Sang ano# ơi Định Grươm, djuai ania Bahnar le\, sa amăng rơbeh kơ 90 bôh sang ano# m’nuih [ôn sang [ơi Plei Groi, tring kual Kbang, tring ]ar Gia Lai khom pioh glăi lon kiăng pơdo\ng bơnư\ drai apui lơtr^k An Khê – Kang Nak. Rơbeh kơ 3 e\ktar đang hmua ngă h’đong sui hăng anai mơng sang ano# `u ia ling amăng hlung ia Kang Nak. Gru\p wai lăng drai apui lơtr^k 7 gah Gru\p apui lơtr^k deh ]ar Việt Nam hmâo tơlơi pơkôl pơ ala glăi lăp djơ\ kơ sang ano# `u. Khă hnun hai, truh ră anai, sang ano# `u akă hmâo mă djo\p djơ\ hăng tơlơi pơkôl mơn, amăng anun, yôm phăn hloh le\ sang ano# `u ăt akă hmâo lon ngă đang hmua h’đong mơn, ngă tơlơi h’d^p m’da sang ano# `u jing tơnap tap biă. Ơi Định Grươm lăi: “Neh wa gơmơi ră anai tơnap tap biă, k’[ah [ap, đang hmua [u hmâo. Kơnuk kơna khom r^t [ing gơmơi nao do# pơ\ anih pơkon kah hăng mơng dưi, lăng ba ană plơi.
K’[ah lon ngă đang hmua hmâo laih [ơi Plei Groi rơbeh kơ 7 thun hăng anai hăng neh wa hrim hrơi ăt do# tơgoan go\ng gai [ơi anai pha brơi lon mơn kiăng dưi h’đong tơlơi h’d^p m’da”.
{ơi h’dôm plơi pla pơkon, lom do# tơgoan pơsir lon ngă đang hmua djơ\ phiăn, neh wa phă laih dlai pơgang hlôm hlâo, dlai gah h’dôm anom bruă kơnuk kơna wai lăng kiăng mă lon djơ\ phiăn ngă đang hmua. Rơđah biă `u kah hăng [ơi să }ư\ Mo#, tring glông Ia Pa, tring ]ar Gia Lai, kiăng hmâo lon ngă đang hmua, lu m’nuih amăng să mu\t amăng dlai pơgang hlôm hlâo }ư\ Mo# phă dlai. Hmâo sa wo\t nao mă bruă [ơi anai, pô hyu mă tơlơi pơhing phrâo lăng [uh, lom yang hrơi do\ng, adai pơiă đăng samơ\ hmâo mơn gru\p m’nuih mơng 3-4 ]ô jah koh ro\k kyâu agaih pioh mă lon tơju\ pla. Gru\p m’nuih anai yoa gă pioh jah h’dôm phun ro\k kyâu ane\t hăng yoa sơ-oă măi kiăng drôm h’dôm phun kyâu pơ prong. Hmâo sa ]ô glăk do# jah dlai, anăn `u Ksor Ban pơblang le\, yoa kơ [u hmâo đang hmua anun khom phă dlai ngă đang hmua.
{u djơ\ kơnong kơ h’dôm kual dlai klô mơng anom Kơnuk kơna wai lăng ôh mơ\, h’dôm kual dlai klô jao laih kơ plơi pla wai lăng, pơgang ba ăt hmâo ara\ng koh jah rơme\t agaih pioh ngă đang hmua mơn. Ayong Y Phối, djuai ania Êđê, [ơi [ôn Hang 5, să Yang Mao, tring glông Krông Bông brơi thâo, yoa kơ tơlơi h’d^p m’da bơvih [o\ng huă mơng neh wa do# tơnap tap, h’dră ]ơkă mă bôh tu\ yoa kơ plơi pla le\ [u rơđah đông anun [u dưi pơsur m’nuih [ôn sang lăng yôm bruă gơgrong. Lu sang ano# gum hrom wai lăng pơgang dlai klô, samơ\ yoa kơ rin rơpa, k’[ah lon ngă đang hmua, anun phă dlai klô ngă đang hmua. Ayong Y Phối lăi: “{ôn gơmơi le\ [ơi tơkai ]ư\ Yang Sing, plơi pla [un rin biă. Ơi yă đưm le\ hmâo lu lon, samơ\ ră anai, [ing trun sang pha kah hăng kâo anai [u hmâo lon ngă đang hmua dơng tah. Ăt thâo mơn Phiăn mơng Kơnuk kơna ta ba tơbiă wai lăng hăng pơgang dlai klô. Samơ\ tơlơi k’[ah [ap, [u djo\p pioh rông ană bă, sang ano# anun kâo khom ngă [ia\ pioh hmâo pơdai đo#], kâo ro# mă lon mơng plah tơsiong kiăng ngă hmua pơdai k’dư”.
Tui hăng mrô ju\ yap, đơ đam kual }ư\ Siăng ră anai hmâo giam truh 32.000 bôh sang ano# k’[ah lon ngă đang hmua hăng kual lon giam truh 20.000 e\ktar. Amăng anun tring ]ar Gia Lai le\ anih anom hmâo tơlơi truh lu hloh hăng giam truh 10.000 bôh sang ano# k’[ah lon ngă đang hmua. Tơlơi anai bơdjơ\ nao bruă hro# trun [un rin amăng kual.
Kiăng hmâo lon ngă đang hmua kơ neh wa djuai ania [ia\, gal brơi amăng bruă wai lăng hăng pơs^t hră pơar tơlơi dưi mă yoa lon, sa dua anih anom ba tơbiă laih h’dôm bruă pơsir kiăng djơ\ phiăn [ơi lon hmâo ro# mă laih anun, pơ plih lon dlai kơ neh wa. Khă hnun hai, bruă anai bư\p lu tơlơi gun biă yoa kơ khom hmâo tơlơi gum hrom mơng lu [irô ding jum gơnong bruă. Gah tơlơi anai, Kơiăng Khoa {irô ding jum wai lăng kông ngăn dlai klô hăng rơhuông adai lon m’nai deh ]ar ta ơi Nguyễn Mạnh Hiển lăi le\, h’dôm anih anom khom hmâo h’dôm tơlơi rơkâo đ^, ba tơbiă rơđah đông hăng Go\ng gah deh ]ar ta, h’dôm {irô ding jum gơnong bruă. Kơiăng Khoa {irô ding jum ơi Nguyễn Mạnh Hiển brơi thâo: “Gah lon mă yoa kơ neh wa djuai ania [ia\, lon ro# mă, kâo rơkâo tring ]ar gơgrong hlâo pel e\p. Dlăng lăng anih anom h’pă mă yoa h’đong laih, ră anai pơhrui glăi [u dưi tah le\ ba tơbiă, ]rông sai kơplah wah dua gơnong bruă đang hmua đ^ kyar [ôn lan hăng gơnong bruă wai lăng kông ngăn dlai klô hăng rơhuông adai lon m’nai, rơkâo đ^, ba tơbiă, laih anun tring ]ar pel e\p, tơdơi kơ anun lăi pơthâo kơ Khoa deh ]ar. Hăng h’dră ngă tui anun kah [ing ta mơng dưi ngă”.
Phrâo anai, amăng tal rai mă bruă [ơi kual }ư\ Siăng, Khoa mir sir deh ]ar ta ơi Trương Tấn Sang lăi rơđah, k’[ah lon ngă đang hmua amăng neh wah djuai ania [ia\ le\ tơlơi bơngo\t mơng Ping gah, Kơnuk kơna. Anai yơh tơlơi tơnap tu\ ư biă hăng kual }ư\ Siăng: “M’nuih [ơi kual }ư\ Siăng mơ\ k’[ah lon ngă đang hmua hmư\ `u [u gal ôh. Biă `u m’nuih [ôn sang h’đăp [ơi anai, m’nuih [ôn sang [ơi anai sui thun laih mơ\ k’[ah lon ngă đang hmua hmư\ `u [u djơ\ ôh. Yoa anun khom e\p tơhnal kiăng neh wa hmâo djo\p lon ngă đang hmua. Lăi pơ-[u\t glăi khom e\p glăi lon m’nai, anăm pioh h’dôm bôh sang ano# ngă đang hmua mơ\ [u hmâo lon ngă đang hmua. {u hmâo tơlơi mơ\ m’nuih [ôn sang [u hmâo lon ngă đang hmua. Biă `u, kâo lăi rơđah, neh wa djuai ania [ia\ h’d^p sui thun [ơi kual }ư\ Siăng anai, khom ngă gal brơi hloh, gleng nao sa dua bôh sang ano# kiăng neh wa hmâo lon ngă đang hmua”.
Khoa mir sir deh ]ar ta lăi rơđah, h’dôm gưl go\ng gai khom pơsur neh wa anăm s^ lon, khom djă pioh lon, be\ hmâo lu m’nuih mă tu\ mông neh wa tơnap tap, yoa prăk pơgo#p lon mơng neh wa. Hrom hăng anun, Khoa mir sir deh ]ar ta g^t gai, h’dôm [irô ding jum gơnong bruă hăng go\ng gai [ơi plơi pla khom ngă gal brơi kiăng neh wa dưi mă yoa h’dôm ngăn rơnoh ]an mă k’mlai [ia\ kiăng tuh pơ plai ngă đang hmua, pơlar bruă bơvih [o\ng, h’đong tơlơi h’d^p m’da.
Hăng lu bôh than pha ra, h’dôm pluh rơbâo bôh sang ano# m’nuih [ôn sang djuai ania [ia\ [ơi kual }ư\ Siăng glăk k’[ah lon ngă đang hmua. Neh wa glăk kiăng tơlơi gleng nao, ngă gal brơi pioh hmâo lon ngă đang hmua, h’đong tơlơi h’d^p m’da. Anai ăt le\ bruă mơ\ h’dôm gưl go\ng gai [ơi anai hăng h’dôm [irô ding jum gơnong bruă khom ngă m’tam kah hăng tơlơi g^t gai mơng Khoa mir sir, djru đ^ kyar kual }ư\ Siăng k’jăp ph^k hăng djơ\ bôh than./.
}ih pơblang hăng pôr : Siu H'Prăk
Viết bình luận