VOV4.Jarai -            Tơdơi kơ hrơi kual Dơnung dêh ]ar Việt Nam tlaih rơngai abih bang, Ling tơhan pơgang guai lo\n ia tơring ]ar Daklak dưi pơdo\ng tui hăng khul Kông ang tơring ]ar Daklak hơđăp.

Hơdôm thun rơgao, hơdôm rơnuk mơnuih apăn bruă tơhan, ling tơhan pơgang guai lo\n ia [ơi anăp yak rơgao laih djop tơlơi tơnap pioh ngă giong klă bruă mă, pơgang glông guai lo\n ia ataih 73 km.

Puih kơđông pơgang guai dêh ]ar tơring ]ar Daklak ăt ngă tui ba glăi bôh tơhnal mơn bruă pơtô ba m[s hăng bruă pok pơhai hơdôm hơdră bơwih [ong, hơđong tơlơi hơd^p mơda mơnuih mơnam kiăng djru mơnuih [ôn sang [ơi kual guai lo\n ia, mơng anun pơdo\ng pran jua gơgrong amăng mơnuih [ôn sang kơja\p.

Amăng pơ-iă hang mơng kual guai lo\n ia tơring ]ar Daklak, sa, dua kual đang war [ơi thôn 3, să guai lo\n ia Ia Re, tơring glông Ea Su\p kah hăng hơdôm ako# kôl mơtah. Sa amăng mrô anun le\ mơng sang ano# ayong Hà Văn Đức.

Gah yu\ pum hơdôm phun bôh pơ-o# brung kơ bôh rah, bluh bơnga rah, pu\ be giăm truh 70 drơi mơng sang ano# glăk [ong hơdôm hla kyâu dlai yua kơ am^ ama `u phrâo be\ ba glăi.

Ayong Đức brơi thâo, hlâo kơ Tết phrâo rơgao `u hmâo s^ laih 40 drơi be ngă a`ăm, pơhrui glăi năng ai `u 60 klăk prăk. 70 drơi do# glăi leng kơ be pioh tuh ană.

Anai le\ bôh than mơng 2 thun bơwih brơi kơ pu\ be yua kơ Puih kơđông pơgang guai lo\n ia 737 djru.

Tui hăng ayong Đức, kơnong kơ be le\  juăt laih hăng ayuh hyiăng pơ-iă hang sui hrơi [ơi kual guai lo\n ia:

“Rim drơi be ania anai 1 thun tuh rai năng ai `u 3 drơi. Be tơnô le\ s^, be ania pioh glăi tuh ană. Mơng hơdră anai, kâo ]ang rơmang amra pơlar đ^ pu\ be anăng ai `u 200 drơi kiăng hmâo dong prăk pơhrui glăi, hăng tu\ mă abih pran jua mă bruă mơng sang ano#”.

Nai ling tơhan glăk pơtô [ing ]ơđai sang hră [ơi guai lo\n ia pơ\ tơring ]ar Daklak

Djru rah sang ano# tơtlaih mơng [un rin pơđ^ kyar bơwih [ong, gum hơgo#p klă amăng bruă hơđong tơlơi hơd^p mơda mơnuih mơnam le\ sa amăng lu hơdră ling tơhan pơgang guai lo\n ia tơring ]ar Daklak ngă tui bruă pơtô ba m[s [ơi kual guai lo\n ia.

Sa amăng hơdôm gru rơđah ba glăi bôh tơhnal le\ jơlan hơdră “]ung ]ơđai nao sang hră”; brơi hơdrôm hră, hră ]ih, prăk djru hrăm hră, rơdêh dang wang; pok hơdôm anih pơtô brơi mơnuih akă thâo hră [ơi kual guai lo\n ia.

}ơđai Bùi Lan Anh, hrăm anih 10A9, Sang hră gưl 3 Ea Su\p, tơring glông Ea Su\p brơi thâo, dưi hmâo [ing ling tơhan pơgang guai lo\n ia djru gum, [u djơ\ kơnong kơ `u hmâo tơlơi gal dưi nao sang hră mơ\, sang ano# ăt tơtlaih mơng tơnap tap mơng:

“Dưi hmâo [ing ling tơhan pơgang guai lo\n ia mơng bah amăng guai lo\n ia Dak Ruê djru gum, djru prăk hrăm rim blan anun am^ ama kâo plai [ia\ hloh kơ hmâo lu biă.

Bôh tơhnal hrăm hră mơng kâo thun rơgao dưi pơanăn ]ơđai hrăm hră thâo. Kâo hơđong pran jua hrăm dong, hăng amra gir run hrăm hră klă hloh”.

Lu ]ơđai sang hră [un rin  kual guai lo\n ia dưi nao sang dong gơnang kơ jơlan hơdră “]ung tơkai ]ơđai nao sang hră” mơng ling tơhan pơgang guai lo\n ia tơring ]ar Daklak

Tơring ]ar Daklak hmâo 4 bôh să [ơi guai lo\n ia: Ia R’vê, Ia Lốp, Ea Bung gah tơring glông Ea Su\p hăng să Krông Na mơng tơring glông {ôn Đôn. Anai le\ hơdôm bôh să kual tơnap tap hloh tơring glông, hăng mrô sang ano# [un rin 65%.

Khă dưi hmâo Ping gah hăng Kơnuk kơna lăng ba tuh pơ plai, samơ\ yua kơ lo\n mơnai krô kre`, ayuh hyiăng pơ-iă hang kơtang, juăt hmâo ayuh hyiăng [u klă ngă dong, anun tơlơi hơd^p mơda m[s do# bưp  lu tơlơi tơnap.

