VOV4.Jarai - Amăng rơwang hrơi tơjuh anai, Khua mua pơ ala mơnuih [on sang dêh ]ar bơkơtuai [ơi Grup kơ Tơlơi phiăn pơgang guai dêh ]ar Việt Nam. [ing khua tu\ ư biă kơ bruă kiăng pơtrun tơlơi phiăn anai. Khă hnun, kiăng bruă wai pơgang guai lon ia tu\ yua, kiăng ngă hro\m klă hloh, bruă kiăng ngă mơng tơhan pơgang guai kho\m rơđah mơn, tơlơi gơgrong bruă mơng gong gai [on lan hăng tơlơi djru bruă mơng mơnuih [on sang kho\m rơđah rơđông hloh amăng tơlơi phiăn.

Việt Nam hơmâo jơlan guai glông hăng 44 boh tơring ]ar, [on prong hơmâo jơlan guai dêh ]ar. Ră anai, rơngai, rơnuk rơnua, ngă hro\m, đ^ kyar le\ hơdră ngă bruă hro\m yơh, khă hnun, kơđi ]ar – rơnuk rơnua [ơi rong lon tơnah hăng amăng kual glăk tơnap, aka [u thâo krăn hiưm pă, biă `u le\ bruă bơrơsua lon ia, kông ngăn hơmâo mơng lon adai, kah ania pơpha djuai, tơlơi đăo, pơc\ut pơc\ao ăt hơmâo mơn…

{ing hơmâo tơlơi pơmin pơblư\ lon ia jai hrơi ngă tơlơi ju\ sat; ngă soh tơlơi phiăn, biă `u le\ tơlơi phiăn jrao ma tuý hăng tơlơi soh rơgao guai dêh ]ar, đuăi hyu do\ c\a c\ot jai hrơi tơnap pơgăn. Rơngiao kơ anun, tơlơi pơplih ayuh hyiăng, tơlơi truh lon adai ngă, hơ[ak ayuh hyiăng jai hrơi kơtang tui.

Amăng hrơi mông anai, kiăng pơgang kơjăp lon tơnah, rơnuk rơnua [ơi jơlan guai le\ tơlơi kiăng biă mă, kho\m hơmâo tơlơi phiăn pơtrun kơ abih bang. Yua hnun, bruă pơtrun tơlơi phiăn Pơgang guai dêh ]ar Việt Nam yôm biă mă, kiăng pơkra jec\; djơ\ hăng tơlơi kiăng man pơdong, wai lăng, pơgang guai lon ia, kual guai lon ia amăng rơnuk phrâo. Tui hăng ơi Võ Trọng Việt, grup khua mơng Lạng Sơn, tơlơi pơplih phrâo mơng tơlơi phiăn phrâo kiăng lăi nao 3 mơta tơlơi:

“Tơlơi kiăng pơplih hơmâo lăi nao 3 mơta bruă: man pơdong, wai lăng, pơgang. Abih bang anom bruă kơđi ]ar pơjing bruă pơgang guai kơjăp kơtang, [u kơnong ling tơhan đôc\ ôh, kho\m ngă hiưm pă kiăng dưm kơnar, hơmâo hơdră djru amăng [rư\. Bơ phun `u mơtăm le\ tơlơi phiăn hơmâo lăi pơthâo abih bang laih. Tơlơi kiăng pơplih [ơi 3 mơta bruă anai kho\m hơmâo pơsit jing tơlơi phiăn”.

Ako\ pơdong, wai lăng, pơgang guai dêh ]ar le\ tơlơi gơgrong bruă mơng djop gưl, anom bruă wơ\t hăng anom bruă kơđi ]ar. Kual guai lon ia le\ guai [ơi lon, [ơi ia rơs^, hăng adai…Kơ tơlơi gơgrong bruă mơng tơhan pơgang guai, yă Hoàng Thị Thuý Lan, grup Vĩnh Phúc lăi, tơlơi phiăn aka [u lăi rơđah kah hăng tơlơi phiăn pơgang guai dêh ]ar ôh:

“2 tơlơi phiăn lêng pơsit ling tơhan pơgang guai le\ pô gơgrong bruă phun, ngă hro\m hăng kông an mơnuih [on sang, bong kơjăp rơnuk rơnua. Hơdôm anom bruă pơko\n ngă hro\m mơn samơ\ amăng tơlơi phiăn pơgang guai aka [u lăi rơđah ôh. Tơlơi gơgrong bruă mơng ling tơhan pơgang guai tơdu hloh kơ tơlơi phiăn pơgang guai dêh ]ar. Tơlơi phiăn c\ih pơkra hlâo anai kiăng pơsit rơđah tơlơi gơgrong bruă mơng ling tơhan pơgang guai le\ tơhan gơgrong bruă phun, apăn bruă, anom bruă pơko\n kơnong gum pơgang guai đôc\ [u djơ\ apăn bruă ôh, tui anun kiăng kơ [ing ta thâo.

Ơi Đỗ Văn Bình, grup khua mơng Hải Phòng rơkâo đ^, tơlơi phiăn kiăng c\râo rơđah tơlơi gơgrong bruă mơng rim anom bruă, [u dưi bơrơkua nao rai, iâu pơthưr lu mơnuih gum wai lăng klă hloh guai dêh ]ar ta. Kơ bruă prăp lui an kơjăp kơtang abih bang mơnuih pơgang guai le\, ơi Đỗ Văn Bình pơblang tui anai:

“Pơgang guai dêh ]ar le\ bruă ngă mơng abih bang anom bruă kơđi ]ar samơ\ tơlơi gơgrong mơng gong gai [on lan, mơnuih [on sang [ơi kual guai lon ia yơh phun. Pơdah thâo tơlơi gơgrong bruă, tơlơi yôm mơng mơnuih [on sang, mơng gong gai [ơi kual guai lon ia aka [u lăi rơđah ôh. Tơlơi phiăn ăt kiăng pơblang rơđah tơlơi iâu Bruă dưm dăp prăp rơmet abih bang mơnuih pơgang guai. Mơnuih [on sang le\ ngă pô amăng bruă pơgang guai samơ\ ano\ ngă pô anai aka [u hơmâo lăi rơđah ôh”.

Siu H’Mai: Pơblang hăng pôr