Ƀơi tơring hơmâo lu mơnuih ƀôn sang djuai ania Čâu Ro, plơi Tân Thuận, să Long Tân, tơring glông Long Đất, lu mơnuih thâo krăn soh yă Nguyễn Thị Xuân, juăt iâu Bảy Xuân-Khua plơi hăng mơnuih arăng đăo kơnang amăng plơi, ñu jĕ giăm biă mă hăng mơnuih ƀôn sang djuai ania Čâu Ro. Yă Bảy Xuân lăi, ñu amĭ ƀă yă pơjing hăng prô̆ tơdăm prăm dả ƀa tơsâo amăng kual lŏn Tân Thuận anun yơh dơ̆ng mơ̆ng anet ƀuh tơlơi tơnap tap, bơwih ƀong huă mơ̆ng mơnuih ƀôn sang pơ anai. Truh ñu prong laih, yă Xuân mut ngă bruă hlăk ai, tơdăm dra mut phung, laih anun ngă khua hlăk ai plơi Tân Thuận. Tơdơi kơ anun, ñu ngă bruă khul đah kơmơi, khul djop djuai ania mơnuih mơnam, ngă khua plơi laih anun truh thun 2022 ñu ngă khua plơi laih anun mơnuih arăng đăo kơnang jing tha plơi amăng plơi.  Hăng pran jua hur har amăng bruă mă, tơlơi thâo thăi ñu thâo hluh dơlăm tơlơi hơdip ană plơi, yă Bảy Xuân hrŏm hăng gong gai kơnuk kơna ba lu hơdră pơtrut bơwih ƀong huă mơnuih mơnam brơi kơ djuai ania Čâu Ro, pơtô lăi ană plơi pla khom pơblih tơlơi pơmin, tơlơi phiăn juăt hơđăp, pơblih kiăo tui hơdră bơwih ƀong phrâo, lŏm lui tơlơi ngă yang, djă hla tơpa gai đưm dŏ pơluk mơgu ƀu hiam klă.

 “Yua ană plơi pla dŏ kơƀah tơlơi thâo thăi anun tơnap tap. Đưm hlâo lu tơlơi dju djuăm duăm ruă arăng ƀa kơnang kơ ơi ia jrao ôh, tut kơ djă hla tơpa gai phai yang, truh thun 2017-2018 ăt dŏ đôč. Khă hnun, mơ̆ng thun 2021 truh ră anai, mơnuih ƀôn sang ngă tui tơlơi pơtrun mơ̆ng kơnuk kơna klă biă, lŏm lui yơh tơlơi juăt ngă yang djă hla tơpai gai phai yang bu djơ̆ găl. Ră anai tơkeng ană bă, dju djuăm duăm ruă lĕ nao pơ sang ia jrao soh, lui abih tơlơi ngă yang pơhlao duăm ruă”.

Ƀu kơnong pôr pơthâo hmao kru tơlơi pơtrun mơ̆ng Ping gah, gong gai kơnuk kơna đôč ôh, mơnuih arăng đăo kơnang amăng plơi, pơtô lăi brơi ană plơi pla pơblih hĭ tơlơi phiăn juăt ƀu klă, ba yua boh thâo ia rơgơi phrâo ngă hmua pla pơjing. Ayong Đào Văn Tâm, 50 thun, dŏ ƀơi plơi Lồ Ồ, să Đá Bạc, tơring glông Châu Đức brơi thâo, hlâo adih ană plơi pla ƀơi kual lŏn Lồ Ồ kơnong ngă hmua pla pơjing sa bơyan đôč. Kiăng pơđĭ tui boh tơhnal amăng bruă ngă hmua, khua mua gong gai kơnuk kơna hăng ƀing khua plơi pơtrut pơsur ană plơi, čan prăk blơi măi mă bruă pơhrua pran jua ană mơnuih, đơ đa yua pran jua rơmô kơbao hơdui rơdêh, kai hmua, čuar lŏn đang, ngă hmua ia dua bơnan. Yua kơ anun, boh pơdai pơhrui glăi lu hloh, bơwih ƀong huă pơblih rơđah rơđong:

 “Thun 2000 hlâo adih hă, mơnuih ƀôn sang ngă hmua sa bơyan pơdai đôč, ƀu djop ƀong huă ôh. Tơdơi anai khin čan prăk blơi măi ƀôp, măi hơprah pơdai, rơdêh kai hmua anun tŭ yua ƀiă. Ta ngă bruă ƀuh tŭ yua lu, ăt djru pơtô ba kơ ană plơi pla, truh ră anai mơnuih ƀôn sang thâo ngă hmua pơdai ia 25 thun hăng anai laih”.

