Anai lĕ sa amăng hơdôm 4 boh tơring glông giăm guai amăng tơring čar Kon Tum, tơdơi kơ 9 thun akŏ pơjing, Ia H’Drai hơmâo lu anŏ pơplih phrâo amăng bơwih ƀong huă hăng hơđong tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang. Hlâo anun lĕ kual lŏn mơnai dŏ djă pioh glăi hơdôm anŏ răm rai mơng rơnuk blah wang, ră anai Ia H’Drai mơtah mơda phun kyâo sui thun, phun boh troh hăng drông war rông hlô mơnong. Jơlan glông ƀơi Ia H’Drai ăt pơhlôm hiam hruaih găn nao rai hơdôm boh să hăng nao tơl hơdôm boh tơring glông jum dar, amăng tơring čar Gia Lai hăng Kon Tum, hơmâo dong tơlơi gal amăng bơwih ƀong huă kah hăng pơdŭ pơgiăng gơnam đang hmua. Nao pơ Ia H’Drai bơwih ƀong lơm aka ƀu hơmâo hơget ôh, yua khin hơtai hăng gir run bơwih ƀong, amai Phan Thị Sương ƀơi ƀut plơi 1, să Ia Tơl brơi thâo, ră anai sang anŏ hơmâo hmua pla phun kyâo sui thun hăng hơdôm phun boh troh đơ đam 6 ektar pơhrui glăi rĭm thun hơdôm rơtuh klăk prăk:

“Blung hlâo rai pơ anai hlơi hlơi lêng kơ lăi pla kơphê ƀu mơboh ôh. Blung a pla 500 phun đôč. Pla truh thun tal 3 kơphê bluh đĭ mơtah, hiam hăng mơboh ăt lu mơn. Laih anun pla tui ƀơƀrư̆ truh pơ 2.500 phun. Ƀơi anai pla djơ̆ hloh lĕ phun kyâo boh troh anun lĕ boh mit, sầu riêng hăng boh kruăi kam, bưởi. Truh ră anai, lăi biă mă ñu mah nao pơpă ăt ƀu bơkơnar hăng ƀơi anai ôh. Sang anŏ gir run dŏ ƀơi hăng hăng gir run bơwih ƀong hlao ƀơi anai mơtăm yơh”.

Hơmâo akŏ pơjing aka ƀu sui ôh samơ̆ lu bruă bơwih ƀong amăng tơring glông Ia H’Drai ră anai glăk ba jơlan hlâo amăng tơring čar Kon Tum. Hrŏm hăng giăm 25.000 ektar phun kơphê glăk kuah kơtăk, tơring glông ăt pla phun pơtơi ba sĭ mơdrô pơ tač rơngiao hăng rông akan amăng dơnao ia pơprong hloh amăng tơring čar. Tlâo thun laih rơgao, mrô mơnuih ƀun rin hrŏ trun rĭm thun amăng tơring čar rơbêh 19% hăng ră anai mrô sang anŏ ƀun rin amăng tơring čar dŏ kơnong pơ yŭ 8%. Ơi Võ Anh Tuấn, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Ia H’Drai brơi thâo, tơring glông glăk anăp nao hơnong pơkă truh rơnuč thun 2025 tơring glông dưi ngă tui hơdôm hơnong pơkă plơi pla phrâo:

“Tơring glông dưi ngă tui hơdôm hơnong pơkă plơi pla phrâo amăng hơdôm boh să amăng tơring glông kiăng ba glăi tơlơi hơdip mơnuih mơnam anăp nao hơnong pơkă plơi pla phrâo tui kru hle. Ră anai ƀing gơmơi hơmâo pơjing akŏ bruă amăng thun 2024 ƀơi să Ia Tơi amra đĭ plơi pla phrâo hăng să Ia Dom amra dưi ngă tui hơnong pơkă plơi pla phrâo tui kru hle hăng să Ia Đal ăt tŏ tui hơkrŭ kjăp ƀiă dong hơdôm hơnong pơkă mơ̆ ƀing gơmơi dưi ngă. Kơ bruă ƀon lan anăp nao plơi pla phrâo, mơnuih ƀôn sang amăng tơring glông hơmâo tơlơi mut hrŏm abih bang mơtăm”.

Amăng hơdôm hrơi blan 3 hing ang, dua gah jơlan Trường Sơn, ară jơlan găn nao tơring čar Kon Tum, mah glăk amăng bơyan không phang ăt ƀuh mơtah mơda phun kyâo boh troh. Ƀơi anih tơkuh nao rai Ngŏ-Yŭ Trường Sơn hơmâo jơlan mrô 18A, 18B đuăi nao tơring čar Attapư, dêh čar Lao, ră anai lĕ tơring kual Plei Kần, tơring glông Ngọc Hồi glăk ƀơƀrư̆ pơđĭ kyar jing plơi prong.

Ăt mơng hơdôm anih blah wang kơtang anai mơng rơdêh por hăng ayăt Mi-Ngụy amăng rơnuk blah wang, ră anai đuăi nao dong giăm 18 km anăp nao gah yŭ lĕ amăng jang jar kmar Bờ Y, anai lĕ amăng jang mut nao rai sĭ mơdrô hăng hơdôm boh tơring car Dơnung dêh čar Lao, Ngŏ Kơdư dêh čar Kur, Thái Lan hăng Myanmar. Ơi Huỳnh Quốc Trung, Khua anom wai lăng bơwih ƀong tơring čar Kon Tum brơi thâo, anom bruă glăk gir run abih pran jua kiăng bruă sĭ mơdrô hăng bơwih ƀong giăm guai tơring čar pơđĭ kyar djơ̆ hăng tơlơi dưi phara:

“Anom bruă wai lăng pơtrut kơtang dong bruă pơplih ngă hră pơ-ar ba glăi tơlơi gal amăng tuh pơ alin, hơmâo lu tơlơi dưi kiăng pơhưč tuh pơ alin amăng bruă bơwih ƀong sĭ mơdrô kual giăm guai, sĭ mơdrô amăng kual bơwih ƀong ƀơi amăng jang jar kmar Bờ Y mơng hơdôm anom bruă amăng lŏn ia hăng tač rơngiao. Gum hrŏm hăng hơdôm anom bruă bơdjơ̆ nao ngă gêh gal brơi ƀing bơwih ƀong sĭ mơdrô hăng mơnuih ƀôn sang kual giăm guai amăng bruă sĭ mơdrô, pơplih nao rai gơnam ƀơi guai lŏn ia djơ̆ tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn. Ba tơbiă hơdôm hơdră pơhưč hơdôm anom bơwih ƀong sĭ mơdrô tuh pơ alin man pơdong sang sĭ mơdrô ƀơi hơdôm kual bơwih ƀong ƀơi amăng jang jar kmar Bờ Y kiăng pơhlôm brơi bruă blơi mut hăng sĭ mơdrô gơnam tam”.

Yap truh abih blan 2/2024, amăng 13 boh să rôk tui guai lŏn ia glông 292 km ha guai hăng dêh čar Lao hăng Kur ƀơi 4 boh tơring glông amăng tơring čar hơmâo 7 boh să đĭ plơi pla phrâo. Hơdôm anŏ yôm amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam rôk tui jơlan Trường Sơn hing ang đưm hlâo adih, ară jơlan găn nao tơring čar Kon Tum glăk jai hrơi lu tui hăng ba blai tơlơi hok mơ-ak yua tơlơi hơdip trơi pơđao, yâo mơ-ak glăk tŏ tui na nao./.