VOV4.Jarai - Jơnum lok 8, Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar ta tal 14 hơmâo pơđut laih tơdơi kơ rơbêh 1 blan pơc\rông sai tơpă, tong ten, hăng lu bruă mă hơmâo ba nao bơkơtoai.

Biă mă `u, Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar hơmâo pơsit Tơlơi phiăn mă bruă (c\ih pơkra glăi); Pơsit kơc\ăo bruă pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă mơnuih mơnam thun 2020, jing bruă ako\ phun amăng rơwang thun 2021-2026;

Pơsit tơlơi pơtrun mơng tơlơi lăi pơthâo kơsem min tơlơi dưi mơng kơc\ăo bruă man pơkra tơdron rơdêh por Long Thành rơwang tal 1 hăng kơc\ăo bruă pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă kual tơnap tap, kual c\ư\ siăng kriang pơtâo.

Jơnum lok 8 pơphun amăng thun blan jar kơmar hăng amăng kual hơmâo lu tơlơi ngă tơnap tap, lu tơlơi lông, rơnoh pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă amăng jar kmar glăk hro\ trun.

Samơ\ bruă pơc\rông sai tơlơi bơwih [ong huă, mơnuih mơnam hăng ngăn drăp, hơmâo Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar ju\ yap abih bang 12 hơnong pơkă bơwih [ong huă mơnuih mơnam hơmâo ngă pơgiong.

Tơlơi bơwih [ong huă pok prong hơđong kjăp, huăc\ prăk kak hơmâo bong glăi pơgu\ 3%; mrô mơnuih [u hơmâo bruă mă do\ 4%; pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă truh pơ 6,8% amăng sa thun.

Samơ\, tơlơi anăp nao truh thun 2020 hăng hơdôm thun pơ anăp dong, lu khua mua aka [u hơđong pran jua hăng hơdôm tơlơi dưi ngă anai. Yua kơ hơnong pơkă djă pioh rơnoh pơđ^ kyar 6,8% le\ tơnap tap biă mă amăng thun blan tơlơi bơwih [ong huă hăng s^ mơdrô amăng jar kơmar glăk hro\ trun.

Mông jơnum pioh 2 hrơi pơc\rông sai kơ tơlơi bơwih [ong huă mơnuih mơnam kah hăng tu\ mă hơdôm bruă [ing khua mua do\ pơm^n phara, tơ`a bruă yua hơge\t bruă c\an prăk do\ kaih?

Ding jum Kơ\căo bruă hăng Tuh pơ alin ơi Nguyễn Chí Dũng lăi tơlơi anai hơmâo bơbec\ sat nao biă mă amăng pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă – mơnuih mơnam, biă mă `u le\ gum pơgôp amăng rơnoh prăk kak GDP.

Tui hăng ơi Trần Hoàng Ngân, khua pơ ala mơnuih [on sang [ôn prong Hồ Chí Minh bruă pơtrut ta` amăng pơpha hăng brơi c\an prăk tuh pơ alin amra truh pơ djop anih [ơi hơdôm kual, yap wo\t kual mơnuih bơwih [ong mă pô hăng pơsir h^ bruă huăc\ prăk kak:

Prăk tuh pơ alin bruă c\ar hơmâo arăng brơi c\an amra djru [ing ta pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă. Samơ\ tơlơi yôm biă `u le\ pơsir huac\ prăk kak, tơdah ngă kaih amra ngă đ^ tui rơnoh prăk tuh pơ alin ră anai.

Tơlơi yôm biă `u le\ [ing ta kho\m pel e\p glăi hơdôm tơlơi pơkă amăng Tơlơi phiăn truh pơ pơjing, rơkâo man pơdong kiăng ngă pơgiong tui tơlơi pơsit, kiăng mơng anun [u lok nao lok rai bruă anai pơ anăp.

Pơsit Tơlơi pơtrun amăng kơc\ăo bruă pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă mơnuih mơnam thun 2020, Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar tu\ ư hro\m amăng hơnong pơkă Abih bang gơnam tam pơkra pơjing amăng dêh c\ar (GDP) đ^ giăm 6,8%.

