VOV4.Jarai - Việt Nam le\ dêh c\ar hơmâo 54 djuai ania do\ hơdip hro\m. Hăng mrô ako\ mơnuih hơdip raih daih, 53 djuai ania [iă dưm dưm 14,3% mrô mơnuih đơ đam dêh c\ar, giăm 12 klăk 300 rơbâo c\ô amăng rơbêh 90 klăk c\ô mơnuih [ơi dêh c\ar Việt Nam.

Bruă djop djuai ania [iă [udah lu hơdip bơkơnar kar hăng adơi ayong kơnung djuai amăng đơ đam dêh c\ar Việt Nam, le\ tơlơi yôm kiăng kơ pơhlôm tơlơi dưi ană mơnuih [ơi dêh c\ar Việt Nam.

Tơlơi dưi mơng djop djuai ania [iă le\ sa amăng hơdôm tơlơi dưi ană mơnuih, gah c\răn tơlơi dưi mơnuih mơnam - kơđi c\ar, hơmâo tơlơi phiăn Việt Nam tu\ yap. Sit biă `u, mơnuih djuai ania [iă jai hrơi gêh gal amăng tơlơi hơdip kiăng hrưn đ^ djop mơta, pơgôp djru ngă bruă hro\m amăng dêh c\ar.

Anai le\ hơdôm tơlơi pơsit tong ten amăng bruă pơhlôm hăng pơtrut tơlơi dưi mơng mơnuih djuai ania [iă lăi hro\m hăng tơlơi dưi kơ ană mơnuih hnun mơn [ơi dêh c\ar Việt Nam.

Kơnuk kơna dêh c\ar Việt Nam lêng kơ lăng yôm hơdră djru mơnuih djuai ania [iă, biă mă `u le\ pơhlôm bơkơnar kơplah wah djop djuai ania; đing nao lăng ba, ngă gêh gal hloh kiăng mơnuih djuai ania [iă dưi pơđ^ kyar hăng tu\ mă hơdôm tơlơi gum djru djơ\ hăng tơlơi phiăn.

Hơdôm thun laih rơgao, Kơnuk kơna dêh c\ar Việt Nam pok pơhai lu hơdră gum djru mơnuih djuai ania [iă ngă tui tơlơi dưi bơkơnar, hrưn đ^ amăng tơlơi hơdip mơda, [ơ[rư\ ngă giăm biă amăng pơđ^ kyar kơplah wah djop djuai ania.

Sit biă `u le\: Tơlơi pơsit mrô 132 đing nao tuh pơ alin man pơkra anih anom, kah pha lo\n mơnai pioh ngă hmua hăng pơdong sang brơi mơnuih djuai ania [iă.

Hơdră djru lo\n pơdong sang, lo\n ngă hmua hơmâo pơsir h^ hơdôm bruă do\ ngă bơngo\t mơng hơdôm sang ano\ mơnuih djuai ania [iă do\ [un rin, mơnuih [on sang amăng plơi pla juăt bơbec\ sat lơm ayuh hyiăng [u klă ngă…

Pơgôp ngă hơđong tơlơi hơdip kơ mơnuih [on sang [ơi kual tơnap tap, kual ataih, asuek, kual giăm guai; kiăng plai [iă mơnuih [on sang đuăi hyu do\ hơdơ\ hor, hyu phă glai kyâo ngă hmua….

Mơnuih djuai ania [iă hơmâo arăng kah pha lo\n pơdong sang, ngă hmua, ngă pô amăng plơi pla [ing gơ`u, yua anun hơmâo gir run, hơđông pran jua bơwih [ong huă, [ơ[rư\ pơklaih mơng [un rin, hơđông tơlơi hơdip; đa hơmâo anih [uh lu hơbô| bruă bơwih [ong huă tu\ yua.

Biă mă `u, tơlơi tu\ yua mơng hơdră bruă anai [u djơ\ kơnong pơsir hơdôm tơlơi tơnap tap, bruă do\ ngă bơngo\t amăng tơlơi bơwih [ong huă ră anai, djru brơi hmao tlôn amăng bruă pơklaih hăng pơhro\ trun [un rin, pơlir bơwih [ong huă hăng pơhlôm rơnuk rơnua mơ\ ăt yôm amăng bruă kơđi c\ar – mơnuih mơnam, pơgôp ngă pơhlôm hơđong amăng plơi pla ala [on; kơtưn mut hro\m djop djuai ania, hơkru\ tơlơi đăo gơnang mơng mơnuih [on sang hăng Khua git gai Ping gah hăng Kơnuk kơna.

Pơhmutu le\ [ơi tơring c\ar Thanh Hóa. Thun 2013, Jơnum min mơnuih [on sang tơring c\ar Thanh Hóa pơsit jao 10 klai prăk kiăng pok pơhai ako\ bruă jao glai rưng, mă yua lo\n glai apah pơlir hăng jao lo\n, yua lo\n glai apah amăng tơring glông Thường Xuân.

Tơdơi kơ giăm 8 thun pok pơhai, glai rưng [ơi Thường Xuân hơmâo wai lăng kjăp, tơlơi hơdip mơnuih [on sang hrưn đ^, sang ano\ [un rin hro\ trun.

Tui hăng ơi Đỗ Văn Hoan, Kơ-iăng Khua jơnum min mơnuih [on sang tơring glông Thường Xuân, tơring c\ar Thanh Hóa: Jao lo\n, jao glai rưng ngă kơ mơnuih [on sang gơgrong amăng bruă wai lăng, pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong mơng glai rưng.

Anai le\ hơdră bruă lăp djơ\ hăng tơlơi kiăng mơng mơnuih [on sang ngă gêh gal brơi tơring glông Thường Xuân pơhro\ trun [un rin. Hlâo adih Thường Xuân hơmâo truh pơ 52% mrô sang ano\ [un rin, tơdơi kơ giăm 10 thun mrô sang ano\ [un rin do\ kơnong 4,3%. Anai le\ ano\ pơplih prong amăng anun ano\ gal mơng hơdră bruă jao lo\n glai brơi mơnuih [on sang.

Jao glai, jao lo\n, ngă hră pơsit lo\n pô lơ\m mă yua lo\n glai le\ sa amăng hơdră bruă lăp djơ\. Lơ\m glai hơmâo mơnuih wai lăng amra pơgôp amăng bruă wai lăng hăng pơđ^ kyar hơđong kjăp, pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă, mơnuih mơnam [ơi [on lan, pơhro\ trun [un rin pơlir hăng man pơdong plơi pla phrâo.

Siu Đoan: Pơblang