VOV4.Jarai - Mơng đưm đă ră hlâo laih, pơtơi glai juăt [uh laih hăng mơnuih djuai ania M’nông [ơi Daknông. Amăng rơnuk blah wang, neh met wa đuăi kơdop amăng glai, kơ [ah gơnam [ong, kơ[ah ia mơ`um, hơmâo kơ pơtơi glai mơn mơng hơdip. Rơnuk anai, hơdôm mơta gơnam hơmâo pơkra mơng pơtơi glai hăng boh mông jing gơnam [ong yôm hơmâo arăng mơhao [ong biă.

Phun pơtơi glai c\ăt [ơi djop anih yơh, amăng c\roh hnoh truh kơ kơnua c\ư\, phun pơtơi glai dưi hơdip soh. Phun pơtơi glai phun `u anet, glông truh kơ 4 m. Boh mông pơtơi hroh pơdong đ^ hăng ngo\, kơđuh ju\ mriah. Hơdông pơtơi anet đôc\, hơmâo mă 5 truh kơ 6 rơsi đôc\, rim rơsi hơmâo mơng 10 truh 16 boh.

Boh pơtơi glai anet `ruc\ hnun, prong [iă kơ c\ơđeng ania đôc\. Lơ\m pơtơi tơsă le\ plih mơng ia mơtah jing kơ`^, [âo hiam biă mă, [ong mih tem hnun. Khă hnun, boh pơtơi glai hơmâo lu pơjeh biă, yua hnun arăng juăt c\ơamu krô trăm ia tơpai [udah ngă jrao. Tui Đông y (pơjrao tơlơi ruă hăng jrao akha), boh pơtơi glai dưi pơjrao tơlơi ruă mơa`ă tơbiă ia sik, bơbrah boh [leh, tơtăng arăt drah, mơa`ă mơ-ak, pơjrao tơlơi ruă bung rong, bơrơgah amăng drơi jăn…

Phun pơtơi glai c\ăt [ơi lu anih pơ Daknông.

Mơng đưm laih, mơnuih djuai ania M’nông juăt mă kơđuh pơtơi tơsă pioh ngă a`ăm [ong hăng ngă ngôt hra, yua dah kơđuh pơtơi tơsă c\ơamu krô c\uh jing hơbâo le\ `u [ăt mơsin, gơnam [ong juăt pơkra mơng kơđuh pơtơi tơsă le\ a`ăm “Biăp siăt ndum”, arăng hơbai a`ăm anai hăng hla a`ăm biăp tha, tă h^ a`e\ h`eo hnun, tơpung tul hăng hla yao, laih anun [u dưi kơ [ah ôh ia hơbâo kơđuh pơtơi tơsă c\ơamu krô, ia hơbâo kơđuh pơtơi hơmâo arăng hlong h^ hăng kơsol diăn, ia `u ju\, luk jriu hăng hla biăp, tơpung braih.

Hơdôm mơta gơnam hơmâo luk jriu anai le\ arăng pơđăm lui ha mlăm hlâo c\i hơbai [ong, lơ\m hơbai le\ ta pơbâo hăng akan krô, mơnong krô lêng djơ\ soh. Lơ\m tơsă `u kuit hnun, jơman biă mă.

Hlong ia hơbâo pơtơi tơdơi kơ c\uh kơđuh pơtơi tơsă krô c\i hơbai a`ăm.

Ia hơbâo pơtơi hro\m hăng gơnam pơkra a`ăm biăp siăt ndum.

Phun pơtơi glai mơng djuai ania M’nông pioh ngă ia mơ`um dong, blah h^ phun `u ta [ong kah hăng tơbâo lơ\m nao pơ glai mơ\ kơ[ah ia mơ`um, amăng lăm phun `u hơmâo lu ia hiam rông drơi jăn biă. Rơngiao kơ anun, dret pơtơi arăng [ong mơtah [udah pơkra hăng a`ăm [ong pơko\n dong.

Juăt [uh hloh le\ a`ăm dret pơtơi tă rơpih tut hăng hăng mơtah, [ing ta hơtuk mă [iă đôc\, giong anun mă h^ kơtăk `u kiăng plai [iă [al. A`ăm anai [ong jơman biă mă lơ\m [ong ta mưn amăng đok hơmâo ano\ [al, dret pơtơi rơc\răm mih, rơ-ơ\ hro\m hăng ia mơsin mơsin, hăng her her mơng hăng eh c\im dong.

Hloh dong le\ hơmâo a`ăm dret pơtơi hơbai hăng akan ayun [udah mơnong glai. Amăng anun, a`ăm dret pơtơi glai hơbai hăng akan ph^ le\ a`ăm [ong arăng mơhao [ong hloh.

Boh mông hơmâo mơnuih [on sang djuai ania M’nông lăng kah hăng gơnam pơkra a`ăm [ong yôm biă mă. Boh mông hroh abih kah mơng dưi wok, lôk h^ kơđuh tha gah rơngiao. Arăng tă boh mông rơpih đôc\, rao hăng ia hơdjă, giong anun brơi `u hơdjă ia.

Boh mông glai hơmâo pơkra jing lu gơnam [ong, jơman biă mă, [ong hơmâo pran jua. Hơmâo pơkra lu hloh le\ a`ăm boh mông sao, jriu hăng hra kah hăng ngă boh sô|, hơbai a`ăm tơpung, hơbai hăng mơnong akan ayun…Boh mông tơdơi kơ hơbai le\ `u [al [al, [ong rơc\răm, mơmah săn le\ `u mih rơ-ơ\.

Tơdơi kơ ha hrơi nao pơ hmua, pơ glai, djuai ania M’nông juăt wok ba boh mông glăi hơbai. Hơmâo wan le\ hơbai [ong, [u kiăng pơkra glêh glar đơi ôh ăt hơmâo a`ăm [ong jơman mơn amăng mông huă asơi.

Khă tơlơi hơdip anai hơmâo lu tơlơi pơplih, hơmâo lu mơta gơnam [ong phrâo laih amăng mông huă asơi a`ăm djuai ania M’nông. Samơ\ phun pơtơi glai ăt jing gơnam [ong arăng mơhao [ong hloh mơng lu sang ano\.

{u kơnong tui anun đôc\ ôh, anai le\ gơnam pơtruh nao rai ană mơnuih hăng yang rơbang, amăng tơlơi ngă yang djuai ania M’nông, boh pơtơi jing gơnam pơyơr kơ yang. Phun pơtơi hơmâo pơkra jing hlô mơnong, gơnam pioh yua amăng mông ngă yang.

Rơnuk anai, phun pơtơi glai jing gơnam ba hyu s^ mơdrô laih, djru kơ mơnuih [on sang hơmâo prăk. Boh mông glai hơmâo pơdă s^ pơ sang c\ơ. Boh pơtơi glai hơmâo c\ơamu krô [udah ngă krô hăng măi mok, jing gơnam [ong yôm biă mă mơng glai klô kual Dăp kơdư [ing ta.

Siu H’Mai: Pơblang hăng pôr