Mŭt tàm drà kă bro ờ hềt tơl 05 nam, mơya phan geh lơh bơh lềl Kông ty TNHH Lơh sa kă bro Hoa Mặt Trời Farm, tàm xã Ea Ninh, kơnhoàl Cư̆ Kuiñ, càr Dăk Lăk neh geh hìu tăc phan tàm uă ƀòn dờng, geh khà cau ngui sa kơl jăp tàm ală phan kă bro điện tử. Bi Đặng Đình Luân, kwang atbồ kông ty pà git, bal mờ phan geh lơh pa krơi is, broă ngui măi mok pa tàm ală broă lơh gơs phan, lơh pràn broă yal phan geh lơh tàm ală pang niternet mờ drà kă bro điện tử neh dong kờl mpồl lơh sa kă bro geh tus mờ drà kă bro mhar mờ geh cồng nha rơlao. Bi Đặng Đình Luân pà git: “Măi mok pa tŭ do dong kờl ală mpồl lơh sa kă bro dềt mờ ală cau bơcri priă mŭt lơh broă geh priă ờ uă gơtùi ƀuơn geh tìp mờ cau ngui sa rơlao, tơngai, bơta jal kung mhar rơlao. Tài tŭ do anih yal tơngit jơnau internet mpồl bơtiàn geh uă ngan, cau năc tàm hơ̆ den geh uă bơta bè sơnam, bơta kờñ”.

Kung ngui bơta pràn bơh tam gơl sồ dê sơl mờ kă bro điện tử tàm ală bơta phan măi mok pa, bi Trương Hoàng Ký, kis tàm sơnah ƀòn Ea Tam, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk, mŭt lơh broă bơh bơsềt đông trùng hạ thảo dê đơs là, do là gah tìp cau năc blơi phan ƀuơn ngan, geh lơh niam mờ tềm pềr priă, gơdờp ngan mờ ală cau mŭt lơh broă gam ờ pràn bè broă jền. Bi Trương Hoàng Ký pà git: “Bơta pràn bơh broă tăc phan tàm internet mpồl bơtiàn là tăc geh uă, mờ cau năc geh uă rơlao. Añ ai geh ală bơta phan mờ ală rùp añ geh kŭp mờ lơh is hơ̆ sồng tơmŭt tàm hơ̆”.

Mùl màl tŭ do, tam gơl sồ tàm ală mpồl lơh sa kă bro ờ mìng tàm broă lơh sa, tăc phan geh lơh mờ gam là broă tam gơl pa tàm broă atbồ, đơng lam mờ lơh broă. Jăt mò Hoàng Thị Thanh Thủy, Kwang atbồ kông ty TNHH pơlamdia Saf, tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột pà git, bơta kal ke ngan bơh mpồl lơh sa kă bro dê tŭ geh tus bal mờ tam gơl sồ là bơta kòn bơnus, cau lơh broă git wă bè tam gơl sồ. Tŭ neh git gùng dà broă lơh mờ ngui di broă tam gơl sồ den geh cèng cồng nha uă, lơh geh uă ngan cồng nha broă lơh, priă geh bơh mpồl lơh sa kă bro dê. Mò Hoàng Thị Thanh Thủy pà git: “Tàm gơl sồ kung bè tam gơl pa bơceh lơh tàm broă atbồ, đơng lam mpồl lơh sa kă bro, lơh ală phần mềm ngui, bơsong broă lơh tàm mpồl lơh sa kă bro dê tŭ ngui mờ lơh geh ală bơta kwơ bè cau lơh broă, phan lơh broă bal mờ măi mok pa. Broă tam gơl pa ngui mơ tàm rài kis geh mùl màl ngan, bè broă ngui pang sră tăc phan geh loh làng, tă dia mpồl lơh sa kă bro tơl mờ di tơlao”.

Tam gơl sồ tàm mpồl lơh sa kă bro là dùl tàm ală tơngu me bơh broă bơtàu tơnguh lơh sa sồ tàm càr Dăk Lăk. Mờ mờr 13 rơbô mpồl lơh sa kă bro gam lơh broă, càr Dăk Lăk ai jơnau kờñ tàm nam do rơ̆p geh di pơgăp 50% khà mpồl lơh sa kă bro ngui măi mok pa, 100% mpồl lơh sa kă bro ngui sră tăc phan điện tử.

Ồng Nguyễn Tuấn Hà, Phó Củ tịc Duh broă sùm Anih duh broă Làng bol càr Dăk Lăk pà git, nàng lơh pràn broă bơtàu tơnguh bơta niam mŭt lơh broă tàm càr, càr Dăk Lăk neh geh uă broă lơh nàng lơh pràn broă mŭt lơh broă bơh broă tam gơl sồ, tàm hơ̆ geh broă tơnguh bơcri priă tàm măi mok pa, bơtàu tơnguh phan bơna kỹ thuật sồ dà lơgar. Ồng Nguyễn Tuấn Hà pà git: “Càr kung rơ̆p lơh anih dữ liệu (big data) lơh jăt jơnau sồr bơh Cíñ phủ mờ Ƀộ Yal tơngit mờ Mblàng jơnau dê. Hơ̆ là dùl tàm ală bơta pal geh nàng tam gơl sồ tàm lơh sa, tàm mpồl bơtiàn mờ gơwèt mờ kòn bơnus. Do là jơnau kờñ mùl màl, là bơta pràn pa ai broă bơtàu tơnguh, broă pal geh gùt plai ù mờ he pal lơh”.

Broă ngui tam gơl sồ neh mờ gam cèng geh bơta kwơ ai mpồl lơh sa kă bro mŭt lơh broă tàm càr Dăk Lăk in tàm broă lơh mờ kă bro phan geh lơh. Mờ bơta kờñ bơtàu tơnguh tàm rài ngui bơta chài măi mok pa, mpồl lơh sa kă bro gơtùi ngui ală broă tam gơl sồ nàng tơmù bơta ngài, lơh jăt broă tam gơl mhar bơh măi mok pa bal mờ drà kă bro, ai geh bơta pràn bơtàu tơnguh jăt gùng dà broă lơh kơl jăp.