng rơbêh 400 klăk prăk kơ sang ano\ tơklaih mơng tơlơi rin rơpa.

Ơi Nguyễn Quang Thịnh, Khua Jơnum min mơnuih [on sang să Đăk La lăi nao ano\ tu\ yua mơng prăk brơi c\an hăng bruă hro\ trun tơlơi rin rơpa mơng să:

“Mơng bruă c\an mơng Sang bruă prăk gơmơi pok pơhai brơi mơnuih [on sang, biă `u le\ sang ano\ rin hăng giăm rin. Pok pơhai brơi c\an djơ\ pô kiăng sang ano\ rin, giăm rin dưi c\an prăk bơwih [ong huă. Thun 2016 mrô sang ano\ rin le\ 16,1% truh ră anai do\ glăi 8,97% laih. Gơmơi glăk pơ[ut jak iâu mơnuih [on sang mă yua klă prăk c\an đah mơng huăi rin rơpa, laih anun him lăng rơnuc\ thun 2020 yu\ 5% dưi ngă tơlơi hơnong pơkă man pơdong plơi pla phrâo yu\ 7%”.

Hơbô| bruă rông rơmô tuh ană mơng sa boh sang [ơi plơi prong Kon Tum.

Mrô ju\ yap mơng Sang bruă prăk djru mơnuih mơnam tơring ]ar Kon Tum brơi [uh, ră anai anom bruă glăk ngă 14 hơdră brơi c\an prăk. Yap abih blan 8 phrâo rơgao, prăk brơi c\an hơmâo giăm 3.000 klai prăk. Hơjăn [ing c\an prăk le\ sang ano\ rin, giăm rin hăng [ing tơnap tap hơmâo kơnuk kơna djru pơko\n, anom bruă hơmâo brơi 620 klai prăk kơ rơbêh 15.500 wơ\\t c\ô c\an mă.

Ơi Nguyễn Văn Chung, Kơ-iăng khua sang bruă prăk djru mơnuih mơnam tơring ]ar Kon Tum brơi thâo, mơng anai truh abih thun Sang bruă prăk ăt prăp lui prăk brơi sang ano\ rin c\an mă pơđ^ kyar ngă hmua pla pơjing:

“Kiăng djơ\ hăng tơlơi kiăng c\an mơng ană plơi, Sang bruă prăk djru mơnuih mơnam tơring ]ar lăi pơhmư\ kơ Sang bruă prăk djru mơnuih mơnam Việt Nam pơhrua nao 150 klai prăk, laih dong amra pơhrui glăi prăk dong hnưh truh hrơi tla le\ 100 klai prăk. Dua mrô prăk anai hơmâo 250 klai pioh brơi kơ mơnuih [on sang rin, giăm rin hăng [ing tơnap tap pơko\n dong c\an mă c\i bơwih [ong, s^ mơdrô. Sa bruă dong le\ ngă klă bruă pơmut hro\m hơdôm hơbô| bruă djru, pơtô glăi boh thâo k^ thuâ|t kiăng hiư\m pă hơbô| bruă anai djơ\ hro\m hăng bruă c\an prăk kiăng prăk brơi c\an tu\ yua hloh”.

Amăng 5 thun rơgao, mrô sang ano\ rin [ơi tơring ]ar Kon Tum rim thun dưi trun 4,05%, amăng anun [ing tơbiă mơng rin rơpa le\ sang ano\ djuai [iă. Sit nik brơi [uh hơmâo lu sang ano\ kơnong tơguăn prăk c\an đôc\ pơne\ kơ prăk c\an mơng sang bruă prăk [u hơmâo lu lơi, samơ\ lơ\m ta thâo mă yua le\ ăt dưi pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong mơn.

Yua hnun hăng 17.600 boh sang ano\ djuai [iă sang ano\ rin do\ glăi, gong gai tơring ]ar Kon Tum glăk hro\m hăng sang bruă prăk djru mơnuih tơnap gir djru ba hơdôm boh sang anai dưi c\an prăk pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong, tơklaih mơng tơlơi rin rơpa hlao.

Khua Điềm: C|ih - Siu H’Mai: Pơblang