VOV4.Jarai - Klin Covid-19 gluh đ^ hmâo ngă bơdjơ\ nao laih abih bang tơlơi hơd^p mơda bơwih [ong mơnuih mơnam.

Hăng Gơnong bruă đang hmua tơring ]ar Lâm Đồng, rơnoh đ^ kyar 6 blan ako# thun anai hmâo [u lu ôh bơhmu hăng thun hlâo.

Kiăng pơtrut tơlơi bơwih [ong ngă đang hmua pơđ^ kyar, Lâm Đồng glăk pok pơhai lu jơlan gah pơsir, biă `u đ^ tui ano# pơlir hơbit kơplah wah mơnuih ngă đang hmua hăng anom bơwih [ong s^ mdrô, kơplah wah bruă tơju\ pla hăng pơkra gơnam mă mơng đang hmua. Blung hlâo, hơdôm jơlan gah pơsir anai glăk ba glăi bôh tơhnal.

Hơdôm blan rơgao, bruă ngă đang a`ăm pơtăm, hơbơi pơtơi bôh troh djop mơta mơng mơnuih ngă đang hmua Lê Công Thôn, [ơi tơring kual Liên Nghĩa, tơring glông Đức Trọng (Lâm Đồng) ăt djă pioh hơđong mơn.

Ơi Thôn brơi thâo, rơngiao kơ ano# gal gah tơlơi kiăng mă yua [ơi anih anom s^ mdrô amăng lo\n ia, bruă ngă đang hmua mơng sang ano# `u [ia\ bơdjơ\ nao yua klin Covid-19 le\, yua kơ abih bang gơnam ngă rai leng kơ dưi ba nao pơ\ anih blơi djơ\ hăng hră pơ-ar rơkâo blơi hlâo soh.

Sit lăi mơnuih ngă đang hmua hmâo gum hrom hơdôm bruă pơlir hơbit bruă ngă đang hmua hăng s^ mdrô gơnam tam ngă rai le\ amra pơhlôm djă pioh klă bruă ngă đang hmua hăng prăk pơhrui glăi.

“Gơnam mă mơng đang hmua mơ\ ngă tui bruă pơlir hơbit le\ [u bơdjơ\ nao hơget ôh. Anun le\ [ing gơmơi ngă rai gơnam tam hăng `u ăt dưi ba hyu na nao mơn [u rơngiă hơget ôh.

Bơhmu tu `u, tơdah ngă đang hmua [u tui hơdôm glông jơlan pơlir hơbit le\ amra hmâo [ing hyu s^ mdrô juă nua s^ mơng mơnuih ngă đang hmua.

Samơ\ hăng [ing gơmơi le\ gum hrom kơja\p hăng 2 bơnah hơdai bơ hmao bôh tu\ yua. Sa bơnah e\p anih anom s^ mdrô, bơ\ sa bơnah le\ bơwih kơ bruă ngă rai gơnam tam kiăng gơnam ngă rai `u klă hloh”.

{u djơ\ kơnong kơ hăng mơnuih ngă đang hmua, sa dua bôh anom bơwih [ong mơng tơring ]ar Lâm Đồng hmâo pơhlôm djă pioh klă bruă ngă rai gơnam tam s^ mdrô hăng pơkra gơnam tam mă mơng đang hmua.

Tui hăng ơi Lê Quang Thành Liêm, Khua Khul wai lăng Sang bruă bơwih [ong mơnuih [ôn sang gah đang hmua Trình Nhi, Kual Sang măi Phú Hội, tơring glông Đức Trọng (Lâm Đồng), klin Covid-19 le\ tơlơi lông samơ\ ăt le\ tơhnal gal kơ anom bơwih [ong s^ mdrô, biă `u le\ hơdôm bôh anom bơwih [ong ngă rai gơnam tam hăng pơkra gơnam tam mă mơng đang hmua ba hyu s^ amăng lo\n ia pô.

