VOV4.Jarai- Ngă tui ring bruă pla bơnga, pla a`a\m pơtăm pơ kual lon adai rơot, ngă hro\m ha\ng anih ]ua\ ngui pơ dlai klô tơring glông Kon Plông, tơring ]ar Kontum, thun 2012, hơmâo 37 boh ako\ bung sang mơnuih [ôn sang rai mơng hơdôm tơring ]ar, [ôn prong tar [ar dêh ]ar ta, dưi hơmâo mơng tơring glông Kon Plông iâu pơhư] rai do\ plơi pơ plơi Tu Rằng, să Măng Cành. Rơgao 3 thun rai do\ plơi pla [ơi anai, bruă pơđ^ kyar, pla a`a\m pơtăm, pla bơnga mơng hơdôm sang ano\ anai, aka nga\ tui ôh hdră anih s^ mdrô, [u hơđong đơi ôh.

            Do\ pơ ring bruă hơmâo kơ]a\u bruă pla bơnga kual hơmâo adai rơot, laih anun pla a`a\m pơtăm, ngă hro\m ha\ng anih ]ua\ ngui rưng kyâo dlai klô [ơi tơring glông Kon Plông, tơring ]ar Kontum, thun 2012, 37 boh ako\ bung sang neh met wa hơmâo tu\ jum rai do\ plơi pla phrâo, [ơi plơi Tu Rằng, să Măng Cành, gơ`u leng sang ano\ găn gao thâo thăi tơlơi pla bơnga, a`a\m pơtăm. Bruă pơhư] hơdôm sang ano\ găn gao thâo thăi  gah bruă pla a`a\m pơtăm, bơnga rai hơd^p mơda pơ anai....Dưi lăng atur phun pioh djru pơđ^ kyar tơlơi pla bơnga, a`a\m pơtăm [ơi kual hơmâo adai rơot gah tơring glông Kon Plông.

            Rai bơwih [o\ng huă pơ plơi Tu Rằng, să Măng Cành rơbeh 3 thun ha\ng anai, boh tơhnal prong hloh rơkơi bơnai ayo\ng Phạm Minh Quý ha\ng ana\ đah rơkơi `u 2 thun hiam drơi jăn. Ayo\ng hlâo adih juăt ngă hơmua pla pơdai [ơi Phượng Hiệp, [ôn prong Cần Thơ, juăt tơju\  pla nga\ hơmua, tui anun 2 rơkơi bơnai ayo\ng găn gao thâo thăi tơju\ pla bơnga. Tal blung sang ano\ gơ`u pơmin ]i pla a`\a\m pơtăm, bơnga, lăng anai le\ bruă ma\ phun sang ano\ `u, samơ\ tơlơi pơmin anun aka dưi nga\ gio\ng ôh, Ayo\ng Quý brơi thâo tui anai: “Tui ha\ng kâo, lon pơ anai tơju\ pla hiam bia\ ma\, samơ\ tơju\ pla ră anai [u hơmâo mơnuih blơi, tui anun [u kh^n ôh tơlơi tuh pơ alin, tui anun tuh pơ alin gah brư ba hyu tuai, pioh hơduah [o\ng đu] blung hlâo. Tal blung ta nao mă bruă apah ara\ng đu], hyu s^ mdrô jăng jai, hơduah [o\ng hrim hrơi, dah ta tơju\ pla ră anai dưi mơn, samơ\ sang ]ơ\ ta [ia\ mơnuih, tơju\ pla [u hơmâo ara\ng blơi, tuh lui pơ ia krông lup đu]”.

            Hơmâo laih laih a`a\m pơtăm ba nao s^ pơ sang ]ơ\, [uh a`a\m pơtăm pla aka lu đơi mơn, samơ\ s^ [u abih ôh, tui anun ayo\ng Nguyễn Thành Quang, pơblih pla djuai pơ kon dong. Rơneh 1000 phun bơnga ly ayo\ng pla, kơnong pioh pla hrơi têt thun phrâo đu], bơ kơ sui thun mơyun blan, ayo\ng pơs^t pla djuai pơ kon đu], dưi pơđ^ kyar tơlơi bơwih [o\ng huă sang ano\. Wot dah aka thâo đơi mơn pla tiu, aka hơmâo hră pơar hơpă ôh ]ih, pơs^t phun tiu ]at hiam pơ lon adai rơot anai, samơ\ ayong pla rơbeh 100 phun tiu ama\ng đang sang `u. Ayo\ng brơi thâo, tơdah hơmâo prăk tuh pơ alin, ăt pla đu] phun tiu, wot dah aka thâo ôh phun tiu ]at hiam ha [u hiam pơ kual lon anai. Ayong Quang brơi thâo:  “Lon pơ anai kiăng lăi pla djuai hơget leng hiam soh sel, samơ\ ba s^ gơnam mơng hơmua pơdai tơnăp, kâo kơnong mă brua\ bơwih [o\ng huă tui [ơ [rư\ đu\\]”.

