Prăk mơ̆ng hơdôm Grŭp Samsung, Intel, Foxxcon, Amkor... ăt glăk mut rai ƀơi Việt Nam mơn. Kơnong kơ thun 2024, FDI hmâo gum hơgôp 16,5% mrô tuh pơplai abih bang mơnuih mơnam, giăm truh 72% mrô prăk pơhrui glăi mơ̆ng blơi sĭ gơnam hăng dêh čar tač rơngiao, rơbêh kơ 20 klai dolar Mi mut amăng ngăn drăp kơnuk kơna. Hrŏm hăng anun, mrô yap ƀơƀiă brơi ƀuh, kual FDI hmâo gum hơgôp pơsir năng ai ñu rơbêh kơ 5 klăk bruă mă, pơđĭ kơjăp mơnuih mă bruă hăng ba glăi prăk pơhrui glăi klă kơ mơnuih mă bruă. Kơ-iăng Khua Ding jum prăk kak dêh čar ơi Đỗ Thành Trung lăi rơđah:

“Gah Gong gai dêh čar, ƀing gơmơi pơsit pran jua pơplih dơlăm ƀơi lu bruă, mơ̆ng hơdră bruă mă jia, hră pơ-ar rô nao rai hăng dêh čar tač rơngiao truh hơdôm bruă tuh pơplai. Tơhnal ba tơbiă lĕ pơđĭ rơnoh ngă rai gơnam, ngă ƀiă hrơi pơsir, hrŏ trun prăk mă yua hăng djru gal brơi hloh kơ anom bơwih ƀong tuh pơplai pơkra gơnam tam, sĭ mơdrô gơnam ƀơi Việt Nam”.

Tui hăng ƀing juăt bruă, amăng hơdôm hrơi rŏng lŏn tơnah glăk hmâo lu tơlơi pơlih, ngă pơplih bruă pơlir blơi sĭ gơnam đơ đam rŏng lŏn tơnah. Prăk FDI ƀơi rŏng lŏn tơnah ăt ƀơƀrư̆ pơplih tui jơlan gah hrŏ trun hluai tui kơ sa dêh čar hơpă mơ̆ pơ ala hăng đĭ prăk tuh pơplai kơ hơdră phrâo măi mok, bôh thâo ia rơgơi pơčeh phrâo ăt kah hăng nao hrŏm hăng hơdôm tơhnal pơkă hrŏ trun djah pơđoh tơbiă. Hrŏm hăng anun, bôh than pơhlôm pơlir gơnam blơi sĭ hăng hơđong bruă kơđi čar jai hrơi jai dưi lăng lĕ phun akha amăng hơdôm tơlơi pơsit tuh pơplai.

Hăng Việt Nam, anô̆ gal bơkơtưn ƀu kơnong kơ rai mơ̆ng hơdră prong anih anom sĭ mơdrô giăm truh 100 klăk čô mơnuih ƀôn sang hăng rơnoh blơi yua đĭ tañ mơ̆, ñu dô̆ kơnang kơ 17 mơta tơlơi pơkôl sĭ mơdrô mơ-ak klă, amăng anun hmâo lu FTA rơnuk phrâo kah hăng CPTPP, EVFTA hăng RCEP... Jing sa amăng hơdôm bruă bơwih ƀong hmâo rơnoh pok dlông hloh rŏng lŏn tơnah, hăng mrô prăk pơhrui glăi mơ̆ng gơnam sĭ blơi hăng dêh čar tač rơngiao amăng GDP giăm truh 200%, hrŏm hăng anom mă yua ƀu pơdơi pơkra glăi, anih anom sĭ mơdrô pơplih phrâo, bruă kơđi čar hơđong hăng hơdră bruă gum djru ngă pơhưč pran jua, Việt Nam jing anih nao lăp djơ̆ kơ ngăn rơnoh FDI.Ơi Chaturon Thipphiansak - Kơ-iăng Khua Sang bruă bơwih ƀong mơnuih ƀôn sang SCG Việt Nam, jing sa anom bơwih ƀong ba jơlan hlâo amăng pơđĭ kyar mơtah hăng kơjăp phik, ba tơbiă:

