Ataih mơ̆ng anih yap ƀơi tong krah plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt năng ai 12 km nao pơ ngŏ dơnung, ƀuh yơh dơnao ia, bơnư̆ Ea Kao, gah să Ea Kao, plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt jing anih anom tuai nao ngui hmư̆ hing biă mă, pơhưč lu tuai amăng tơring čar hăng gah rơngiao tơring čar nao ĕp lăng anih anom hiam lŏn mơnai glai klô, plơi pla mơtah mơda, hmua pơdai rơ-ơ̆ rơ-iom. Ƀiă mơnuih đôč thâo, anih anai jing bơnư̆ pơkong ia, yua mơ̆ng pran jua ană mơnuih bư̆ bôr đĭ, pơkong ia, pơgăn hnoh ia Kao anet jing hĭ dơnao prong hloh amăng kual pioh bruih brơi hmua pơdai, phun pla pơjing rai ƀơi să Hòa Xuân arăng ngă hmua dơnao rah pơdai prong biă mă ƀơi lon jing mơnong pơ kual gah tơkai ia adih. Ring bruă anai dưi man pơkra bư̆ bôr tơdơi kơ plơi prong hlăk anun Thị xã Ƀuôn Ma Thuôt, jing plơi prong ră anai phrâo pơklaih rơngai đôč. Kỹ sư mơnuih kơhnăk gah bruă man pơkra ơi Nguyễn Quyền, dŏ ƀơi Phường Tân Lợi, plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt hlăk anun dưi hơmâo Ding jum wai lăng bơnư̆ pơkong ia dêh čar, brơi nao pơ Dak Lak mă bruă. Ơi Nguyễn Quyền hơdor glăi; Kâo yơh pô kač rup hăng git gai arăng man pơkra bơnư̆ pơkong ia anai.
“Kâo lĕ mơ̆ng dlông jao brơi kač rup kơsem min lăng bruă man pơkra bơnư̆ jing dơnao prong pơkong ia lu, ngă hiư̆m pă djop ia pơđoh glăi bruih kơ hmua pơdai. Ring bruă man pơkra amăng 2 thun đôč jing dơnao dơduông mơtam hăng pơđoh hyu ia ngă hmua dơnao brơi mơnuih ƀôn sang pơsir tơlơi kơƀah braih huă. Hlăk anun phrâo pơklaih rơngai braih pơdai mơnong ƀong huă yơh yôm hloh”.
Mơ̆ng hơdôm ring bruă blung a dưi man pơkra hăng pran jua mơnuih ƀôn sang mă bruă, truh ră anai Ƀuôn Ma Thuôt hơmâo yak nao, hrưn đĭ, pơđĭ kyar tañ hăng hmar laih anun kơtang hloh, jing plơi prong mrô 1 yua tơring čar wai lăng hăng lu ring bruă pơprong yôm hing ang hloh amăng kual hăng amăng dêh čar hnun mơ̆n. Kah hăng jơlan prong yŭ ngŏ djă anăn jơlan Võ Nguyên Giáp mơ̆ mơnuih ƀôn sang Ƀuôn Ma Thuôt juăt lăi jơlan prong yŭ ngŏ, ngă giong mơ̆ng thun 2023 jing ring bruă čuk pơkra jơlan prong hloh ƀơi plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt hăng lu anih amăng kual Dap Kơdư pơhmutu amăng mông anai, rơnoh prăk tuh pơ alin 1.200 klai prăk. Bruă mă yua jơlan anai, dưi rô nao rai amuñ hloh yŭ ngŏ, mơ̆ng plơi prong nao pơ dơnung ngŏ plơi prong, pok phrâo tơlơi gêh găl pơđĭ kyar jơlan glông nao rai ăt kah hăng ngă giong jơlan rô nao rai hiam klă gêh găl amăng plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt pơđĭ kyar tui.
Abih 8 thun dŏ lăng bruă mă man pơkra, ră anai, ơi Đặng Công Viên, dŏ ƀơi phường Tự An, plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt hok mơak lơ̆m ră anai ñu ƀuh bruă rô nao rai hăng jơlan prong rơhaih rơhong, prong hluai tui.
“Lơ̆m hơmâo jơlan anai mơnuih ƀôn sang hok mơak biă mă. Tơlơi anai ba glăi sa hơbô̆ bruă rơhaih rơhong biă mă laih anun hơmâo pran pơtrut bơwih ƀong huă ƀơi plơi prong dưi đĭ tui”.
Jơlan nao rơgao 49 thun pơđĭ kyar, Ƀuôn Ma Thuôt hơmâo lu ring bruă phrâo, mơ̆ng jơlan glông nao rai, đing pơđoh ba ia yua, plăng ia rô, amăng ƀi ia djah rô đuăi gah yŭ jơlan, hrĕ dăng kông, truh kơ đang bơnga anih ngui ngor, tơdron lăk hăng lu gru tơhnal ming pơkra djă pioh gru grua hiam amăng plơi prong hơmâo soh. Anŏ prong rơhaih lan plơi prong pok pơhư tui na nao; hơdôm bruă mă pơtô pơjuăt, bruă ia jrao dưi đing nao, tuh pơ alin lăp djơ̆. Hơbô̆ ƀôn prong pơđĭ kyar na nao rim hrơi, hơmâo tom pơblih pơđĭ tui bơwih ƀong huă, tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang hơđong. Plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt hơmâo đơ đam lŏn tơnah truh 37.700 hektar, mrô mơnuih truh 380.000 čô, rơnoh pơhrui glăi pơkă dưm dưm rim čô rơbêh 100 klăk prăk sa thun, lu hloh dua wơ̆t pơkă hăng rơnoh pơkă dưm dưm amăng đơ đam tơring čar.