Bà Rịa Vũng Tàu ră anai hơmâo 46 čô mơnuih arăng đăo kơnang amăng kual plơi pla mơnuih djuai ƀiă. Tơring čar anai hơmâo giăm 3% mrô mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă abih bang năng ai 31.722 čô. Tui hăng ƀing khua mua amăng tơring hơmâo lu mơnuih djuai ƀiă dŏ lĕ, ƀing mơnuih arăng đăo kơnang yơh hur har biă mă pơgôp pran jua pok pơhai ngă tui hơdră pơtrun, akŏ bruă jao, jơlan hơdră mơ̆ng tơring čar Bà Rịa Vũng Tàu, boh nik ñu hơdôm jơlan hơdră djru ba pơđĭ kyar tơlơi bơwih ƀong huă mơnuih mơnam, pơhrŏ ƀun rin, čuk pơkra jơlan glông pơdong sang dŏ. Yă Đào Thị  Dương, thun anai, 63 thun, mơnuih arăng đăo kơnang amăng djuai ania Čâu Ro, plơi Lồ Ồ, să Đá Bạc, tơring glông Châu Đức brơi thâo, lơ̆m kơnuk kơna pok pơhai brơi čuk pok prong jơlan mơ̆ng tơring kual Ngãi Giao nao pơ să Đá Bạc, jơlan anai găn nao amăng plơi Lồ Ồ hăng sang anŏ ñu mơtam nao hlâo pơyơr lŏn đang pok jơlan. Yă Dương brơi thâo, hơmâo jơlan kah, mơnuih ƀôn sang rô nao rai mơak, pơtum ngă bruă bơwih ƀong huă, ƀu dŏ ĭn glăi, kơnuk kơna soh ôh:

“Amăng kual hơmâo lu mơnuih ƀu gưt brơi pok jơlan amăng đang gơñu ôh, anun kâo hăng hơdôm sang anŏ ngă hlâo jak iâu, pơtrut pơsur pơyơr lŏn đang pioh pok jơlan. Giong anun hơmâo jơlan laih djru ba pơjêh djuai mơnong pla, hlô mơnong rông, rơkâo brơi čan prăk ngă hmua, bơwih ƀong huă, pơdong sang dŏ. Ră anai hă, tơlơi hơdip mơda pơblih laih, ƀu hơmâo pô ĭn glăi kơnuk kơna ôh, gir run mă bruă bơwih ƀong, ngă kơ ƀô̆ mơta plơi Lồ Ồ pơblih lu biă mă”.

Ơi Đỗ Chí Khởi, Kơ-iăng Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Châu Đức brơi thâo, mơnuih arăng đăo kơnang yơh gơgrong ba tơlơi pơhiăp hlâo, bruă ngă kiăo tui mơtam, jing pô pơtruh brơi plah wah gong gai hăng ană plơi, ngă tui djơ̆ jơlan hơdră ping gah, kơnuk kơna pioh kơ mơnuih ƀôn sang thâo hluh ngă tui djơ̆:

 “Hrŏm hăng akŏ pơdong gong gai kơnuk kơna, ră anai mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă ngă hrŏm amăng bruă git gai, wai lăng plơi pla. Biă mă ñu, ƀơi lu sang hră hơmâo laih khua sang hră lĕ mơnuih djuai ƀiă Čâu Ro, kơ bruă mơnuih mơnam gơñu ngă hrŏm amăng bruă wai lăng gah gru grua hiam. Ƀơi gưl tơring glông lĕ mơnuih djuai ƀiă ăt tŭ mă jơlan hơdră djru ba mơ̆ng kơnuk kơna sit ngă hrŏm amăng bruă pok pơhai djru mơnuih djuai ƀiă klă hloh”.

Dưi lăi, lu thun laih rơgao, ƀing mơnuih arăng đăo kơnang amăng plơi pla djuai ƀiă ƀơi Bà Rịa Vũng Tàu lĕ sa amăng hơdôm anŏ yom djru hrŏm pơtrut bơwih ƀong huă pơđĭ kyar plơi pla tơring mơnuih djuai ƀiă. Djă pioh pơđĭ tui tơlơi gơgrong ba mơ̆ng gơñu amra djru hrŏm klă ngă tui hơdôm tơhnal pơkă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă mơnuih mơnam, pơđĭ tui tơlơi hơdip mơda ngă mơak pran mơnuih ƀôn sang hăng djă pioh gru grua hiam đưm hiam klă mơ̆ng djop djuai ƀiă.