Dua thun giăm anai, bruă sĭ mơdrô tơpai čeh Êđê mơ̆ng amai H’Trang Niê, dŏ ƀơi ƀôn Kna A, să Čư̆ Mgar, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak Lak dưi pok pơhư prong tui, mrô gơnam sĭ mơdrô arăng blơi jai hrơi lu tui. Tui hăng amai H’Trang, yua hơmâo pơdah thâo tơlơi pơhing amăng plang facebook hăng Zalo, mut khul pơtlep hrŏm anăn lu mơnuih ĕp lăng anun arăng thâo kơ gơnam ñu sĭ mơdrô hăng rơkâo blơi laih anun đĭ lu hloh hăng gơnam juăt sĭ mơdrô tui tơđar. Hrŏm hăng anun, ñu dŏ hơmâo khul đah kơmơi mut phung lăi pơthâo brơi mut phung ngă hrŏm mơ̆ng ƀing đah kơmơi hrơi pơphun bruă mă sĭ mơdrô laih anun hrăm mơ̆ng ataih, lăng amăng plang internet tơlơi pơtô hơdră sĭ mơdrô amăng internet. Kơnong djă mă măi telephôn rơgơi đôč, pơkĕ plang internet, ñu dưi hrăm dŏ amăng sang đôč hmư̆ tơlơi arăng pơtô bruă. Ăt tui hăng H’Trang mơ̆n, mơ̆ng hrơi ñu mut ngă hrŏm khul gum hơbit, thâo hĭ djop tơlơi pơtô, hơdră sĭ mơdrô yua Khul đah kơmơi mut phung pok pơhai laih anun tŭ mă tơlơi pơhing pơtă pơtăn, pơčrâo bruă tañ hăng hmar gêh găl kơ ñu djop mơta.

“Kâo kiăng dưi hrăm hăng bưp lu hloh hăng adơi amai amăng khul grup anai, kiăng thâo lu hloh kơ bruă mă bơwih ƀong huă, sĭ mơdrô, kah pơpha nao rai hơdră mă bruă plah wah amăng sang anŏ hăng bruă mă gah rơngiao”.

Ƀu kơnong kơ adơi amai amăng khul grup đôč ôh ƀing khua mua amăng khul hai kiăng gêh găl hloh ba yua tơlơi pơhing amăng plang internet lơ̆m pok pơhai bruă mă. Amai Nguyễn Thanh Nga, Khua khul đah kơmơi plơi Đoàn Kêt, să Ea Mdroh, tơring glông Čư̆ Mgar brơi thâo: Pơhrua nao kơ bruă hyu pôr pơdah thâo gơnam sĭ mơdrô tơl sang anŏ mơnuih blơi lĕ, ră anai, kơnong gư̆, kơtit mă amăng măi telephôn rơgơi sit nik tơlơi pơhing dưi truh pơ djop pô thâo, ƀing adơi amăng khul mut hrŏm sa plang tơlơi pơhing lêng kơ thâo soh anun hmar hăng tañ, hơmâo mơnuih lăi glăi mơtam.

“Tơ tă anai hơmâo laih plang tơlơi pơhing Zalo tơlơi hơgĕt mơ̆ng dlông pơtrun lăi pơthâo hră pơar kah hăng hră mơ-it jak iâu ƀing adơi amai amăng khul, ƀing adơi amai bơkơtuai mơ̆ng ataih tŭ mơ̆n, mơ-it hiăp amăng plang internet djop pô thâo soh. Laih anun truh abih mông jơnum bơkơtuai kơnong lăi pơthâo tong ten giong yơh, abih bang thâo, jơnum tañ hăng hmar, huăi rơngiă mông ôh”.

Ba yua boh thâo ia rơgơi tơlơi pơhing hơmâo pơdah thâo anŏ tŭ yua ñu ƀơi djop gưl đah kơmơi mut phung tơring čar Dak Lak ba yua, črăn wai lăng mơ̆ng khua mua khul, truh pơ djop ding kơna amăng khul thâo, hơgĕt tơlơi pơtrun, lăi pơthâo mơ̆ng gơnong dlông pok pơhai mơ̆ng thun 2021 hơmâo ngă tui. Amai Ngô Thị Kim Long, Kơ-iăng khua Khul đah kơmơi mut phung să Čư̆ Dliê Mnông, tơring glông Čư̆ Mgar brơi thâo, črăn bruă git gai lăi phần mềm anai djru kơ ƀing adơi amai tañ ƀuh tơlơi pơhing, git gai wai lăng amăng bruă mă, kiăng kơ 1.700 čô adơi amai mut phung tañ ƀuh hăng thâo huăi rơngiă mông ĕp lăng,čih pioh hăng pơkă lăng pơhno nao rai amăng hơdrôm hră pơar kah hăng tơđar ôh.

