Ngă yang pih drơi jăn-sa tơlơi phiăn hiam mơ̆ng lu djuai ania ƀiă
Thứ tư, 10:15, 01/02/2023 VOV/Nay Jek pơblang VOV/Nay Jek pơblang
VOV4.Jarai-Ngă yang pih drơi jăn ƀudah pơpŭ hiam drơi jăn lĕ sa tơlơi phiăn juâ̆t hiam hăng lu djuai ania ƀiă. Hăng djuai ania Êđê ƀơi Dak Lak, tơlơi hơdip mơda rĭm čô mơnuih, tui hluai tơlơi gêh găl sang anŏ thâo hơmâo, ƀơi anŏ amăng tơlơi hơdip mơda mơ̆ng hrơi amĭ ƀă yă pơjing truh djai đuăi hơmâo mơ̆ng 5-7 wơ̆t ngă yang pih drơi jăn suaih pral.

 

 

 

Bơ djuai ania Yao ƀơi tơring čar Lao Cai, ngă yang pơpŭ suaih pral juâ̆t lăi lĕ ngă yăng iâu bơngăt, bưng bôt, kiăng iâu lăi brơi hiam drơi jăn, rơnuk rơnua kơ abih bang amăng sang anŏ.

Lơ̆m arăng yôl đĭ čing ƀơi gai tơrưng akă čing, tơpai čeh arăng akă laih ƀơi gong drai amăng sang, tong krah rơwang gah amăng anih jum tuai, tuh ia pơbuă čeh. Mơnong ngă yang arăng čuh giong, añăm mơnong dưm rơ-i, jam djop laih. Jua čing tơ-ua yơh djrơ djring ba mơtam kiăng tơlơi pơhiăp jak iâu djop mơnuih nao ngui hrom mơñum tơpai amăng sang anŏ pô sang ngă yang. Mông anun yơh, mông ngă yang pih drơi jăn pơpŭ tơlơi suaih pral mơ̆ng Êđê Adham juâ̆t ngă truh mông ngă yang sit nik yơh. Pô arăng ngă yang pih kơ Y Ring Adrơ̆ng, juâ̆t iâu ama Ƀi, dŏ pơ ƀôn Trĭng 2, phường An Lạc, plơi prong Ƀuôn Hô, tơring čar Dak Lak brơi thâo, anai lĕ tal dua laih ñu ngă yang pih kơ drơi jăn ñu pô.

“Tơdah hrup hăng đưm adih mơnuih ƀôn sang ăt dŏ djă pioh sang glông đưm lu sang anŏ ha thun arăng ngă 1-2 wơ̆t ră anai sa boh sang anŏ ngă 1 wơ̆t tơdah hơmâo gơnam sa thun sa wơ̆t dưi mơ̆n. Tơdah hơmâo gơnam lĕ djop pô amăng sang anŏ ngă yang pih soh, pih amĭ, ama, adơi ayong, adơi amai, ană bă. Ngă yang prong lĕ ană bă pơtum djop soh. Kah hăng sang anŏ gơmơi lĕ 2,3 thun ngă sa wơ̆t.

Thun anai ƀong kơbao, anai lĕ tal 2 laih kâo koh kơbao, ăt kiăng pơpŭ kơ abih bang hiam drơi jăn, ană bă thâo khăp pơpŭ kơ amĭ ama, čang rơmang tơlơi bơwih ƀong huă hơđong, tơlơi hơdip mơda klă hloh”.

 

Tui hăng tơlơi phiăn đưm djuai ania Êđê, hlâo kơ ngă yang ƀong kơbao, arăng khom yang hăng un mơnŭ kah, ngă yang čuh mơnŭ sa čeh tơpai, sa drơi un klâo čeh tơpai ƀudah sa drơi un, 5 čeh tơpai ƀơ ƀrư̆ lu tui, truh sa drơi un tơjuh čeh tơpai hnun kah truh ngă yang ƀong kơbao. Sit ƀong un, ƀong kơbao iâu abih bang phung wang añang kor, ană plơi pla ngui hrom djop kiăng mơak hrom sang anŏ.

Tui hăng ơi Ama Tit, pô iâu lăi, ta juâ̆t lăi pô ngă yang kơ plơi Ƀôn Trĭng 2, phường An Lạc, plơi prong Ƀuôn Hô lăi, tơlơi ƀong mơñum ngui ngor tui anun pơgôp phung wang mơak biă mă laih anun kiăng lăi tơlơi thâo pơpŭ kơ khul yang rơbang, djop mơta mơnong hơmâo bơngăt soh, djuai ania Êđê djă pioh mơ̆ng đưm laih:

“Sang anŏ hlơi hơmâo gơnam ƀiă, tơlơi hơdip mơda pla ƀiă laih, djop ƀong huă, arăng ngă yang mơ̆ng mơnŭ, un, bui, rơmô kơbao dưi soh. Rơmô ƀu ngă yang ôh, kơnong čuh ƀong đôč, bui hăng kơbao ngă yang. Anai lĕ hơdră ngă yang pơpŭ bơngăt jua kiăng djop khul yang wai lăng ba hiam drơi jăn, hlim rơnang phang mơak, ană plơi pla rơnuk rơnua, ană tơčô hiam drơi jăn săng, luă gŭ thâo pơpŭ kơ mơnuih prong ƀing tha rơma; djop mơnuih ngă bruă pưk hmua pơdai jor kơtor lu. Sit iâu lăi, ngă yang iâu ba abih yang čư̆ yang ia hmua pơdai. Pô sang plơi pơpă iâu yang čư̆ ia kual anun mơ̆n kiăng glăi djru kơ sang anŏ”.