 “Hơdôm bôh anom bơwih ƀong khom hmâo bruă pơplih phrâo tơring čar, ƀôn prong hăng pơđĭ dlông bruă ngă juăt pioh bŏng glăi hăng pơplih gah bơwih ƀong đơ đam rŏng lŏn tơnah, prăk yua blơi ia jâo hăng anô̆ hơdjă, ƀudah hơdôm tơhnal pơkă ESG kơjăp. Ƀơi SCG, ƀing gơmơi lăng tơlơi pơplih anai lĕ tơhnal pioh ba jơlan hlâo kơtang, djru pơtrut bruă đĭ kyar hơdjă mơ̆ng Việt Nam”.

Việt Nam glăk yak mut amăng rơwang pơđĭ kyar phrâo hăng tơlơi dô̆ čang đĭ rơnoh pioh dưi hmâo dua mơta tơhnal pơkă pơđĭ kyar yôm phăn amăng thun 2030 hăng 2045. Phun ñu lĕ hloh kơ tơhnal pơdun glăi, bĕ djơ̆ nao rơnoh pơhrui glăi prăk hơnong ñu. Amăng anun rơnoh đĭ kyar bơwih ƀong khom hmâo rơbêh kơ 8% amăng thun 2025 hăng hrưn đĭ 2 mrô ƀơi rơwang tô̆ tui. Khă hnun hai, tơhnal pơkă anai dưi ba tơbiă amăng hơdôm hrơi rŏng lŏn tơnah glăk pơplih tañ, tơnap him lăng, biă ñu hơdôm tơlơi pơplih hơdră bruă mă jia mơ̆ng Mi, dêh čar hmâo bơdjơ̆ nao prong truh bruă sĭ mơdrô hăng tuh pơplai đơ đam rŏng lŏn tơnah. Yă Trần Thị Hồng Minh, Khua Anom kơsem min hơdră bruă gum djru hăng hơdră ngă bruă brơi thâo:

“Tơhnal pơkă mơ̆ng hơdôm bruă mă anai kiăng anăp nao bruă amăng hơdôm hrơi pơ̆ anăp, ƀing ta amra pơjing sa bruă mă FDI amăng rơnuk phrâo pioh ngă tui bôh tŭ yua hăng tơlơi lar hyu mơ̆ng hơdôm bôh anom bơwih ƀong FDI amăng bruă bơwih ƀong Việt Nam, sa tơlơi mơ̆ amăng lu thun rơgao ƀing ta hmâo dô̆ čang. Hrŏm hăng anun, anai ăt lĕ hơdôm tơlơi pơhing yôm phăn pioh kơ hơdôm bôh ƀirô mơ̆ng Ping gah, Kơnuk kơna ngă tui tơlơi pơkă hơdră bruă gum djru bơdjơ̆ nao pơđĭ kyar bơwih ƀong mơ̆ng Việt Nam amăng hơdôm hrơi pơ̆ anăp hăng biă ñu lĕ tơhnal pơkă pioh ƀing ta dưi ngă djơ̆ rơnoh đĭ kyar 2 mrô amăng rơwang 2026-2030”.

Čang rơmang lĕ, hăng hơdôm jơlan pơsir rơđah mơ̆ng hơdôm ding jum gơnong bruă, tơlơi gum hrŏm mơ̆ng khul bơwih ƀong, Việt Nam amra ngă rai anih anom tuh pơplai bơkơtưn, rơnuk anai, ba glăi bôh tơhnal – ƀu kơnong kơ anom bơwih ƀong amăng dêh čar ôh mơ̆, wot khul bơwih ƀong FDI hmâo, glăk hmâo hăng amra ruah Việt Nam jing anih nao./.