“Kâo dưi hơmâo Khul đah kơmơi mut phung tơring glông pơtô brơi hơdră mă yua mrô rơnoh čih pioh bruă mă khul đah kơmơi, hơdôm hơbô̆ bruă, ngă hmua, tơlơi bơwih ƀong huă, djop hơdră djru ba kơ ƀing adơi amai ding kơna mut phung đah kơmơi. Kâo ƀuh gêh găl biă mă yua kơ črăn bruă sa hnong anai djơ̆ găl hăng boh yôm phun amăng bruă ngă tui bruă mă amăng phung hăng khul bruă mă ƀing đah kơmơi, ƀuh tum teč rơđah rơđong biă mă”.

Hră pơtrun jơnum ruah khua tal 18, rơwang bruă thun 2021-2026 mơ̆ng Khul đah kơmơi mut phung tơring čar Dak Lak pơtong: Ba yua boh thâo ia rơgơi phrâo amăng bruă mă git gai wai lăng mơ̆ng Khul đah kơmơi lĕ sa amăng 2 bruă mă khom pơblih tañ, amăng bruă mă mơ̆ng khul đah kơmơi. Tui hăng anun, rĭm thun Khul lêng kơ pok anih pơtô, jơnum bơkơtuai bruă mă brơi kơ adơi amai đah kơmơi mut phung, pơtô brơi ƀing adơi amai thâo ba yua boh thâo ia rơgơi ba yua amăng bruă mă, pơphun bruă mă, sĭ mơdrô pioh kơ ƀing adơi amai đah kơmơi ngă tui. Yă Tô Thị Tâm, Khua khul đah kơmơi mut phung tơring čar Dak Lak, brơi thâo: thun anai hăng akŏ ñu kơtưn ba yua boh thâo ia rơgơi phrâo amăng bruă mă git gai wai lăng khul đah kơmơi djop gưl amra jak iâu ƀing ding kơna amăng khul khom ngă tui, pơmut anăn ba yua plang tơlơi pơhing boh thâo ia rơgơi. Laih dơ̆ng lăi pơthâo, rơkâo pok anih pơtô ba yua măi komputer amăng anih mă bruă khul đah kơmơi plơi pla laih anun pơđĭ tui tơlơi thâo kơ ƀing adơi amai hmar thâo ba yua boh thâo ia rơgơi mrô kơ ƀing ding kơna khul đah kơmơi.

“Ƀing gơmơi hơmâo jak iâu djru hơmâo rơbêh 30 boh măi komputer laih. Thun blan pơ anăp adih gơmơi ăt jak iâu djru kiăng hơmâo măi komputer dưi djop kơ ƀing adơi amai mut phung amăng plơi pla hơmâo gơnam yua mă bruă. Abih bang khul đah kơmơi hăng ƀing ding kơna mut phung đah kơmơi lêng kơ thâo ba yua boh thâo tơlơi pơhing phrâo ia rơgơi soh, khom thâo nao kơ tơlơi pơhing tui boh thâo ia rơgơi rơnuk 4.0 ră anai”.

Ba yua boh thâo ia rơgơi anai hơmâo djru hrŏm pơtrut hmar biă mă amăng bruă mă mơ̆ng khul đah kơmơi hrơi ƀơi Dak Lak. Mơ̆ng anun, pơđĭ tui boh tŭ yua mơ̆ng djop bruă pơtrun kơ khul grup, pơtrut ƀing adơi amai khul đah kơmơi tañ tŭ mă tơlơi pơhing lăi pơthâo hăng ba yua plang tơlơi pơhing phrâo mrô, mut hrŏm hur har amăng hơdră brơi pơblih yua mrô mơ̆ng dêh čar pơtrun.