VOV4.Jarai - Mơng lơ 20/10 truh ră anai, abih bang hră pơtrun pơdah thâo kơ mông Jơnum Ping gah dêh ]ar tal 13 hơmâo pôr pơthâo, c\ih amăng plang internet mă tơlơi pơgôp hiăp [ơi anăp hăng abih bang mơnuih. Anai le\ tal jơnum bruă kơđi ]ar prong, yôm biă mă; pơdah tơlơi dưi mơnuih [on sang, pơ[ut abih tơlơi rơgơi, pơtrut tơlơi gơgrong bruă mơng abih bang mơnuih [on sang gum djru pơkra jơlan hơdră ngă bruă, tơlơi pơtrun yôm mơng lo\n ia. Mơng anun gum pơđ^ tui ano\ klă mơng djop Hră pơ-ar yôm pơdah thâo kơ mông Jơnum Ping gah dêh ]ar tal 13.

“Tơpă ară, abih pran jua hăng gơgrong bruă” anun le\ tơlơi mă bruă mơng 26 tal jơnum pơgôp hiăp kơ Tơlơi pơtrun mơng Ping gah phrâo hơmâo Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam hăng hơdôm anom bruă kơđi ]ar pơphun amăng hrơi blan rơgao. Lu tơlơi pơgôp hiăp mơng mơnuih [on sang lăi pơthâo tơpă hơdôm tơlơi ndưi ngă hăng aka [u dưi ngă amăng rơwang thun 2016-2021, hơdră pơđ^ kyar lo\n ia, [u kơnong amăng 5 thun, 10 pơ anăp đôc\ ôh mơ\ lăng nao truh thun 2045.

Tui anun, anai le\ tal hơduah tơ`a mơnuih [on sang prong hloh kơ Hră pơ-ar yôm Jơnum Ping gah dêh ]ar tal 13. Kiăo tui hơdră ngă bruă mơnuih [on sang ngă pô, pơpu\ nao rai, pơhmư\ hăng djă pioh tơlơi pơgôp hiăp mơng mơnuih ping gah, mơnuih [on sang. Nai tha prin, prin tha ơi Phùng Hữu Phú, Kơ-iăng khua apăn bruă Khul khua lý luận Ping gah dêh ]ar pơsit: hluai tui bruă mă tơlơi pơgôp hiăp mơng mơnuih [on sang amra ngă pơgiong djop Hră pơ-ar yôm, djơ\ tui tơlơi pơmin mơng Ping gah, djơ\ pran mơnuih [on sang:

“Tal anai mă tơlơi pơgôp hiăp [ơi anăp hăng [ơi abih bang mơnuih [on sang. Tui anun, [ing ta [uh bruă c\ih pơkra hră pơ-ar yôm kơ Jơnum ping gah dêh ]ar tal 13 mơng blung truh rơnuc\ lêng thâo pơpu\, pơhmư\ tui, rơkâo tơlơi pơgôp hiăp, tơlơi pơc\eh phrâo, tơlơi kiăng mơng mơnuih [on sang. Tuc\ rơnuc\ `u, jơlan hơdră mơng Ping gah kơnong klă hiam lơ\m hơmâo mơnuih [on sang dong yua, pơjing hơdră ngă bruă jing tơlơi sit”.

Amăng ha blan pơgôp hiăp, lu tơlơi pơgôp hiăp mơng mơnuih [on sang lăi hơdôm Hră pơ-ar kơnuk kơna hơmâo prăp lui klă, kiăo tui tơlơi hơmâo sit nik. Hluai tui bruă klah c\un tui boh hră, tui tơlơi hơmâo sit nik amăng 35 thun pơplih phrâo, 20 thun ngă tui Cương lĩnh Pơđ^ kyar lo\n ia, hơdôm tơlơi lăi glăi pơ[uh hơmâo lu tơlơi phrâo, pơto\ng glăi bruă dlăm, pơdah pơ[uh tơlơi pơmin phrâo, lăng bruă ataih, dlăm hloh.

Hră lăi pơthâo bruă ]ar hơmâo lăi nao hơdôm tơlơi yôm phun bơdjơ\ nao tơlơi pơđ^ kyar lo\n ia, djuai ania ta pơgi kơdih anai, mơng anun pơsit tơlơi yôm mơng Jơnum Ping gah tal anai. Lu mơnuih [on sang tu\ ư biă mă lơ\m hră pơ-ar yôm mơng kơnuk kơna pơhrua nao tơlơi “mơnuih [on sang tu\ mă tơlơi klă hiam” amăng tơlơi “mơnuih [on sang thâo, mơnuih [on sang c\rông, mơnuih [on sang ngă, mơnuih [on sang pel e\p sem lăng”. Ơi Đỗ Duy Thường, Jơnum min wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam lăi:

