VOV4.Jarai - Tơlơi phiăn djru ba sang ano\ hơkru\ lo\n ia đưm (pơplih pơkra phrâo) hơmâo ding kơna Jơnum min apăn bruă pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar c\rông sai amăng mông jơnum phrâo rơgao. {ing khua rơkâo đ^, djă bong hnong 12 mơta tơlơi pơsir brơi arăng dưi [ong prăk djru tui tơlơi phiăn ră anai. Laih dong, kơsem min rơđah kơ bruă pơmut anăn tơhan djai pơsăn drơi amăng rơnuk lo\n ia rơgai.

Jơnum min khua apăn bruă pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar pơsit, bruă ngă pơgiong hơdră djru, tơlơi phiăn pioh kơ [ing gum hơkru\ lo\n ia kiăng pơsit hăng tơlơi phiăn hơdôm tơlơi pơmin “ngă klă hơdră djru hăng pô hơkru\ lo\n ia hăng sang ano\ pô gum hơkru\ lo\n ia”, “[u pơdơi pơplih phrâo, pơđ^ tui tơlơi hơdip, tơlơi pơmin pran jua mơng pô gum hơkru\ lo\n ia”. Khua Jơnum min Boh thâo, Pơtô pơhrăm, Hlăk ai, Tơdăm ngek dra muai hăng c\ơđai anet mơng {irô khua pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar ơi Phan Thanh Bình lăi le\:

“Amăng rơnuk phrâo [ing ta hơmâo mơnuih sông kơtang, tơhan djai pơsăn drơi kơ lo\n ia, kiăng ngă rơđah abih bang tơlơi pia, samơ\ pơsit pơmut anăn tơhan djai pơsăn drơi hăng hơmâo hơdră djru. Am^ Việt Nam sông kơtang, [ing ta hơmâo 132 rơbâo c\ô, samơ\ ră anai do\ hơdip le\ aka [u truh 13 rơbâo c\ô ôh.

Kâo pơmin hăng [ing am^ tơhan djai pơsăn drơi le\ kiăng c\em rông lăng ba djop, anăm yap ôh 1 c\\ô ană hă [udah 2 c\ô ană. {ing am^ ră anai tha rơma abih yơh. Hro\m hăng hơdră djru anai le\ [ing ta kiăng ngă klă bruă djru mơnuih mơnam, anai [u djơ\ hơdră djru, tơlơi hơdor tơngia hơget ôh, anai le\ [ing ta wai lăng ba [ing gum djru hơkru\ lo\n ia ta”.

Hơdôm tơlơi pơgôp hiăp, pơhrua nao kơ prăk pơhlôm nua ia jrao hăng prăp rơmet mơyut jôk atâu hăng bơnai [udah rơkơi tơhan djai pơsăn drơi do\ rơkơi do\ bơnai hle; pơgôp hiăp pơko\n le\ kiăng pơhrua nao kơnong bruă djru prăp rơmet kơ atâu djai hăng sang ano\ tơnap tap đôc\.

Laih dong kiăng pơhrua nao hơdră djru pơko\n dong kah hăng lăng ba tơlơi duam ruă, djru sang do\ hăng bơnai [udah rơkơi tơhan djai pơsăn drơi [u do\ rơkơi do\ bơnai hle. Khua git gai pơ ala mơnuih [on sang yă Nguyễn Thị Kim Ngân brơi thâo:

“Kâo tu\ ư hăng hơdră ngă bruă hăng rơkơi bơnai tơhan djai pơsăn drơi do\ rơkơi bơnai hle yơh samơ\ ăt do\ rông ană truh kơ prong laih anun c\em rông lăng ba am^ ama pô djai le\ [ing ta kiăng djru gah prăk pơhlôm nua ia jrao dong. Kâo lăng djơ\ laih anun arăng glăk rơkâo tơlơi anai mơn kiăng hơmâo hră pơhlôm nua ia jrao”.