            {uh [u dưi pơđ^ kyar tơlơi bơwih [o\ng huă hanưg tơlơi pla a`a\m pơtăm, bơnga. Sang ano\ ơi Đinh Công Thể pơblih pla djuai pơ kon. Pla rơbeh 1000 phun boh kruăi mih, kruăi dung, dưi hơmâo sang ano\ nao blơi anah pla mơng kual dơnung dêh ]ar ta, ră anai phun pla hlăk ]a\t đ^ hiam, ơi Thể brơi thâo tui anai: “ Pơ anai pơđ^ kyar tơlơi bơwih [o\ng huă,  pla djuai [ia\ hrơi rông ba djuai pla sui thun, pla a`a\m pơtăm, tơdơi anun pla kruăi mih, boh kruăi dung kơđuh mơtah, pla boh [ơr. Tui ha\ng kơ]a\u bruă le\, kơnuk kơna phrâo djru 4 tal djuai pơjeh pla đu]. Ră anai kia\ng djru hloh mơng kơnuk kơna kơmơk pruai ha\ng tơlơi răk rem, wai lăng”

            Ama\ng 37 boh sang ano\ mơnuih [ôn sang rai hơd^p mơda tal blung pơ plơi Tu Rằng, kơnong hơmâo 32 boh sang ano\ đu] bơwih [o\ng huă pơ anai. Khă anun ha mơkrah sang ano\ hơd^p pơ anai ]ih ana\n rai do\ tal blung ôh, jing hơdôm sang ano\ pơkon blơi glăi lon hơdôm sang ano\ rai do\ plơi phrâo, dưi hơmâo kơnuk kơna ngă brơi hră pơar hlâo kơ anun. Kiăng hơmâo prăk, hơd^p mơda hrim hrơi, lu mơnuih nao mă bruă apăh mơng ara\ng, [ơi ano\ hyu drôm do\p kyâo dlai ba nao s^.

            Kiăng rai djru hơdôm sang ano\ rai do\ plơi pla phrâo anai, laih anun pơđ^ kyar pla a`a\m pơtăm, pla bơnga, tơring glông Kon Plông hơmâo tuh pơ alin man pơdong pưk sang đang hơmua, kah ha\ng jơlan nao rai, apui lơtrik, ia yua, lon do\ sang, lon ngă hơmua..., hrim sang ano\ rai do\ plơi pla phrâo anai, kơnuk kơna pe\ pha 1000 m2 lon pơdong sang do\, 1 ektar lon nga\ hơmua. Apui lơtrik, ia yua, adai hyuh hyiăng [ơi anai hiam bia\ ma\, tơlơi pla a`a\m pơtăm, pla đang bơnga hăng bruă mă prong pr^n, damơ\ 3 mơta anun hơmâo laih, samơ\  bruă pla a`a\m pơtăm, bơnga pơ anai aka dưi pơđ^ kyar ôh, kah ha\ng tơlơi ]ang rơmang, hasa tơlơi kiăng mơng mơnuih [ôn sang ngă hơmua pơ anai le\, ba s^ a`a\m pơtăm, bơnga yơh phun `u. Ayo\ng Phạm Minh Quý lăi tui anai: “ Tơlơi hơd^p mơda tal blung tui anai plai [ia\ mơn, lon ta thâo tơju\ pla, [o\ng huă mă pô, ăt pla mơn, prăk kak tuh pơ alin, hơd^p huăi mơn, tui anun ba s^ gơnam tam yơh tơnăp tap, tui anun aka gir run đ^ ôh, ră anai ]ang rơmang mơnuih s^ mdrô rai blơi a`\am pơtăm, bơnga mơnuih [ôn sang pơ anai, mơak yơh”

Ring bruă hơmâo nga\ tui laih, samơ\ [u tu\ yua ôh. Mơnuih [ôn sang hơduah mă pô jơlan rơbat. Bruă pơđ^ kyar pla a`a\m pơtăm, bơnga le\ jơlan rơbat djơ\ tui ha\ng lon pla pơ tơring glông Kon Plong, samơ\ hơduah anih ba s^ a`a\m pơtăm, bơnga hơđong kơja\p kho\m hơmâo yơh, kiăng pơđ^ kyar tơlơi pla a`a\m pơtăm, bơnga pơ kual lon adai rơot anai.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr