VOV4.Jarai - Tơlơi dưi nao rai hăng hyu do\ hơdip amăng lo\n ia kơ r^m c\ô mơnuih lêng kơ djơ\ hăng tơlơi phiăn. Tơlơi anai pơdah tong ten amăng tơlơi pơm^n hăng hơdră bruă mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna ta, tơlơi phiăn amra pơgang ba lăp djơ\ amăng bruă anai.

Mơng hơdôm thun amăng rơnuk thun tal XX, tơlơi pơsit lăi nao tơlơi dưi hyu do\ hơdip mơng ană mơnuih hơmâo Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh lăi nao amăng hrơi pơsit rơngai lo\n ia le\ sa boh dêh c\ar glăk blah pơkiăo đuăi ayăt hơmâo tơlơi c\ang rơmang, hơmâo tơlơi dưi hăng bơkơnar. Amăng anun, tơlơi rơngai hơmâo lăi nao lu hloh, hơmâo hơdôm tơlơi dưi: tơlơi dưi c\ih tơlơi pơhing, ako\ pơjing khul grup hăng pơphun jơnum pơ[ut, tơlơi dưi hrăm hră .... hăng tơlơi dưi hyu do\ hơdip. Tơdơi pơklaih rơngai lo\n ia, Ping gah hăng kơnuk kơna lêng kơ pơm^n lăp djơ\, lăng yôm hăng pơhlôm brơi tơlơi dưi ană mơnuih hăng pơsit tơlơi dưi hyu do\ hơdip, mơnuih [on sang dưi ruah anih do\ hơdip tui pran hor.

Djă pioh hăng ngă hiam klă tui tơlơi pơsit amăng tơlơi dưi ană mơnuih, jơnum tal 6 Khua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar tal XIII hơmâo tu\ yap tơlơi phiăn thun 2013, hơdôm tơlơi dưi kơ ană mơnuih dưi to\ tui na nao hăng pơđ^ kyar lăp djơ\ hăng tơlơi bơwih [ong huă – mơnuih mơnam amăng dêh c\ar ta. Tui anun, tơlơi dưi ană mơnuih hơmâo c\ih tong ten amăng C|răn 2 (plih h^ C|răn 5 amăng tơlơi phiăn thun 1992) hăng 36 tơlơi. Tơlơi dưi hyu do\ hơdip mơng mơnuih [on sang hơmâo c\ih amăng C|răn 23: ‘’Mơnuih [on sang dưi nao rai hăng hyu do\ hơdip amăng dêh c\ar ta, dưi nao pơ tac\ rơngiao hăng mơng tac\ rơngiao glăi pơ dêh c\ar. Tơlơi anai hơmâo c\ih amăng tơlơi phiăn.

Tơlơi dưi hyu do\ hơdip hơmâo c\ih tong ten tui amăng tơlơi phiăn thun 1992. Tơlơi anai pơdah tơlơi pơm^n lăp djơ\ mơng Ping gah, Kơnuk kơna ta hăng tơlơi dưi ană mơnuih lăi hro\m hăng tơlơi dưi hyu do\ hơdip kơ mơnuih [on sang hnun mơn. Hơdôm tơlơi dưi anai lêng kơ c\ih amăng tơlơi phiăn, hơmâo Kơnuk kơna đing nao hăng tu\ yap kiăng kơ mơnuih [on sang ngă tui hơdôm tơlơi dưi hyu do\ hơdip. Kơnuk kơna kơnong pơgăn tơlơi anai tơdah hơmâo bruă sat hơget thơ hăng kho\m djơ\ tơlơi phiăn.

Kiăng kơ tơlơi dưi hyu do\ hơdip kơ mơnuih [on sang c\ih amăng tơlơi phiăn thun 2013 sit nik mă yua amăng tơlơi hơdip mơda, C|răn tơlơi phiăn thun 2015 hơmâo laih sa c\răn lăi nao tơlơi dưi hyu do\ hơdip lăp djơ\ kiăng pơgang brơi tơlơi dưi kơ mơnuih [on sang. Tơlơi phiăn hyu do\ hơdip thun 2006 ăt c\ih pơkra glăi, pơhrua amăng thun 2013 hăng sa, dua c\răn phrâo kiăng wai lăng bruă hyu do\ hơdip klă [iă dong.

To\ tui pơplih phrâo, tơlơi c\râo trun mơng Ping gah, tơlơi phiăn thun 2013 kơ tơlơi dưi hyu do\ hơdip kơ mơnuih [on sang, ngă gal djơ\ hăng tơlơi phiăn kơ tơlơi dưi hyu do\ hơdip, Kơnuk kơna hơmâo mơ-it tơlơi phiăn hyu do\ hơdip (c\ih pơkra glăi) rơkâo Khua mua pơ ala mơnuih [on sang tal XIV pơgôp hiăp amăng jơnum lok 9 hăng 10. Lu boh tơhnal yôm phăn mơng c\răn tơlơi phiăn anai hơmâo khua mua pơ ala mơnuih [on sang đing nao pơc\rông sai. Biă mă `u le\ hơdôm tơlơi pơsit kơ bruă ngă hră pơ-ar lơ\m hyu do\ hơdip. Ơi Triệu Thanh Dung, khua pơ ala mơnuih [on sang tơring c\ar Cao Bằng brơi thâo:

Tơlơi pơkă lơ\m hyu do\ hơdip [u pơplih kơ anih hyu do\ hơdip hơmâo c\ih hlâo anun, mơ\ kơnong brơi sui hrơi [iă. Yua anun kâo tơlơi pơsit dưi pơhrơ\i hrơi do\ hơdip kar hăng hră pơ-ar hyu do\ hơdip le\ [u kiăng ôh. Kâo rơkâo c\răn tơlơi phiăn kiăng sem lăng, kơsem min, pơkă bruă ngă hră pơ-ar pơhrơ\i hrơi hyu do\ hơdip amu` [iă ngă hră hyu do\ hơdip. Pơhmutu le\ pơhrơ\i hrơi hyu do\ hơdip [udah ngă hră amăng măi telephôn, laih dong amăng măi komputer kiăng pơhlôm ta`, gêh gal brơi mơnuih [on sang lơ\m ngă hră pơ-ar.

Hơdôm tơlơi  pơkă amăng tơlơi phiăn hyu do\ hơdip (c\ih pơkra glăi) hơmâo c\ih to\ tui na nao hăng pơplih tui tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn ră anai, pơhlôm lăp djơ\ hăng tơlơi pơm^n, hơdră bruă mơng Ping gah, Kơnuk kơna amăng wai lăng lơ\m hyu do\ hơdip hăng amu` amăng ngă hră pơ-ar, hră pơ-ar bơdjơ\ nao bruă wai lăng mơnuih [on sang. Hro\m hăng anun, bruă pơjing hăng c\ih pơkra tơlơi phiăn hyu do\ hơdip (c\ih pơkra glăi) kiăng tu\ yua dong amăng bruă wai lăng mơng Kơnuk kơna amăng pơhlôm rơnuk rơnua ră anai.

Tơdơi kơ anom bruă c\ih pơkra tu\ mă hăng pơplih glăi, tlam lơ 13/11/2020, Khua pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar hơmâo tu\ yap tơlơi phiăn hyu do\ hơdip (c\ih pơkra glăi), hơmâo 7 c\răn hăng 38 tơlơi. Tơlơi phiăn anai amra tu\ yap mơng lơ 1/7/2021, hăng lu tơlơi pơplih phrâo kiăng kơ pơhlôm brơi tơlơi dưi ană mơnuih, pơgôp hrưn đ^ klă dong amăng wai lăng pơhlôm rơnuk rơnua ră anai. Biă mă `u, dong mơng hrơi tơlơi phiăn hyu do\ hơdip  (c\ih pơkra glăi) dưi mă yua, hră ako\ sang, hră hyu do\ hơdip hơmâo pơsit brơi, ăt hơmâo mă yua kar kăi hăng hơdôm hră pơ-ar pơsit anih do\ hơdip tui tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn anai truh abih lơ 31 blan 12 thun 2022.

Tơlơi dưi hyu do\ hơdip pơlir hăng tơlơi dưi nao rai kơ mơnuih [on sang, hơmâo c\ih amăng tơlơi phiăn dêh c\ar hăng jar kmar. Abih bang mơnuih [on sang amra hơmâo tơlơi phiăn pơgang lơ\m ngă tui tơlơi anai, tơdah huăi ngă soh tơlơi phiăn amăng dêh c\ar hăng jar kmar.

Siu Đoan: Pơblang