Ơi Nguyễn Văn Đông, Khoa Jơnum min m[s tơring glông Ea Su\p brơi thâo, hơdôm hơdră pơđ^ kyar bơwih [ong yua Ling tơhan pơgang guai lo\n ia djru ngă tui hmâo tu\ yua prong laih kơ mơnuih [ôn sang [ơi anai, lu sang ano# tơtlai laih mơng [un rin hrưn đ^ ngă pơdrong, hơđong pran jua do# plơi pla hơđong [ơi kual guai lo\n ia.

“Puih kơđông pơgang guai lo\n ia tơring ]ar hmâo laih hơdôm jơlan hơdră sit nik djru m[s [ơi guai lo\n ia kah hăng djuai rơmô, be; rơngiao kơ anun do# djru phun pla djuai pơjeh bôh troh pioh m[s bơwih [ong pơđ^ kyar, hơđong tơlơi hơd^p mơda [ơi kual guai mơng lo\n ia. Pran jua ling tơhan hăng m[s jai kơja\p tui.

{ing gơmơi ]ang rơmang pơ\ anăp anai ling tơhan djru m[s guai lo\n ia pơđ^ kyar bơwih [ong huă, hro\ trun rin rơpa kơ plơi pla”.

Lu hơdră rông be, rơmô mơng ling tơhan pơgang guai lo\n ia Daklak djru ngă tui ba glăi bôh tơhnal kơ m[s kual guai lo\n ia

Tui hăng Đại tá Đào Viết Hùng, Kơ-iăng Khoa git gai Khul ling tơhan pơgang guai lo\n ia tơring ]ar Daklak, bruă pơdo\ng pran gơgrong abih bang m[s pơgang guai lo\n ia jing bruă mă phun amăng pơgang pô lo\n ia rơnuk rơnua guai lo\n ia.

Hăng jơlan gah “Puih kơđông sang, guai lo\n ia plơi pla, neh wa djop djuai ania le\ adơi ayong ha kian pruăi”, Ling tơhan pơgang guai lo\n ia tơring ]ar Daklak abih pran jua na nao djru gum, bơwih brơi tơlơi hơd^p mơda kơ m[s [ơi kual guai lo\n ia.

Rơđah biă `u, Ling tơhan pơgang guai lo\n ia tơring ]ar Daklak hmâo pok pơhai laih lu hơdră bơwih [ong ba glăi bôh tơhnal kah hăng pla phun thanh long hơtai mriah, đang phun bôh kam [u hmâo pơjeh, bôh mit Thái Lan ta` hmâo bôh; djru giăm truh 100 drơi rơmô pioh rông, giăm truh 200 drơi be pioh tuh ană kiăng m[s pơđ^ kyar bruă rông hlô.

Biă `u, puih kơđông hmâo pơdo\ng bơnư\ ko\ng ia djru m[s ngă hmua pơdai dua bơyan, pơkra jơlan djru m[s [ơi kual guai lo\n ia.

Đại tá Đào Viết Hùng brơi thâo, hrom hăng pơtrut kơtang hyu lăi pơhing hơdră bruă, tơlơi phiăn, puih kơđông amra pok pơhai pơhư prong lu hloh dong hơdôm hơdră bơwih [ong  kiăng djru m[s tơtlaih mơng [un rin, hơđong tơlơi hơd^p mơda.

“Pơ\ anăp anai, Ping gah Puih kơđông ling tơhan pơgang guai lo\n ia lăi pơthâo truh hơdôm bôh anom bruă, hơdôm puih kơđông pơgang guai lo\n ia hăng tiểu đoàn pơhra\m bruă kiăng pok pơhai dong hơdôm hơdră ba glăi bôh tơhnal amăng hơdôm hrơi rơgao kiăng djru m[s.

Djru neh wa pơjeh pơdai phrâo kiăng neh wa rah pơtem hmâo pơdai pơhrui glăi lu. Gum hrom hăng hơdôm mơnuih apăn bruă djuai ania [ia\ kiăng pơhra\m brơi bôh thâo phrâo, djuai pơjeh djơ\ hăng lo\n [ơi kual guai lo\n ia kiăng m[s mă yua pơđ^ tui gơnam ngă rai mơng đang hmua, hơđong tơlơi hơd^p mơda. Mơng anun gum hrom hăng ling tơhan pơgang guai lo\n ia pơgang guai lo\n ia”.

Ling tơhan pơgang guai lo\n ia tơring ]ar Daklak [ơk brơi gơnam tam prăk djru hrăm hră kơ ]ơđai sang hră [un rin [ơi guai lo\n ia

Bôh nik [ơi kual guai lo\n ia gah yu\  tơring ]ar Daklak glăk brơi [uh bruă Pơtô ba m[s thâo, bruă hơget leng kơ truh kih. Tơlơi thâo anun, jing bôh tơhnal mơng rim bruă djru m[s.

Bôh tơhnal anun ăt le\ jơlan tô nao rai kơja\p pioh pran jua ling tơhan hăng m[s kơja\p hloh, pran gơgrong bruă pơgang amăng m[s djă pioh kơja\p, mơng anun pơdo\ng kual guai lo\n ia jai hrơi jai kơja\p kơtang, pơgang kơja\p guai dêh ]ar mơng Lo\n ia./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang hăng pôr