Ƀuh tơlơi pơblih anun mơ̆ng plơi pla pô, ơi Đỗ Thành Tài, sa čô mơnuih dêh čar ta dŏ pơ dêh čar Mi hăng mơnuih ƀôn sang ƀơi plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt dŏ hrŏm ñu ăt mưn mơak hăng pơ-ư ang kơ lŏn ia plơi pla tơring čar Dak Lak:
“Dơ̆ng mơ̆ng hrơi đuăi nao dŏ pơ dêh čar tač rơngiao mơnuih ƀôn sang djop plơi pla hlăk anun dŏ tơnap tap biă mă, kual ataih asuek aka ƀu hơmâo jơlan nao rai amăng plơi pla, ră anai kâo ƀuh lu ring bruă prong, tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang, rơnoh pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơ̆ng tơring čar lăp mơak biă mă. Kâo ƀuh hok mơak pơ-ư ang yơh lơ̆m glăi ngui pơ plơi pla, anŏ pơđĭ kyar bơwih ƀong huă hăng bruă djru hrŏm pơ plơi pla tơring čar hăng mơnuih mơnam dưi pơblih tui”.
Lăp pơ-ư ang kơ gru grua hơkrŭ hing ang mơ̆ng djuai ania, amai H’Hương Ƀ.Krông, Khua git gai hlăk ai tơdăm dra mut phung plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt mưn amăng pran jua, hlăk ai tơring čar Dak Lak hlăk kiăo tui kru ơi yă anong wa nao hlâo, hăng pran jua hlăk ai kual Dap Kơdư djă kjăp laih anun tơlơi gơgrong ngă pô kơ lŏn ia kơñ pơgi ni anăp amăng bruă man pơdong plơi pla:
“Hơdor tơngia kơ ƀing anong wa ama amĭ nao hlâo akŏ pơjing rai atur tơlơi rơnuk rơnua, rơngai kơ lŏn ia. Hrơi anai, hăng rơnuk ană tơčô hlăk ai ăt kiăo tui, gir run pơyơr pran jua ngă hrŏm bruă man pơdong, pơgang lŏn ia amăng rơnuk phrâo”.
Ƀơi hră klah čun mrô 67, thun 2019 kơ “Man pơdong hăng pơđĭ kyar plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt truh thun 2030, lăng nao pơ anăp adih truh thun 2045”. Ding jum kơđi čar pơkă tơhnal mă bruă man pơdong hăng pơđĭ kyar plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt amra jing plơi prong phun tong krah kual Dap Kơdư. Mơ̆ng anun truh ră anai, plơi prong hơmâo ngă tui hmar pok pơhai lu tơlơi phiăn pơkă kơ bruă mă, jơlan hơdră phara hơjăn pơdjơ̆ nao kơ prăk kăk, duh jia; pơpha tơlơi dưi mă bruă git gai wai lăng phara hơjăn pơdjơ̆ nao kơ prăk kăk, prăk duh jia hăng pơhưč tuh pơ alin; ruah ĕp jak iâu mơnuih mă bruă jing ƀing mơnuih rơgơi kơhnâo. Ơi Vũ Văn Hưng, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt brơi thâo, anăp ngă bruă pơđĭ kyar plơi prong pơ anăp adih lĕ pơtum mă yua pran kơtang gêh găl pioh pơsir hĭ anŏ dŏ kơđông, gun amăng bruă pơđĭ kyar; pơđĭ tui tơlơi gêh găl, anŏ kơtang kiăng pơhưč lu mơnuih mă bruă tuh pơ alin kơ ƀôn prong; laih dơ̆ng, gir run ngă giong bruă man pơdong plơi pla phrâo hiam hloh.
“Đing nao hơdôm kơčăo bruă tuh pơ alin čuk pơkra jơlan glông, amăng anun pơtum nao kơ bruă ngă giong lu ring bruă mơ̆ djop ding jum, anom bruă pơsit brơi kơčăo bruă čuk pơkra jơlan bĕ ƀôn prong gah ngŏ Ƀuôn Ma Thuôt, kiăng tô nao rai glông jơlan jum dar plơi prong, pơhrŏ ƀiă hnong rơdêh nao rai kơniă amăng ƀôn prong. Ăt tuh pơ alin ming pơkra ngă pơhiam ƀôn prong, akiăng jơlan, anih rơbat tơkai, phun kyâo pơtâo tơ-ui, đang bơnga hăng ngă giong tơhnal pơkă plơi pla phrâo kơ 3 boh să dŏ glăi man pơdong plơi pla phrâo hiam hloh laih anun plơi pla ba gru hiam amăng thun 2024”.
Ƀuôn Ma Thuôt ră anai hơmâo lu tơlơi pơblih kơtang biă mă, ƀơ ƀrư̆ ƀuh jing ƀôn prong hiam, rơgoh hơdjă, mơtah mơda. Hrŏm hăng tơlơi djru ba mơ̆ng ping gah, Kơnuk kơna dêh čar laih anun sa pran jua tơlơi gum pơgôp mơ̆ng rơbêh 40 djuai ania dŏ amăng plơi prong, Ƀuôn Ma Thuôt hrơi anai glăk gir run man pơdong kiăng jing plơi prong hơmâo lu kyâo pơtâo mơtah mơda-hiam klă rơ-ơ̆ rơ-iom, thâo rơgơi, djă pioh gru grua hiam, gir run akŏ pơdong jing plơi prong phun tong krah kual Dap Kơdư hing ang.
Viết bình luận