VOV4.Jarai - Ngă tui tơlơi pơtrun ngă pơhư\] tuh pơ plai amăng tơring glông Kon Plông, sa amăng tlâo kual bơwih [ong phun mơng tơring ]ar Kontum, gong gai hăng gơnong bruă apăn [ơi anai hmâo pok pơhư jơlan, ngă gal đut hlah `u, amăng anun hmâo bruă pơplih hơdôm rơtuh ektar lon dlai ngă đang hmua jao kơ anom bơwih [ong ngă tui rơwang bruă.

Khă hnun hai bôh nik brơi [uh, hrom hăng anun sa, dua rơwang bruă tuh pơ plai ba glăi bôh tơhnal, dưi ngă tui tơhnal gal gah ayuh hyiăng, lon mơnai le\ ăt hmâo [u [ia\ mơn rơwang bruă tơdơi kơ ngă lơphet pơ phun, ]uk lon ta#o klă amăng tơlơi lui lơi hong [udah do\ng glăi trơ[ing.

Rơwang bruă pơkă 200 ektar pla phun Mắc ca mơng Sang bruă bơwih [ong m[s Đăng Vinh, dưi hmâo Jơnum min m[s tơring ]ar Kontum ba tơbiă Tơlơi pơsit tu\ ư pô tuh pơ plai amăng blan 8/2015.

Rơwang bruă hmâo anih pơdo\ng klă biă giăm jơlan mrô 24, ]ra\n gah să Đak Long, tơring glông Kon Plông.

Gru nam do# glăi mơng rơwang bruă

Lom hrơi pô mă tơlơi pơhing [uh [o# [ơi rơwang bruă [u hmâo sa ]ô mơnuih hơpă ôh. Mơng jơlan mrô 24 lăng nao, đam [ơi po\ng go\ng guai le\ sa anih kơdư hmâo ]uk h^ khing khưng.

 Anăp dơlăm mut amăng lăm, gru nam tơlơi do# glăi mơng rơwang bruă le\ dua bôh sang tơr (hnal kyâu), bơbung rap tôl hơhuai, bah amăng [u hmâo khuă hăng hơdôm kơsak xi măng khăng laih yua kơ djơ\ ia hơjan.

{ơi hơdôm rong kơdư, Sang bruă brơi ]uk jing h^ jơlan, laih anun pla nao ]a phun pla hăng [u hmâo gru nam phun pla dưi bơwih brơi ôh.

{ơi sa, dua bôh kơdư giăm jơlan prong hmâo dua djuai phun pla, dưi pla, anun le\ phun mắc ca djuai OC hăng bôh kruăi dung hơtai mriah.

Tơlơi pơhing kơ rơwang bruă anai, ơi Lê Đức Tín, Kơ-iăng Khoa Jơnum min m[s tơring glông Kon Plông, brơi thâo:

“Hăng rơwang bruă anai gah tơring ]ar wai lăng. {ơi tơring glông ăt hmâo gum hrom mơn hăng hơdôm bôh anom, gơnong bruă hăng thâo tơlơi pơhing na nao. Rơnoh pok pơhai rơwang bruă le\ kaih.

Tơring glông ăt hmâo mơn hră pơ-ar pơtrut hăng ăt hmâo lăi pơthâo glăi mơn kơ tơring ]ar hăng hơdôm gơnong bruă. Ră anai rơwang bruă anai ăt glăk hmâo hră pơ-ar pơkra glăi rơwang bruă.

Gơ`u pơkra glăi sa ]ra\n tui bruă pla phun pla pơkon. Bơ\ phun mắc ca pơsit blung a le\ `u bluh đ^ [u hiam đơi ôh”.

Lon akă pơplih bôh than mă yua le\ ]uk laih, laih anun lui lưi hong

Kiăng jak iâu anom bơwih [ong tuh pơ plai kơ rơwang bruă hăng abih bang mrô 48 klai prăk, blan 1/2017, Jơnum min m[s tơring ]ar Kontum brơi pơhrui glăi, pơplih bôh than mă yua [ơi 200 ektar lon đang kyâu [ơi kual mrô 481, să Đak Long, tơring glông Kon Plông.

Pô dlai le\ Sang bruă bơwih [ong m[s Sa ding kơna đang kyâu Kon Plông koh lui hơdôm phun kyâu hngô 20 thun, s^ hlut rơbêh kơ 4.000 m3 kyâu pioh jao lon kơ anom bơwih [ong.

Phun pla hlua mă hăng [u hmâo tơlơi wai lăng rak rem ôh

Tơlơi kiăng amăng ngă pơhư\] tuh pơ plai mơng gong gai [ơi anai do# dưi pơdah [ơi bruă mă yua hơdră bruă gum djru hăng đing nao amăng pơsir hră pơ-ar tuh pơ plai [u ngă tơnap ôh. Sang bruă Đăng Vinh [u hmâo rơngiă ha prăk hơpă ôh pioh hmâo rơwang bruă giăm truh 86 klăk prăk, samơ\ giong ta` hloh ăt truh kơ thun 2032 mơn anom bơwih [ong mơng pơ phun no#p mrô prăk anai.

Ơi Lữ Quốc Tuấn, Kơ-iăng Khoa Anom mă jia tơring ]ar Kontum, brơi thâo:

“Prăk apah lon anai yap biă `u tui anun đo#] bơ\ gơ`u glăk dưi gum djru. {ơi anap ră anai gơ`u glăk dưi lui h^ prăk mă jia amăng hơdôm hrơi man pơdo\ng anih anom mă yua truh kơ blan 12/2021.

Hơdôm hrơi tuh pơ plai pơdo\ng anom mă yua giong le\ gơ`u amra ngă hră pơ-ar dong kiăng djru prăk mă jia tui kual lon hmâo tơlơi bơwih [ong mơnuih mơnam tơnap tap. {ia\ biă mă hă gơ`u ăt amra dưi lui mơn prăk mă jia truh 11 thun dong.

Ring bruă hnoh ia hmâo lon bôr đ^ lom sang bruă ]uk lon

Kơđai glăi hăng hơdôm tơlơi gum djru, ]ang rơmang kơ sa rơwang bruă “Djru ]ra\n pơsit jơlan gah pơlar phun mắc ca [ơi tơring ]ar Kontum; pơsir bruă mă đ^ tui prăk pơhrui glăi kơ mơnuih mă bruă; pơjing jơlan pơhrui glăi ngăn drăp kơ plơi pla”… rơnu] blan 5/2018, pơlir gơnong bruă apăn mơng tơring ]ar Kontum rơgao kơ pel e\p pơsit: hơdôm bruă pioh ngă tui rơwang bruă do# kaih; Sang bruă akă sit nik k^ ôh keh prăk tuh pơ plai pioh pơhlôm ngă tui rơwang bruă tuh pơ plai.

Bôh nik ăt brơi [uh mơn, khă akă ngă hră pơ-ar pơplih bôh than mă yua lon pioh ngă sang git gai, sang do# kơ mơnuih mă bruă, anih dưm gơnam tam kơmok pruai, samơ\ Sang bruă Đăng Vinh hmâo rong ]uk mă ha jăn năng ai `u 2 ektar lon laih anun lui raih h^ gơ\.

Hrom hăng anun lom ]uk, lon tui ia hơjan hroh trun ngă sa ring bruă hnoh ia mơng să Đak Long bôr đ^ kah hăng gôm h^ abih bang.

Tơlơi blung a dưi hmâo Sang bruă Đăng Vinh pơ phun, anun le\ bruă rơkâo pơhrư\i rơnoh bruă tuh pơ plai, rơkâo pơkra glăi sa ]ra\n rơwang bruă hơdai nao pla phun pla pơkon hăng lu bôh than ba truh, kah hăng lon kơdư ]ư\ do\ng tơnap amăng bruă tơju\ pla, bơwih brơi; klơi amăng luh hăng măi pơtrut prăk mă yua lu bơhmu hăng tơlơi pơkă blung a; rơnoh bơdjơ\ nao yua kơ mơnuih mă bruă [ơi anai amu` lui bruă…

Hơdôm gru nam anun brơi [uh, rơwang bruă pla giăm 200 ektar đang phun mắc ca ră anai abih gan laih.

Ơi Nguyễn Tấn Liêm, Kơ-iăng Khoa Gơnong bruă đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan tơring ]ar Kontum, pơblang:

“Gah gơnong bruă ngă tui tơlơi pơtrun mơng Jơnum min m[s tơring ]ar le\ ăt ngă brơi mơn kơ [ing tuh pơ plai gơ`u ngă.

Ăt gơgrong mơn amăng bruă mơ\ jao lon kơ gơ`u mơ\ gơ`u [u ngă mơ\ gơ`u lui, gơ`u s^ glăi, anai ăt le\ tơlơi [ing gơmơi đing nao biă, bơngot biă le\ bơdjơ\ nao kơ dlai”.

Lon brak brai hăng dlai tơdơi kơ pơplih jao rơwang bruă kơ anom bơwih [ong     

Amăng hơdôm thun rơgao [ơi tơring glông Kon Plông, sa amăng 3 kual bơwih [ong phun mơng tơring ]ar Kontum, gong gai [ơi anai hmâo pơplih laih hơdôm rơtuh ektar lon dlai jao kơ anom bơwih [ong ngă tui hơdôm rơwang bruă đang hmua.

Hrom hăng sa, dua rơwang bruă tuh pơ plai ba glăi bôh tơhnal le\, ăt hmâo [u [ia\ mơn rơwang bruă tơdơi kơ ngă lơphet pơ phun le\ lui lơi hlao [udah tlaih lui trơ[ing.

Bôh nik anai kiăng gong gai hăng gơnong bruă tơring ]ar Kontum kơđiăng hăng hơdôm rơwang bruă to# tui, yua kơ tơdah [u kơđiăng thơ amra hmâo lu tơlơi pioh glăi [u klă.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih blang hăng pôr