Rơnoh đ^ blơi yua gơnam tam (CPI) pơ gu\ 4%; abih tih rơnoh s^ mơdrô pơ tac\ rơngiao đ^ giăm 7%; mrô gơnam tam blơi mut pơhmu hăng gơnam tam s^ mơdrô pơgu\ 3%; mrô sang ano\ [un rin (tui hăng arăng pơkă [un rin amăng djop mơta) hro\n trun 1% truh 1,5%, kơnong hơdôm tơirng glông [un rin hro\n trun 4% …

Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar rơkâo Kơnuk kơna hăng hơdôm anom bruă đing nao ngă pơgiong hơdôm bruă, hơdră pơsir. Amăng anun, biă mă `u le\ hơdră bruă to\ tui pơjing, pơgiong bruă c\ih pơkra tơlơi phiăn ha amăng ple\ tui ră anai, djư\ hăng thun blan mut hro\m;

Hơđong tơlơi bơwih [ong huă pơhư prong, bong glăi hưăc\ prăk kak, pơhlôm bơkơnar djop mơta, ngă gêh gal kiăng pơđ^ kyar ta` hăng hơđong kjăp.

Hăng pran mă bruă tong ten laih dong gơgrong, jơnum lok 8 hơmâo ngă pơgiong abih bruă jao. Tơlơi yôm amăng jơnum tal anai le\ bruă c\ih pơkra tơlơi phiăn hăng bruă pơsit 11 C|răn tơlơi phiăn ngă ako\ phun amăng wai lăng, gêh gal amăng pơđ^ kyar hơđong kjăp kơ dêh c\ar ta.

Biă mă `u le\, tơdơi kơ 3 wo\t pơgôp hiăp, [ơi jơnum lok 8 Jơnum khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar hơmâo pơsit Tơlơi mă bruă (c\ih pơkra glăi). Pơplih glăi thun pơdơi  bruă đ^ 62 thun hăng đah rơkơi amăng thun 2028 laih dong 60 thun hăng đah bơnai amăng thun 2035 hơmâo lu mơnuih [on sang đing nao. Khua ding jum bruă mă, tơhan rơka hăng mơnuih mơnam ơi Đào Ngọc Dung brơi thâo:

Hơmâo hơdôm bruă, hơmâo hơdôm boh tơhnal bơdjơ\ nao amăng hơdôm pluh thun kơ [ing ta. Anai le\ hrơi mông mơ\ [ing ta amra ba tơbiă hơdôm tơlơi [uăn amăng tơlơi pơkôl jar kơmar kah hăng hơdôm tơlơi pơkôl s^ mơdrô.

Amăng tơlơi bơwih [ong s^ mơdrô, [ing ta kiăng pơplih tơlơi phiăn kiăng djơ\ hăng tơlơi bơwih [ong hro\m amăng jar kơmar samơ\ ăt kiăng lăp djơ\ hăng tơlơi amăng dêh c\ar.

Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar hơmâo pơsit Tơlơi phiăn c\ih pơkra glăi, pơhrua sa, dua amăng c\răn tơlơi phiăn mơnuih apăn bruă hăng Tơlơi phiăn [ing apăn bruă hăng tơlơi pơsit tong ten lui h^ tơlơi pưokă ‘’[ing apăn bruă truh djai ba’’ mă yua mơng blan 7/2020.

Tơlơi phiăn [ing apăn bruă ăt hơmâo pơkă hro\m amăng pơsir tơlơi ngă soh kơ mơnuih apăn bruă lơ\m abih thun mă bruă, c\ih tong ten kơ tơlơi phiăn, amăng anun brơi ‘’tơbiă mơng anih anăn mă bruă’’ le\ kiăng pơhlôm tu\ ư hro\m hăng bruă pơsir kơđi mơng Ping gah.

Sa c\răn yôm hloh `u le\ jơnum tal anai, Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar rơkâo dong yua pơsit kơ tơlơi lăi pơthâo lơ\m kơsem min tơlơi dưi amăng kơc\ăo bruă man pơkra tơdron rơdêh por Long Thành rơwang tal 1 hăng nua `u 4 klai 800 klăk đôlar Mi.

Hăng hơdôm tơlơi pơc\rông sai amăng jơnum lok 8, mơnuih [on sang đơ đam dêh c\ar hơmâo [uh, Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar [u djơ\ kơnong ngă pơgiong bruă c\ih pơkra tơlơi phiăn, pơsit djop mơta bruă yôm phun amăng dêh c\ar đôc\ ôh mơ\, ăt ngă klă bruă hơduah e\p mơng ta pô.

Samơ\ bruă yôm phun hloh mơ\ mơnuih [on sang đing nao le\ hơdôm tơlơi [uă hăng bruă mă mơng Kơnuk kơna, kah hăng hơdôm ding kơna amăng Kơnuk kơna amăng bruă [uan ngă tu\ yua amăng hơdôm hơdră hơmâo ba tơbiă, kiăng ba dêh c\ar ta pơđ^ kyar hơđong kjăp.

Siu Đoan: Pơblang hăng pôr