Hăng mơnuih djuai ania Yao ƀơi tơring glông Bảo Thắng, tơring čar Lao Cai, ngă yang pih drơi jăn juâ̆t iâu lĕ ngă yang bơngăt jua, sa gru grua tơlơi đăo kơnang kơ yang rơbang hơmâo mơ̆ng đưm đă laih. Tơlơi ngă yăng anai dưi ngă ƀơi anŏ hơmâo mơnuih dju djuam duă ruă, đih amăng abăn añuai, kiăng rơkâo kơ bơngăt jua pô ƀu hiam drơi laih anun sang anŏ hơđong pran jua. Gơnam ngă yang hơmâo mơnŭ, gêt tơpai ngă yang, hră pơar ngă yang laih anun hơmâo lu dram gơnam yua pơkŏn.

Tơdơi kơ anun, pô sang nao iâu pơjâo thâo iâu lăi, ngă yang, pơjâo anun mơnuih tơpă, thâo lu gru grua hiam đưm, hơdip mơak klă hăng ană plơi pla, nao djru ngă yang brơi. Pô pơjâo ơi Triêụ Sun Trìu, plơi Làng Hà, să Xuân Giao, tơring glông Bảo Thắng, tơring čar Lao Cai lăi:

“Blung hlâo lĕ kiăng lăi pơthâo hăng yang atâo bơngăt jua ơi yă hăng jak iâu rai ngui hrom sang anŏ hrơi anun. Jak iâu bơngăt jua nai pơjâo nao hlâo, pơtô glăi kơ kâo, hrom hăng bruă hơdor glăi kơ bơngăt jua atâo ơi yă mơ̆ng đưm đă biă mă ñu yang tal grom kơmlă mơ̆ng adai adih. Anai lĕ tơlơi ngă yăng gru grua djuai ania Yao gơmơi čang rơmang djop mơta bruă mă hiam klă kiăng kơ ƀing tha rơma, mơnuih dju djuăm duam ruă dưi găng añrăng, suaih pral”.

Tui hăng tơlơi đăo kơ yang rơbang mơ̆ng djuai ania Yao amăng adai adih hơmâo 6 čô yang grom kơmlă, amăng anun hơmâo sa čô yang rơbăt hăng sa ƀĕ tơkai, ñu anun yơh pô kơtang biă mă. Yua kơ anun, đăo kơ pô yang anai dưi hơduah ĕp glăi bơngăt atâo mơnuih djai, ba glăi bưng bôt kơ mơnuih duam ruă huăi atâo iâu ba, pơdŏp lui hĭ. Tơdơi kơ prăp lui djop mơta bruă, gơnam yua hla pơar ia mah ngă mă čuh hĭ kiăng mơ-it nao kơ yang grom kơmlă, hăng djop yang amăng adai, atâo ơi yă brơi ƀuh kơ bruă hyu hơduah glăi bơngăt jua, bưng bôt mơnuih duam ruă. Rĭm črăn hla pơar ia mah ngă mă, pô pơjâo čuh giong iâu lăi mơ-it đĭ pơ adai adih soh. Pơjâo iâu lăi  ơiTriệu Sun Trìu brơi thâo dơ̆ng:

“Ngă yang tŭ glăi bưng bôt, iâu lăi sui ha mông hăng lu črăn phara, arăng pơphun kơđiăng tong ten kiăng kơ ñu mơyang. Kiăng dưi ngă bruă anun, blung hlâo lĕ khom hiam drơi jăn, pran jua mơak rơgoh tơpă....Anai lĕ gru grua hiam mơ̆ng djuai ania Yao mriah gơmơi. Rĭm plơi pla, rĭm pô pơjâo thâo iâu lăi ngă yang pơtô glăi tơlơi thâo mơ̆ng gơñu phara soh samơ̆ boh pia ñu djơ̆ hrom soh”.

Ngă yang tŭ glăi dŏ mă bưng bôt mơ̆ng djuai ania Yao juâ̆t ngă lĕ sa gru grua hiam kiăng pơpŭ tơlơi suaih pral kơ mơnuih mơnam, ăt kah hăng djuai ania Êđê mơ̆n, sa tơlơi kiăng pia yôm pơphăn biă mă, hăng tơlơi čang rơmang djop mơta tơlơi hiam klă amăng tơlơi hơdip mơda. Khă tui anun, lu tơlơi phiăn ngă yang hơđăp ăt hơmâo mơ̆n anŏ ƀu klă, rơngiă lu kông ngăn ngă yang čuh un, mơnŭ huač dram gơnam, ƀudah tơlơi pơlŭk pơgu kah hăng ngă yang mơ̆ pơjrao duam ruă tơlơi anun kiăng lui hĭ yơh, kơnong djă pioh gru grua tơlơi ngă yang pơpŭ drơi jăn suaih pral kah hăng anai hiam klă, djơ̆ hơdră.

 

 

VOV/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC