Ơ Phạm Văn Thể, dŏ ƀơi tơring čar Hà Nam, mah 94 thun laih samơ̆ ăt hơmâo pran jua, dŏ hơdor mơn. Ñu hơdor glăi lơ̆m nao blah ƀơi Điện Biên Phủ sui mơ̆ng anai 70 thun, ñu ră ruai, thun 1953, ñu nao ngă tơhan, blah ayăt rah, pôr pơhing iâu pơthưr rah amăng Sư đoàn bộ binh 301. Thun blan ngă kơ ñu hơdor biă mă anun lĕ lơ̆m hrŏm hăng ƀing gŏp tơhan blah pơgăn jơlan ba hyu gơnam ƀong huă, phao kơtuang, jơlan tơhan Prang nao rai mơ̆ng Lao nao pơ anih blah ngă Điện Biên, biă ñu lĕ blah puih kơđông tơhan sua mă phao kơtuang ƀing ayăt:“Puih kơđông ayăt Prang juăt pơkra tui rup tam giác, tơkuh 3 bơnah, kjăp biă, hơmâo 7 pok pơnăng pơgăn kah hăng pơnăng war pơsơi djrenh hrup hăng blâo rơsua, pơnăng war dơyan, pơnăng war akă hrĕ kuăt, gah yŭ gơñu klơi luh glông 2 met, rơhaih 2 met, ƀu dưi mut nao ôh, gah yŭ gơñu dưm da soh”.

Tơnap tap tui anun, samơ̆ hăng tơlơi pơmin gir sua mă phao kơtuang mơ̆ng ƀing ayăt anun jing tơhan ta gir blah rŭi hyu pơ anai pơ adih lơ̆m mlăm:“7 mông mơmot, gơmơi gir dŏ glăi giăm puih kơđông, ƀing ayăt ñu pơčrang apui kơđen, ƀơi anŏ ñu pơnah phao “ting ting”. 3 bơnah hơmâo lô côt, 3 čô dŏ gak, 3 tŭ đing yup kek. Pơpă ƀu hmư̆ ôh jua kek lĕ pơ anun gơñu pit. Ta dŏ amat pơ hmua tơguan, lơ̆m lăng ưt baih, djă nao boh pơtuh, akă ƀơi war, hơplăk hrĕ ngă pơtuh, tơ̆i abih hrĕ pơsơi, giong anun tơhan ta mut nao. Hmư̆ jua pơtuh ting, gơñu đuăi briăo, mlăm lĕ gơmơi tŭi apui tơlŭi kơdăt nao amăng lô côt, mă tŭ abih phao kơtuang, phao glông ber mă abih. Truh giăm hrơi pơklaih rơngai Điện Biên, hơdôm puih kơđông đơ anet ƀing gơmơi phă prai abih”.

Yua kơƀah phao kơtuang ia jrao gun, gơnam ƀong huă anun bruă mă yua pơkrem jing hơmâo lăi pơthâo rơđah kơ abih bang tơhan. Ơi Nguyễn Văn La, 93 thun, dŏ ƀơi Tuyên Quang, hlâo adih ngă tơhan pơnah phao Sư đoàn 351 hơdor glăi, bruă pơhlôm hơmâo phao kơtuang kơ bruă blah ngă mơ̆ng ƀing ta tơnap biă, amăng lu hrơi, hơmâo phao dŏ kơnong kơ 5 asar phao đôč: “3 ƀĕ phao hơmâo asar ñu yôm biă mă, yôm tơ̆ mơ̆ng pơnah pơđam ha anih, lơ̆m 4 ƀĕ phao samơ̆ kơnong 1 ƀĕ đôč hơmâo boh, pơnah ha asar đôč, ƀu dưi pơnah tal 2 dong tah, hŭi abih. Ha asar phao, lơ̆m anun yôm biă mă, dưm dưm hăng sa boh sang anŏ ƀong ha thun mơtăm”.

Ƀơi anăp tơlơi anai, Anom bruă git gai blah ƀơi Điện Biên Phủ pơphun bruă “Sua mă yu, sua mă phao”, bruă anai hơmâo hơdôm puih kơđông ngă tui. Hăng lu wơ̆t blah wang, hơdôm puih kơđông tơhan kơđiăng tui, hăng čih pơkra jing tơlơi pơtrun ngă bruă anun lĕ “pơhrui phao kơtuang, măi mok, ia jrao hlâo, gơnam ƀong huă tơdơi”. Pơhrui gơnam giăm ƀing ayăt hlâo, pơ ataih ta mă tơdơi, ƀu dưi mă kah mơ̆ng phă prai hlao”. Ơi Nguyễn Văn La ră ruai glăi tui anun:“Tơdah gơñu plĕ trun yu hơmâo boh phao, phao ñu kơtrâ̆o, tui anun lê̆ trun tañ ƀiă, ƀu dưi lê̆ trun gah ƀing ta ôh, samơ̆ lơ̆m gơñu plĕ trun gơnam ƀong huă lĕ ñu djhôl, anun jing por nao pơkŏn. Lơ̆m ñu plĕ trun ta krăp lăng sŭ, tơdah phao kơtuang lĕ ta tơguan mlăm ta blah du kích rŭi hyu pơ anai pơ adih, giong anun ta mă nao gah ƀing ta. Ƀu djơ̆ ta dưi mă lĕ ta dưi yua hlao ôh, tơlơi phiăn blah ngă khut khăt biă, ta thâo pap nao rai biă, ƀu djơ̆ tŭ kơ mă phao kơtuang mơ̆ng ayăt či pơdjai ayăt mơtăm ôh, ƀu djơ̆ ta hơmâo phao mơ̆ yua hlao, ta khŏm lăi pơhmư̆ kơ khua ƀơ̆i, brơi mă yua kah mơ̆ng dưi yua”.

Amăng bruă anai, ling tơhan hơmâo mă 5.000 asar phao 105mm mơ̆ng yu plĕ trun gơnam mơ̆ng ayăt đam anih blah hlao. Abih bang mrô phao hơmâo anai hơmâo puih kơđông ba mă yua lơ̆m blah, đah mơ̆ng huăi kơƀah phao kơtuang. Mrô gơnam pơhrui hơmâo ƀơi anih blah năng ai 1.000 tơn phao kơtuang. Đại tá Nguyễn Hữu Tài, 92 thun, Trung đoàn 209, Đại đoàn 312 hơdor glăi lơ̆m “Sua mă yu mă tŭ phao” amăng hrơi blah ƀơi Điện Biên Phủ, mơta ñu hlơ hlong kơdrưh ang kơ bruă pơnah gleng mơ̆ng ataih sua mă gơnam ƀing ayăt:“Pơnah gleng mơ̆ng ataih jing hơdră blah ngă mơ̆ng Anom git gai tơhan pơtô brơi hơdôm puih kơđông, nao amat giăm puih kơđông tơhan, klơi luh klă, kơđiăng ƀiă, brơi adơi ayong pơnah rơgơi hloh, lăng pô hlơi dơmư gah rơngiao, mă gơnam ƀudah mă yu lĕ ta pơnah mơtăm. Bruă anun jing bruă pơnah gleng mơ̆ng ataih hơmâo adơi ayong hơmâo pran biă. Mah lơ̆m anun ñu plĕ tong krah guai ta hăng ƀing ayăt, ƀơi anŏ ñu plĕ gah pơnăng war, ta pơnah mơ̆ng ataih tui anun yơh, gơnam anun gơñu ƀu mă ôh, truh mlăm ta rui nao mă. Yua anun yơh ta pơnah gleng mơ̆ng ataih, wơ̆t hăng dŏp mă yu, klơi luh, 3 bruă anun hơmâo pran biă, ta pơnah lĕ pơnah ƀing ayăt, wơ̆t hăng hơmâo mă gơnam mơ̆ng ƀing gơñu dong”.

Blah dưi ƀơi Điện Biên Phủ pioh glăi lu tơlơi djă pioh yôm kơ bruă blah pơčeh rơgơi, dưi găn rơgao tơnap tap, pơjing tơlơi hŭi rơhyưt jing tơlơi gêh gal. Hơdôm tơlơi anun amra hơmâo kơsem min, djă pioh, mă yua rơgơi hloh amăng bruă akŏ pơjing hăng pơgang lŏn ia rơnuk anai.