Ră anai hrom hăng bruă mă yua hơđong hăng ngă rai gơnam tam hơđong na nao 20 tơn gơnam amăng sa hrơi kah hăng sui hăng anai, sang bruă mơng `u do# pơhlôm djă pioh klă bruă pơhrui blơi hơdôm gơnam mă mơng đang hmua brơi giăm truh 200 bôh sang ano# mơnuih [ôn sang.

“Bôh nik `u [ơi anih anom s^ mdrô amăng lo\n ia mơng Việt Nam ta prong hloh bơhmu hăng hơdôm bôh dêh ]ar pơkon.

Hơdôm bôh anom bơwih [ong mơ\ pơkra gơnam tơlơi pơhrui glăi mơng đang hmua hmâo lu anom blơi gơnam mơng hơdôm bôh dêh ]ar mơ\ biă `u le\ mơng dêh ]ar Kha], amăng hơdôm hrơi klin Covid-19 anai gơ`u pơwo\t glăi blơi gơnam mơng hơdôm bôh sang măi pơkra gơnam tam mơng Việt Nam. Anai rơđah rơđông ăt le\ sa tơhnal gal mơn”.

Bôh nik brơi [uh, klin Covid-19 bơdjơ\ nao abih bang hơdôm bruă bơwih [ong [ơi Lâm Đồng, kiăo tui anun bruă đang hmua bơdjơ\ nao lăp yap ba biă.

Lu `u mơnuih ngă đang hmua hăng hơdôm bôh anom bơwih [ong, anom mă bruă hrom gah đang hmua mơng Lâm Đồng leng kơ bưp lu tơlơi tơnap yua bơdjơ\ nao mơng klin Covid-19, amăng anun hmâo [ia\ biă mă `u 30 glông jơlan pơlir hơbit bruă đang hmua kơplah wah mơnuih ngă đang hmua hăng anom bơwih [ong s^ mdrô, anom mă bruă hrom lui ruh h^, lu gơnam ngă rai tơnap ba hyu s^.

Tui hăng ơi Đinh Quốc Vinh, Khua Sang bruă Golden coffee, kiăng pơhlôm hơđong bruă ngă rai gơnam tam, yak rơgao tơlơi tơnap anai, rơngiao kơ đing nao pơđ^ tui hơdră phrâo bruă ngă rai gơnam tam hăng pơkra `u, hơdôm bôh anom s^ mdrô hăng mơnuih ngă đang hmua ăt kiăng anăp nao mơn bruă ngă rai gơnam tam klă hiam kiăng dưi kơtưn [ơi anih s^ mdrô.

“{ing gơmơi ăt đing nao mơn bruă s^ gơnam klă hiam kơ dêh ]ar ta] rơngiao, ta pơhrui blơi mơ\ pơjing rai hơdôm gơnam klă hiam kiăng s^ hyu kơ abih bang bơnah kiăng blơi amăng lo\n ia ta ăt kah hăng mơng dêh ]ar ta\] rơngiao.

Pơđ^ tui nua yôm, pơjing rai nua yôm kơ gơnam tam s^ mdrô, pơ ala kơ pô kơnong kơ blơi glăi pơkra laih anun ba hyu s^”.

Ơi Phạm S, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih [ôn sang tơring ]ar Lâm Đồng brơi thâo, kiăng dưi gơgrong kơja\p amăng lu tơlơi tơnap ră anai, tơring ]ar amra djru gum hăng pơtrut pơhư prong hơdôm anih anom pơlir hơbit kơplah wah hăng blơi abih gơnam tam, amăng anun anom bơwih [ong hăng anom mă bruă hrom jing pô yôm phăn hmâo tơhnal pơsit jơlan gah kơ bruă ngă đang hmua, pơsir klă mrô gơnam kiăng ba hyu s^ mdrô.

“Sa le\ pơjing tơlơi pơlir hơbit kơplah wah mơnuih ngă đang hmua hăng hơdôm bôh anom bơwih [ong.