{ơi mông jơnum phrâo rơgao, hơdôm ding kơna mơng Khul khua apăn bruă pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar ăt lăi mơn, djă pioh hơnong 12 mơta tơlơi pơsit brơi [ing dưi [ong prăk djru hơkru\ lo\n ia tui tơlơi phiăn ră anai, aka [u pơhrua nao hơdră djru hăng rơnuk tơc\\ô tơc\e\ djơ\ jrao hret. Lăi nao kơ bruă wai lăng kơjăp, tu\ yua hu\i rơngiă prăk hăng hu\i arăng [ong h^ prăk djru, Khua Jơnum min prăk kăk, prăk djru mơng {irô khua pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar ơi Nguyễn Đức Hải lăi:

“Ră anai neh met wa amăng plơi pla do\ pơmin kơ bruă djru [ing djơ\ jrao hret hăng hơdră djru kơ hlăk ai kơsung nao hlâo ngă bruă ]ar. Tơdah [ing ta [u ngă rơđah le\ amra hơmâo tơlơi [u klă. Kiăng pơto\ng glăi rơđah rơđông kual lo\n, plơi pla hmư\ hing kơ hơdôm bruă [ing ta ko\m le\ hơmâo [uh arăng mă tu\ prăk djru. {uh hlơi hơmâo gum djru lo\n ia le\ [ing ta apah, bơ hlơi pơhmao mă c\i [ong prăk le\ [ing ta bơtơhmal mơtăm”.

  Kơ tơlơi pơkă pơsit ană tơhan djai pơsăn drơi kơ lo\n ia, Jơnum min apăn bruă pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar tu\ ư hăng tơlơi phiăn pơkôl kơ [ing “Khin hơtai sông kơtang ngă bruă hu\i rơhyưt, jec\ amec\ djru ană mơnuih, djru pơgang dram gơnam Kơnuk kơna, Mơnuih [on sang…” tơlơi anai yôm biă kah hăng pơpu\ bơni, pơtô kơ pô pơko\n, bang hyu amăng abih bang mơnuih mơnam. Pơgôp hiăp kơ tơlơi anai, Khua git gai pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar yă Nguyễn Thị Kim Ngân lăi rơđah:

“Kâo lăng kiăng kho\m kơsem min rơđah tơlơi thâo hluh kơ [ing djai pơsăn drơi kơ lo\n ia amăng rơnuk blah ngă le\ rơđah rơđông yơh samơ\ amăng rơnuk rơngai tơdah [ing ta [u pơkôl rơđah rơđông ôh, hlơi hlơi lêng rơkâo soh yơh. Djop mơta tơlơi rơngiă le\ [ing ta lêng rơkâo ngă tơhan djai pơsăn drơi kơ lo\n ia, tui anun [ing ta kho\m lăng glăi.

Kâo lăng [ing abih pran jua ngă bruă djai drơi pô amăng bruă hu\i rơhyưt djru ană mơnuih, djru wai lăng dram gơnam Kơnuk kơna, mơnuih [on sang le\ [ing anun kah mơng yôm, kiăng pơpu\ bơni, pơtô brơi pô pơko\n laih anun rup tơhan djai kơ lo\n ia bang hyu djop anih amăng mơnuih mơnam”.

Khua git gai pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar kiăng djă bong hơnong hơdră djru kiăng am^ Việt Nam sông kơtang hơdip mơ-ak [iă, [u hơmâo yap mrô ană djai le\ tơhan djai pơsăn drơi kơ lo\n ia ôh. Rơkâo kiăng pơđ^ prăk pioh tu\i `ang, huă pơsat kơ tơhan djai pơsăn drơi. Laih dong c\ih pơkra hră pơ-ar kiăng ngă rơđah mơnuih dưi hơmâo Miđai Huân chương, Huy chương hăng jao kơ Kơnuk kơna pơkôl rơđah [iă.

Lại Hoa VOV1: C|ih – Siu H’Mai: Pơblang