“Mơnuih [on sang tu\ mă tơlơi klă hiam mơng mông jơnum hlâo aka [u ba pơmut amăng hră kơđi ]ar ôh, samơ\ tal anai hơmâo c\ih pơmut amăng hră pơ-ar yôm mơng lo\n ia. Pơtrut tơlơi dưi mơnuih [on sang hăng mơnuih [on sang thâo le\ dưi yơh, mơnuih [on sang dưi pơc\rông sai bruă, mơnuih [on sang ngă bruă le\ dưi yơh. Mơnuih [on sang krăp lăng le\ krăp lăng đôc\ aka [u tu\ mă tơlơi dưi mơng anun ôh. Tal anai pok prong tơlơi dưi mơnuih [on sang, klah c\un glăi le\ mơnuih [on sang mơn tu\ mă tơlơi klă hiam. Anai le\ tơlơi phrâo hloh mơng bruă pơtrut đ^ tơlơi dưi mơnuih [on sang”.

Pơgôp hiăp kơ hră pơ-ar yôm mơng Ping gah, lơ\m hơmâo lu mơnuih [on sang tu\ ư, pơgôp hiăp tơpă ară, kiăng klă le\ ăt hơmâo mơn pô hơmâo tơlơi pơmin phara, hlong c\i pơhmao mă bruă pơgôp hiăp anai mơ\ ngă pơc\lah Ping gah, pơkơdong glăi kơnuk kơna, ngă tơdu pran đăo gơnang mơng mơnuih [on sang hăng Ping gah.

Hăng tơlơi ngă bruă “Hră mơ-it pơgôp hiăp”, laih anun “Hră mơ-it rơkâo pơhiăp tom”, hyu pơhmao mă tơlơi arăng lăi “abih pran jua, gơgrong bruă”, sa dua c\ô mơnuih pơmin pơblư\ kơnuk kơna pơhmao mă tơlơi dưi mơnuih [on sang pơgôp hiăp kơ tơlơi pơtrun mơng Ping gah mơ\ ngă rung răng tơlơi pơhing kơđi ]ar, tơlơi gơgrong bruă mơng Ping gah, kơ bruă ruah mơnuih ngă khua hăng lu bruă bơdjơ\ nao mông Jơnum. Ơi Nguyễn Túc, Ding kơna Grup Khua Jơnum min wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam pơdah pran jua:

“Hăng [ing [u thâo hluh bruă ]ar ôh mơ\ kiăng pơgôp hiăp le\ ta ngă tui tơlơi pơtô mơng Wa Hồ “Taih tơkuih samơ\ [u dưi ngă pơc\ah blo\ ôh”. Bơ [ing hlong c\ih pơkơdong glăi [ing ta le\ [ing ta kho\m lăi glăi tơpă mơtăm. Hơdôm tơlơi hơget ngă soh tơlơi phiăn Ping gah, Kơnuk kơna le\ bơtơhmal tui tơlơi phiăn. Rơngiao kơ anun le\ jăm [uah tơlơi soh mơng gơ`u kiăng abih bang thâo mơtăm”.

{ơi mông jơnum Ding jum kơđi ]ar pơgôp hiăp ngă pơgiong Hră pơ-ar yôm mơng Ping gah dêh ]ar tal 13, Khua git gai Ping gah, Khua mir sir ơi Nguyễn Phú Trọng kiăng pơhmư\ tơlơi pơgôp hiăp klă, hơmâo ano\ gal. Hăng hơdră ngă bruă hơđong pran, pơhmư\ tui, pơpu\ abih bang tơlơi pơgôp hiăp, pơto\ng glăi rơđah, giong anun pơhmư\ tui lu tơlơi. Mơnuih [on sang c\ang rơmang, hơdôm tơlơi pơgôp hiăp hơmâo hmư\ tui klă, kiăng pơđ^ kyar, ruah mă tơlơi pơgôp hiăp djơ\.

Bruă pơgôp hiăp kơ hơdôm hră pơ-ar yôm mơng kơnuk kơna kho\m abih pran jua, yua tơlơi đ^ kyar hro\m mơng lo\n ia; bruă pơhmư\ tơlơi pơgôp hiăp kho\m djơ\ hăng tơlơi hơmâo sit nik, hơmâo tơlơi gêh gal, gơgrong bruă laih anun kho\m ruah mă klă, pơgang ba hơdôm tơlơi pơgôp hiăp djơ\, hơngah glăi mơtăm tơlơi pơmin soh, pơdah rơđah tơlơi pơmin kho\p mơng Ping gah.

Tơlơi djơ\ hro\m kơplah wah Ping gah hăng mơnuih [on sang, hro\m hăng tơlơi kiăng hrưn đ^ pơplih phrâo mơng abih bang djuai ania ta le\ tơlơi yôm pơsit brơi kiăng dưi ngă hơdôm tơlơi mơ\ Tơlơi pơtrun Jơnum ping gah dêh ]ar tal 13 mơng Ping gah amra pơtrun.

Phương Thoa: C|ih – Siu H’Mai: Pơblang