Dua le\ anom bơwih [ong anai pơjing rai asar anet kiăng pơlir hơbit bruă ngă đang hmua djru pơtô glăi hơdră phrâo, djuai pơjeh hăng hơdră mă yua măi mok ngă đang hmua.

Mơta pơkon, mơng hơdôm bôh anom bơwih [ong anai yơh pô ba jơlan hlâo kiăng pơsit jơlan gah kơ bruă pơdjuai phun pla hơget mơnuih [ôn sang pla tui anun, djru pơđ^ tui pran jua gơgrong mơng dua bơnah”.

Yua bơbec\ mơng kman Covid-19, bruă bơwih [ong huă, s^ mơdrô djop gơnam tam mơng đang hmua amăng tơring c\ar Lâm Đồng bưp tơnap tap. Hơdôm hơbô| bruă pơlir hơbit bơwih [ong huă ăt ba glăi tu\ yua mơn samơ\ ăt amu` pơc\lah, hăng amra bơbec\ nao kơtang amăng pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă ngă hmua amăng tơring c\ar Lâm Đồng.

Yua anun tơring c\ar Lâm Đồng amra hơmâo hơdră pơsir hiưm pă kiăng djru brơi mơnuih [on sang, anom bơwih [ong hro\m kah hăng anom bơwih [ong s^ mơdrô kiăng găn rơgao tơnap tap, laih dong pơhlôm rơnoh pơđ^ kyar tui hăng tơlơi pơkă ? Mông tơ`a hăng ơi Nguyễn Văn Sơn, Khua gơnong bruă ngă hmua hăng pơđ^ kyar [on lan amra lăi nao rơđah dong kơ tơlơi anai.

- Ơi Nguyễn Văn Sơn: Kman Covid-19 hơmâo bơbec\ sat nao bruă ngă hmua hăng s^ mơdrô gơnam tam, laih dong bơbec\ nao bruă bơwih [ong s^ mơdrô kơ hơdôm anom bơwih [ong s^ mơdrô hăng anom bơwih [ong hro\m.

Anai le\ dua anom bruă ako\ phun kiăng pơlir hơbit mơnuih ngă hmua amăng blơi gơnam tam mơng đang hmua mơ\ tơdah mă bruă [u klă amra ngă tơnap tap, sit biă `u le\ truh ră anai hơmâo laih rơbêh 30 anom bruă pơlir hơbit bơwih [ong s^ mơdrô pơdơi bruă.

- Ơ ơi, lơ\m anun Lâm Đồng kho\m ngă hiưm pă kiăng găn rơgao tơnap tap, pơhlôm rơnoh pơđ^ kyar amăng bruă ngă hmua  djơ\ hăng hơnong pơkă?

- Ơi Nguyễn Văn Sơn: Kiăng ngă tui djơ\ hăng hơnong pơkă pơđ^ kyar amăng bruă ngă hmua, gơnong bruă ngă hmua kiăng đing nao git gai hăng ngă klă hơdôm Ako\ bruă pơlir hơbit amăng bơwih [ong s^ mơdrô. Ako\ bruă pơlir hơbit bơwih [ong s^ mơdrô tui hơnong pơkă 3 mơta: Sa le\ bruă ngă hmua hăng rông hlô mơnong, dua dong le\ pơkra pơjing hăng klâo le\ blơi pơhrui gơnam tam.

Bruă ngă hmua hăng rông hlô mơnong kiăng hơkru\ glăi, biă mă `u le\ rông un kiăng lu tui, hăng 3 mơta tơlơi glăk đing nao anun le\ djuai un, prăk tuh pơ alin hăng pơgang klin. Kiăng kơ hơmâo djuai un rông kho\m rông lu un ania mơ\ hlâo anun pơrai h^ giăm ¼ mrô un ania yua anun yơh ră anai kơ[ah biă mă; bơ bruă pơgang klin anun le\ pơgang klin pơtah c\roh [ơi un hu\i kơ gluh glăi dong.

Hro\m hăng bruă kơtưn pơplih phun pla, samơ\ ăt kiăng đing nao 3 mơta anun le\ pơgang klin, wai lăng blơi mut djuai pơjeh kho\m hơdjă, kơmơk hăng ia jrao pruih pơgang kiăng kơ plai [iă ngă răm rai, laih dong wai lăng bruă s^ mơdrô gơnam brơi hiam klă kiăng arăng đăo gơnang mă yua gơnam tam mơng tơring c\ar Lâm Đồng.

- Ơ ơi, hro\m hăng hơdôm hơdră bruă ih hơmâo lăi nao, bruă e\p anih s^ mơdrô, pơhlôm hơđong lơ\m ba s^ mơdrô gơnam mơng đang hmua le\ bruă ako\ phun mơng gơnong bruă ngă hmua, yua anun tơring c\ar Lâm Đồng amra đing nao hơdôm bruă hơge\t pơ anăp anai ?

- Ơi Nguyễn Văn Sơn: Kiăng ngă klă [iă dong amăng s^ mơdrô, e\p anih blơi gơnam mơng đang hmua le\ bruă [ing gơmơi đing nao amăng pơđ^ kyar gơnam tam tui OCOP, laih dong hro\m hăng anun le\ lăi pơthâo gơnam tam OCOP [ơi hơdôm anih tuai nao c\uă ngui.

Phrâo anai Lâm Đồng le\ sa amăng 5 boh tơring c\ar arăng ruah pophun ngă lông lăng kiăng pơđ^ kyar jơlan hơdră OCOP, biă mă `u le\ djru brơi hơdôm anom bơwih [ong hro\m mă bruă kah hăng sa, dua bruă jao pơko\n dong anun le\ pơkra pơjing gơnam tam, kar hăng a`ăm tam, bơnga kho\m pơkra hlâo laih anun kah mơng pơsit tui hơnong pơkă gơnam đang hmua le\ a`ăm tam, bơnga pla pơjing mă yua boh thâo phrâo hlâo kơ ba nao pơ [ôn prong Hồ Chí Minh mơ\ [u ba nao mơtăm kiăng hơdôm anih anom s^ mơdrô pơkra pơjing mă pô.

Laih dong đing nao pơkra pơjing hăng s^ mơdrô gơnam tam pla pơplah hăng phun kyâo boh troh sui thun, đơ đam kual Dăp kơdư hơmâo 300.000 ektar hăng Lâm Đồng hơmâo 52.000 ektar mơ\ tơdah pla pơplah  hro\m hăng hơdôm phun kyâo [iă hrơi kiăng pơm^n nao wo\t bruă pơkra pơjing hlâo kơ ba nao s^ mơdrô. Anăm pioh đom lui bă blai kah mơng pơkra tơlơi anai amra ngă tơnap tap biă mă.

Rơnuc\ le\ amăng bruă s^ mơdrô amăng dêh c\ar [ing gơmơi hơmâo pơsur tuh pơ alin, pơlir hơbit hăng hơdôm anom bruă s^ mơdrô [ơi hơdôm [ôn prong amăng đơ đam dêh c\ar kiăng kơ ba nao gơnam s^ mơdrô. Bơ bruă s^ gơnam pơ tac\ rơngiao yua glăk amăng bơyan kman Covid-19 lar hyu [ing gơmơi aka [u pok pơhai ôh.

Thun hlâo Jơnum min mơnuih [on sang tơring c\ar pơphun mơng 4-5 wo\t kiăng pơsur tuh pơ alin mơng dêh c\ar Japan, Hàn Quốc, kual Mi kô| hăng Thái Lan samơ\ thun anai yua hu\i kman Covid-19 [ing gơmơi aka [u dưi pok pơhai.

- Hai, bơni kơ ih ho\!

Siu H’ Prăk-Siu Đoan: Pô ]ih pơblang