VOV4.Jarai - {ơi tơring ]ar Lâm Đồng, Anom pơsur bruă đang hmua lo\n ia (Ding jum đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan dêh ]ar ta) gum hrom hăng gong gai plơi pơ phun mông bơkơtuai pơsur bruă đang hmua ahưng ako# `u “Pla glăi hăng pơlar kơ phê kơja\p” amăng tal rơnu] blan 9 phrâo rơgao.

Gum hrom Bơkơtuai hmâo hơdôm mơnuih juăt bruă mơng Anom pơsur bruă đang hmua Lo\n ia, Anom pơgang phun pla, Anom kơsem min bôh thâo phrâo đang hmua – đang kyâu kual }ư\ Siăng, Khoa gơnong bruă đang hmua hăng giăm truh 200 ]ô mơnuih ngă đang hmua pla kơ phê [ơi hơdôm bôh tơring ]ar kual }ư\ Siăng. Lu tơlơi gum pơhiăp hmâo ba tơbiă rơkâo đ^ pioh pơlar kơ phê kơja\p phik:

Kual }ư\ Siăng le\ kual pla lu phun kơ phê vối hăng lo\n prong 622.300 ektar. Kơ]a\o bruă truh thun 2020 hơdôm bôh tơring ]ar kual }ư\ Siăng pla glăi hăng gep than 132.000 ektar đang kơ phê tha sui thun [ia\ bôh. Truh ră anai, hơdôm bôh tơring ]ar hmâo pla laih 118.200 ektar (dưm dưm hăng 90% mrô kơ]a\o bruă).

Amăng anun, tơring ]ar Lâm Đồng hmâo lo\n pla glăi hăng geh than lu hloh hăng rơbêh kơ 58.200 ektar; kiăo tui anun le\ hơdôm bôh tơring ]ar Daklak, Daknông, Gialai.

Lo\n pla glăi kơ phê biă `u pla hăng pơjeh phrâo, glăk amăng [rư\ ngă tui ba glăi bôh tơhnal, sa dua dưi hmâo lu tơhnal prong hloh gah mrô kơ phê.

Khă hnun hai bruă pla glăi kơ phê [ơi kual }ư\ Siăng glăk bưp tơlơi gun, [ia\ ngăn drăp, hơdră pơjeh, bruă mă yua bôh thâo phrâo… ăt kah hăng hơdôm ano# bơdjơ\ nao sat mơng pơplih ayuh hyiăng.

Lom anun, tơlơi e\p [ong e\p huă kơ mơnuih ngă đang hmua amăng hơdôm hrơi pla glăi phun kơ phê rơgao leng kơ [ơi rơnoh [iă, ăt bơdjơ\ nao bruă pla glăi, pơkra glăi đang kơ phê.

Nao pơhmư\ mông jơnum, mơnuih ngă đang hmua Đinh Văn Khấn, [ơi să Hiệp Thạnh, tơring glông Đức Trọng, ]ang rơmang:

“Ră anai kah hăng mơnuih ngă đang hmua le\ ]ang rơmang ngă hiưm hơpă hơdôm [irô hmâo jơlan gah amăng tơlơi pơplih ayuh hyiăng le\ amra hmâo hơdôm kơman ngă, bơkơtuai hăng biă `u le\ [irô pơsur bruă đang hmua pơtô neh wa pơsir hơdôm tơlơi kơman pơ]ra\m”.

Hrom hăng tơlơi kơman pơ]ra\m le\ bruă ruah pơjeh ăt le\ bôh than pơsit truh bôh than pla glăi hăng pơlar phun kơ phê kơjap [ơi kual }ư\ Siăng.

Tui hăng Nai prin tha Phan Việt Hà, Kơ-iăng Khoa Anom kơsem min bôh thâo phrâo gah đang hmua – đang kyâu kual }ư\ Siăng, bruă pla glăi jing tơhnal pioh hơdôm anih anom dăp glăi hơdră djuai pơjeh kơ phê kiăng djơ\:

“Pla glăi hmâo lu tơlơi gah bôh thâo ngă m[s bưp tơlơi tơnap. Khă hnun hai, pla glăi jing sa amăng hơdôm tơhnal pioh pơ plih hơdôm djuai hơđăp hăng hơdôm pơjeh phrâo hăng lu ano# klă bơhmu tu `u kah hăng mrô bôh lu, klă hiam hăng dưi kơdo\ng glăi djop kơman arong hlăt kơ phun kơ phê”.

Gah tơlơi bôh thâo lom pla glăi, Nai tha prin, nai prin tha Lê Quốc Thanh – Khoa Anom pơsur bruă đang hmua lo\n ia ta brơi thâo, mơnuih pla kơ phê khom ngă tui khop glông hơdră bôh thâo thơ anun kah mơng truh kih.

Anun le\ khom kai juar pơhrui pơ[u\t hăng djuai akha hơđăp mơng phun kơ phê, pơsir lo\n, pơplih phun pla pơkon amăng rơwang [ia\ biă mă `u 2 thun:

“Pla glăi phun kơ phê hmâo tơlơi pơkă khom ngă le\ khom hmâo amăng rơwang pơkă mơng gong gai plơi pla hmâo pơsit. Dua le\ khom hmâo djop glông hơdră, pơjeh kơmok hăng biă `u lo\n pla. Tơdah lo\n akă abih kơman klan mo#t mơ\ mơnuih [ôn sang pla glăi thơ kơ phê amra djơ\ kơman”.

Amăng mông bơkơtuai, [ing kơsem min bôh thâo phrâo, mơnuih wai lăng hăng mơnuih ngă đang hmua kual }ư\ Siăng gum hrom bơkơtuai laih, lăi pơthâo tơlơi găn rơgao, bơkơtuai e\p jơlan pơsir klă pioh pla pơkra kơ phê kơja\p.

Bruă bơkơtuai ăt lăi mơn, bơkơtuai hơdôm tơlơi pơhing phrâo hloh kơ bôh tơhnal kơsem min pla glăi phun kơ phê, hơdôm hơdră phrâo gah pơjeh, pơgang kơman arong hlăt pơ]ra\m; mă yua kơmok djơ\; pla plah, pơplih phun pla amăng đang kơ phê; tơlơi s^ mdrô hăng bruă pơđ^ tui bôh tu\ yua pơlir hơbit, pla pơkra kơ phê hmâo tơlơi tu\ yap, ngă đang kơ phê tui jơlan pơlir hơbit./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang