VOV4.Jarai - Xă Tân Sơn gah plơi prong Pleiku, tơring ]ar Gialai [ơi giam goai dêh ]ar, hlâo dih juăt hmâo tơlơi ara\ng đuăi nao ]a pơ\ dêh ]ar ta] rơngiao. Tui anun mơn hơdôm thun hăng anai, Tân Sơn [u djơ\ kơnong kơ hơkru\ pơsir tơlơi ara\ng đuăi nao ]a pơ\ dêh ]ar ta] rơngiao ôh mơ\, do# ]ơkă jum lu mơnuih po\t glăi hơđong tơlơi hơd^p mơda dơng.

            Blan 6 thun 2013, hmư\ tui tơlơi [ing sat plư, Kơsor Eli, pơ\ plơi Têng 2, să Tân Sơn, plơi prong Pleiku s^ 2 ar ha mơkrah lon ngă hmua pơdai, mă 160 klak prak, đuăi do\p nao pơ\ dêh ]ar Kur, laih anun nao pơ\ dêh ]ar Thái Lan. Akă hmâo 1 blan tơdơi kơ anun, H’ Ngọc, bơnai Ksor Eli ăt e\p jơlan nao pơ\ rơkơi `u mơn. Truh pơ\ dêh ]ar ara\ng, rơkơi bơnai Ksor Eli [ah wư amăng tơlơi hơd^p mơda, [ơi anai [u djơ\ hăng tơlơi lăi pơthâo hiam klă mơng [ing hyu plư ôh. Gơ`u khom hd^p ]a amăng kual sang pioh kơ mơnuih mă bruă mu\t nao do# ]a pioh do\p tơhan polis; mă bruă dleh dlan 12 mông lom sa hrơi, samơ\ prak apah kơnong kơ [ia\ hloh ha mơkrah bơhmu hăng mơnuih hơđăp [ơi anai. Lom phuih phaih mă [u hmâo, tơnap tap hăng hu^ dơng, rơkơi bơnai gơ`u hmâo mă telephone hăng tơlơi [uan djru gum mơng ơi Phạm Phụng, Khoa Jơnum min m[s să Tân Sơn, anun hơđong pran jua po\t glăi plơi pla. Ksor Eli lăi: Tơlơi hơd^p mơda [ơi Thái Lan tơnap tap hăng dleh dlan biă, hyu mă bruă ara\ng apah, hơd^p ]ur hyu ]a; prak mă bruă, [ing Thái Lan mă bruă sa hrơi mơng 700 truh 1000, samơ\ kâo mă sa hrơi hmâo 400 [at đu], blơi yua djop amăng sa hrơi đu]. Tơdơi kơ lăi pơthâo nao rai hăng me\t  Phụng pơsur sang ano# kâo po\t glăi Việt Nam. “Tơlơi hơget me\t Phụng bơwih brơi, [ing gih glăi be\ huăi hơge\t ôh lah”, me\t Phụng lăi tui anun. Tơdơi kơ glăi, me\t Phụng djru brơi sang ano# kâo ]an prak hăng pơ phun glăi tơlơi hơd^p phrâo. Kâo pơmin tơlơi hơd^p amra plai [ia\ hloh hơd^p [ơi dêh ]ar ara\ng.

            Dưi hmâo tơlơi pơsur glăi pơ\ dêh ]ar pô hrom hăng tal rơkơi bơnai Ksor Eli, Ksor Nai [ơi plơi Têng 2 ăt glăk pơ phun bruă pơdo\ng glăi mơn. Hrơi Ksor Nai s^ rơdêh thut hăng mă abih prak pơkrem pioh kiăng kơ đuăi do\p, wa H’ Lam, am^ Ksor Nai hia mơ-ai mơtam yua kơ bơngot. Tơdơi kơ hmâo mă tơlơi pơhing mơng ană đah rơkơi `u, wa H’ Lam lăi pơthâo kơ go\ng gai plơi pla djru pơsur Nai po\t glăi. Tơdơi kơ 2 blan mă bruă pơsur [ơi plơi pla, Ksor Nai [u djơ\ kơnong hơđong pran jua po\t glăi dêh ]ar pô mơ\, do# jing glông lăi pơthâo pơsur hmâo dơng 6 ]ô mơnuih pơkon hmâo tơlơi hơd^p kah hăng pô. Ră anai, amăng sang kru\p pơđao, bă kơ jua hiăp klao tum jơnum, wa H’ Lam, am^ Ksor Nai thâo rơngia kơ gong gai djru laih, kiăng bơyan tơdơi Ksor Nai pơ phun bruă pla kơ phê. Wa H’ Lam lăi: Lom Ksor Nai đuăi, sang ano# kâo rơngo#t biă, [u hơđong pran jua, hu^ kơ `u wor jơlan hăng djai laih. Tơdơi kơ anun, gong gai [ơi anai thâo krăn hăng rai bưp sang ano#. Tơdơi anai, sang ano# hmâo mă telephone mơng Ksor Nai pơ\ dêh ]ar Kur iâu glăi gơnang kơ tơlơi gum djru mơng gong gai să hăng hmao tlôn pơkôl. Tơdơi kơ anun, kâo nao lăi pơthâo kơ Khoa thôn, lăi pơthâo khoa gong gai djru brơi Ksor Nai po\t glăi plơi pla pô. Khoa [ôn ăt djru mơn gơnam tam kah hăng braih, mi tôm…

            Tân Sơn le\ să kual kơtuai plơi prong Pleiku, hmâo giam truh ha mơkrah mrô m[s le\ neh wa djuai ania Jarai. Khă ataih mơng goai dêh ]ar, samơ\ hrim thun ăt hmâo tơlơi mơnuih đuăi nao ]a pơ\ dêh ]ar ara\ng mơn. Amăng dua thun 2013 hăng 2014, [ơi anai hmâo abih bang 15 mơta tơlơi. Samơ\ thun 2015 anai, tơlơi anun dưi pơsir [ia\ laih. {u djơ\ kơnong kơ tui anun ôh, blan 7 phrâo rơgao, să do# pơsur hmâo 7 ]ô mơnuih po\t glăi tum jơnum sang ano#, bơwih kơ bruă bơwih [ong, hơđong tơlơi hơd^p mơda.

            Tui hăng Ping gah să Tân Sơn, tơlơi găn gao kiăng să ta` hơkru\ pơsir tơlơi đuăi hyu ]a pơ\ dêh ]ar ara\ng, hơđong tơlơi hơd^p mơda m[s le\ gum hrom kơja\p kơplah wah anom apăn bruă hăng hơdôm khul gru\p kiăng pơsir ta` hăng hlao h^ hơdôm kơđi tơlơi. Sit kông ang să thâo krăn, [uh hling hlang [ơi plơi pla thơ gong gai să leng kơ hmao tlôn pơ phun gru\p hyu mă bruă nao pơ\ plơi pla hyu lăi pơthâo, pơblang brơi kiăng hơđong tơlơi pơmin. Hăng hơdôm mơnuih đuăi nao pơ\ dêh ]ar ta] rơngiao po\t glăi, gong gai djru mơtam hơdôm tơlơi  ]i kiăng blung a; hrom hăng anun ngă glông tô nao rai hơdôm ngăn rơnoh, djru gum gơ`u hơđong tơlơi hơd^p mơda. Ơi Phạm Phụng, Khoa git gai Ping gah, Khoa Jơnum min m[s să Tân Sơn, plơi prong Pleiku lăi tui anai: Tơdơi kơ [ing gơ`u po\t glăi, [ing gơmơi hrom hăng hơdôm gru\p gơnong bruă abih bang mơng să ngă gal brơi laih braih pơdai, mơnong [ong huă hăng hơđong tơlơi pơmin kơ sa dua ]ô mơnuih. Tơdah sang ano# hơpă kiăng ]an prak, hơđong bơwih [ong huă le\ Ping gah, Jơnum min m[s amra mă bruă hăng sa dua sang prak pioh ngă gal kơ gơ`u ]an prak, brơi gơ`u bơwih [ong huă, hơđong tơlơi hơd^p mơda.

            Hăng tơlơi gum djru mơng gong gai plơi pla, tơlơi đup ba, kiăng khăp mơng plơi pla, neh wa, hơdôm mơnuih pot glăi [uh rơđah [u hmâo anih hơpă klă kah hăng plơi pla pô. Tân Sơn ră anai [u hmâo hlơi đuăi nao pơ\ dêh ]ar ara\ng dơng tah, mrô sang ano# [un rin hro\ trun kơnong kơ do# 2,4%. Tơlơi hơđong, trơi pơđao [ơi anai le\ go\ng jơlan kơ bôh tơhnal mơng bruă pơhlôm hơđong plơi pla, hơđong hăng hơdôm tơlơi gir run yua kơ m[s mơng Ping gah, gong gai plơi pla.

                                                                                                                       Siu H' Prăk: Pô ]ih hăng pôr