Amăng sang klă hiam, ayong Y Huốt, ƀơi ƀon Dak Gân, să Dak Gằn, tơring glông Dak Mik, mơ-ak, thun phrâo rơgao ayuh hyiăng gêh gal brơi kơ bruă ngă hmua pơdai, ngă đang kơphê. Triăng hrăm tui hơdră ngă ƀong, sang anô̆ ñu hmâo laih prăk pơhrui glăi hơđong, blơi prăp sa dua mơta gơnam măi mok mă yua, ngă đang hmua hăng brơi ƀing ană bă nao hrăm hră.

 “Sang anô̆ ngă hmua pơdai 3 ar, pơhrui hmâo 40 kơsăk pơdai ăt djop ƀong huă mơn. Kơphê hmâo 2 ektar, ngă ƀu hmâo lu đơi bơhmu hăng anih anom pơkon, yua kơ lŏn ƀu klă hiam samơ̆ ăt pơhrui hmâo mơn 5 tơn asar krô. Tiu lĕ hmâo mơn hơdôm phun. Lăi hrŏm ta pla sir lŏn laih, ră anai ngă hăng hơdră anah phrâo pioh hmâo lu bôh hloh”.

Mơ̆ng ngă đang hmua djop pioh ƀong huă, mơnuih ngă đang hmua tơring čar Dak Nông glăk anăp nao ngă pơdrŏng hăng bruă ngă đang hmua pioh sĭ hyu tui jơlan pơlir hơbit. Amăng krah pơ-iă bơyan phang khôt, samơ̆ đang tiu sang anô̆ ayong Nguyễn Văn Tú, ƀơi să Trường Xuân, tơring glông Dak Song ăt mơtah hiam mơn. Ñu brơi thâo, ngă đang hmua hơdjă ƀu kơnong kơ djru đang phun pla kơjăp sui thun ôh mơ̆, ñu dô̆ pơhlôm tơlơi suaih pral hăng ba glăi bôh tơhnal bơwih ƀong rơđah dong:

 “Hlâo adih mă yua lu jrao hlăt anun ngă sat kơ đang hmua. Lơm pơplih ngă tui sinh học lĕ, kâo ƀu hmâo pruih jrao hlăt, jrao rok mơ̆, kơnong kơ yua kơmok eh hlô, kơmok pơđăm vi sinh đôč. Tơdơi kơ anun tui Anom mă bruă hrŏm Trường Xuân ngă tiu hơdjă hăng pơlir hăng bơnah Hoàng Nguyên dong, gơnam ngă rai ră anai sĭ kơ hơdôm bôh dêh čar Japan, Mi, kual Mi Kô̆. Nua sĭ hmâo lu, ră anai na nao rơbêh kơ 120 rơbâo prăk sa kg”.

Hăng anom pơlir hơbit 200 čô mơnuih ngă đang hmua giăm truh 1000 ektar lŏn pla tiu hơdjă sĭ kơ dêh čar tač rơngiao, yă Trần Thị Thu, Khua Anom mă bruă hrŏm Hoàng Nguyên, ƀơi să Thuận Hà, tơring glông Dak Song, lăi pơthâo tơlơi găn rơgao, anun lĕ khom ba tơbiă tơhnal pơkă rơđah hăng đing nao ngăn rơnoh ngă tui.

 “Sa lĕ, ƀing gơmơi gơgrong hlâo kual pla pioh ngă hră tŭ yap hơdjă tui tơhnal pơkă jar kơmar. Dua lĕ, gơgrong hlâo ngăn rơnoh pioh gum hrŏm hăng neh wa ngă đang hmua djă pioh glăi gơnam. Tlâo lĕ, ƀing gơmơi ĕp mơnuih blơi hăng kĭ pơkôl hơdôm hră pơ-ar tui djơ̆ tơhnal pơkă jar kơmar. Kâo pơmin tơlơi đăo gơnang pơsit yôm phăn truh bruă sĭ mơdrô hrŏm hăng bơnah blơi sĭ”.

Tui hăng ơi Phạm Tuấn Anh, Khua Gơnong bruă đang hmua đang hmua hăng pơđĭ kyar Dak Nông, truh ră anai, đơ đam tơring čar hmâo 65 jơlan pơlir hơbit ngă đang hmua, sĭ gơnam mă mơ̆ng đang hmua hăng năng ai ñu 10.000 bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang gum hrŏm. Rơbêh kơ 25.000 ektar phun pla djop mơta dưi pơphun ngă tui tơhnal pơkă tŭ yap kah hăng VietGAP, hơdjă, HACCP, 4C, UTZ... Tơring čar hmâo pơjing 4 kual đang hmua mă yua hơdră phrâo gah kơphê, tiu, hmua pơdai, abih bang lŏn mă yua giăm truh 2.500 ektar. Ơi Phạm Tuấn Anh brơi thâo, pơphun glăi dong bruă ngă đang hmua tui pơlir hơbit sĭ gơnam, amăng anun pơkă kual, pơjing kual pla prong lĕ jơlan pơsir Dak Nông glăk ngă tui pioh pơđĭ kyar đang hmua kơjăp sui thun:

 “Pơjing hơdôm kual pla hluai tui pơlir hơbit neh wa ngă đang hmua, hơdôm bôh sang anô̆ mơnuih hluai tui hơdôm khul gum hrŏm, anom mă bruă hrŏm. Mơ̆ng anom mă bruă hrŏm ƀing ta mơ̆ng hmâo tơlơi gal pioh iâo pơthưr tuh pơplai, pơphun ngă đang hmua hmâo hră tŭ yap, pioh dưi pơsit mrô kual pla hăng hơdôm jơlan gah hmâo bơdjơ̆ nao. Gơnong bruă đang hmua ƀing gơmơi glăk pơphô brơi Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar hmâo hơdôm jơlan pơsir pioh truh thun 2025 abih bang hơdôm mơta gơnam khom pơjing kual pla pơkra hơbit hluai tui hơdôm bôh anom mă bruă hrŏm hăng dưi tô nao rai hăng hơdôm bôh anom bơwih ƀong pơhrui blơi, pơkra djru bruă sĭ gơnam kơ dêh čar arăng”.

Ơi Lê Trọng Yên, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Nông lăi lĕ, ngă đang hmua pơđĭ kyar hmâo djru ngă brơi laih Dak Nông tơtlaih mơ̆ng tơring čar ƀun rin mơ̆ng thun 2020, hăng glăk hrưn đĭ jing tơring čar đĭ kyar mơ̆ng kual Dap Kơdư. Ră anai, tơring čar glăk pơdŏng hơdôm hơdră bruă phrâo pioh đing nao ngă pơhưč ngăn rơnoh tuh pơplai, ngă tui tơhnal gal, tŭ yua prong gah lŏn drŏn, ayuh hyiăng, pơđĭ kyar bơwih ƀong huă sĭ mơdrô:

 “Pơplih tơlơi pơmin ngă đang hmua mơ̆ng hlâo hơdai nao mă yua bôh thâo phrâo măi mok, mơ̆ng pơjeh pla truh kơmok yua ăt kah hăng bruă ngă tiu sĭ hyu. Hăng ƀing ta khom pơjing gơnam OCOP pơhlôm hơdôm tơhnal pơkă pioh djơ̆ hăng arăng kiăng blơi. Biă ñu pơjing hơdôm jơlan pơlir hơbit, hơdôm mơta gơnam ba jơlan hlâo pioh ngă hiưm hơpă pơkra dơlăm, bĕ tơlơi “Djơ̆ bơyan rơngiă nua, hmâo nua rơngiă bơyan”; pơjing hơdôm hơdră bruă pha ra ngă pơhưč gah đang hmua pioh hmâo lu anom bơwih ƀong đăo kơnang ngă phun pơgang ba amăng djru brơi anom mă bruă hrŏm hăng mơnuih ngă đang hmua”.

Hrŏm hăng pơphun ngă đang hmua pơlir hơbit gơnam tam, Dak Nông ăt glăk pơđĭ kyar mơn bruă đang hmua hmâo lu nua, hăng hơdôm hơdră ngă đang kơphê, phun bôh troh pơhrua nao hrŏm tuai čuă ngui găn rơgao lăng... Anai lĕ hơdôm yak nao djơ̆ djru Dak Nông ngă tui tơhnal pơkă pơđĭ kyar jing tơring čar đĭ kyar mơ̆ng kual Dap Kơdư amăng hơdôm thun pơ̆ anăp./.